‘De zwakke punten ruiken en toeslaan’: waarom Messi en Mbappé zoveel wandelen op het veld

Op zijn 35ste bespeelt Lionel Messi nog altijd meesterlijk ruimte en tijd. Poëzie in slow motion, want op dit WK wandelt geen speler meer dan de Argentijn. Hoe komt dat? En waarom volgt Kylian Mbappé zijn voorbeeld?

Vijftien jaar geleden, toen hij nog trainer was van FC Barcelona, zei Pep Guardiola tegen de Catalaanse pers: “Er komt een tijd dat ik mijn kleinkinderen zal vertellen dat ik ooit Leo Messi heb getraind. Schrijf niet over hem. Probeer niet te omschrijven wat hij allemaal doet. Kijk en geniet.”

Cijfers bevestigen wat de ogen vertellen. Ook op zijn ‘oude’ dag blijft Messi geweldig om naar te kijken. Voor het onvoorspelbare vooral.

Slalommen langs een tegenstander doet hij niet zo gezwind als in zijn hoogdagen. Zijn topsnelheid is afgebot. Het aantal ingezette dribbels per wedstrijd is meer dan gehalveerd (van 10 naar een kleine 5). Vandaag schuifelt hij eerder langs de opponent dan dat hij hem op volle snelheid voorbijglijdt. Hij verliest ook vaker de bal.

Maar terwijl generatiegenoten als Cristiano Ronaldo en Robert Lewandowski zich in de loop der jaren puur op de afwerking zijn gaan richten, wil Messi nog steeds creëren. Bij Argentinië geeft hij de aanvallen vorm. Met 5 goals, 3 assists, 18 gecreëerde kansen en 27 schoten is hij met voorsprong de gevaarlijkste speler bij de WK-finalist.

Kilometers afleggen

In het voetbal zijn er maatstaven wat betreft aantal kilometers per wedstrijd voor veldspelers. Wie 11 kilometer rent, heeft zich fors ingespannen. Wie 12 kilometer of meer op de teller heeft, heeft zich te pletter gehold. Wie onder de 9,5 kilometer per wedstrijd duikt, wordt in de categorie van de weinig actieve spelers geduwd.

Luka Modric (37) liep in Qatar gemiddeld 10,2 kilometer per negentig minuten. Lewandowksi (34) klokte af op 10,4 kilometer. Ronaldo (37) en Neymar (30) flirtten met 9,4 kilometer per match. Kevin De Bruyne (31) ging net boven de 11 kilometer per match.

Kylian Mbappé is een begenadigd wandelaar. Hij is het voorbeeld van Messi, zijn ploeggenoot bij PSG, gevolgd. Volgens de trackers van de FIFA heeft hij op dit toernooi per match 8,3 kilometer ‘gelopen’. Van die 8,3 wandelde hij er ruim 4,8 (met een snelheid tussen 0 en 7 kilometer per uur). Meer dan de helft dus. Van de overige 3,5 kilometer liep hij slechts 500 meter aan hoge intensiteit.

Een nieuw gegeven is dat bij Messi niet. Sinds zijn 25ste heeft hij van wandelen een specialiteit gemaakt. Guardiola noemde het geslenter van Messi zijn favoriete eigenschap. In de Amazon-documentaire This is Football is hij daar eens dieper op ingegaan.

“Het lijkt alsof Messi gewoon wat rondwandelt, maar hij is nog altijd betrokken bij het spel. Hij beweegt zijn hoofd, kijkt naar rechts, kijkt naar links. Hij maakt een scan van wat er rondom hem gebeurt. Hij ruikt de zwakke punten bij de tegenstander. En na vijf à tien minuten heeft hij de map in zijn hoofd. Dan weet hij exact waar de ruimte ligt en waar iedereen staat. Het is alsof je in de jungle bent en je moet overleven. Hij weet waarheen hij zich moet bewegen. En dan bam!”

Lijfwacht De Paul

Van de Argentijnen die op dit WK het meest speelden trekt Messi de minste sprintjes. Maar zijn ploegmaats malen daar niet om. Negen veldspelers rennen in dienst van het genie. Julian Alvarez, Enzo Fernández en Rodrigo de Paul knappen het vuilste werk op.

Niet voor niets wordt de onvermoeibare De Paul de lijfwacht van Messi genoemd. De teamgenoot van Axel Witsel en Yannick Carrasco bij Atlético Madrid offert zich met het grootste plezier op. De Paul: “Wanneer ik op het veld sta, dan denk ik gewoon: we moeten zien dat Messi zich kan sparen.”

Messi doet dat slim. Op het WK maakt hij zich gemiddeld 56 keer per match aanspeelbaar met een handgebaar of een lichaamsbeweging. Het is opvallend dat zijn ploegmaats hem in de helft van die gevallen ook weten te bereiken. Passes afsnijden naar Messi blijkt moeilijker dan gedacht.

En als hij de bal krijgt, loert er gevaar. Een verdediger weet zelden wat hij gaat doen, ook al gebruikt hij de eenvoudigste bewegingen. Een minimalist heeft zijn spel teruggebracht tot de essentie, maar heeft tegelijk het kunstzinnige niet verloren. Baltoetsen lijken nog altijd penseelstreken. Poëzie in slow motion.

Een karamelsnoepje

Een data-analist van basketbalclub Sacramento Kings en een van voetbalclub FC Barcelona hebben in 2017 een project gewijd aan de bewegingen van spelers. Ze kwamen tot de conclusie dat Sergio Busquets, Andrés Iniesta en Messi het meest ruimte creëren voor zichzelf en anderen. Opmerkelijke vaststelling: zelfs wanneer Messi aan het wandelen is, bevindt hij zich toch op een plaats waar hij voor gevaar kon zorgen. Hij slentert slimmer dan dat de meeste spelers lopen. Geweldige gave.

In 2006, voor hij trainer werd, was Guardiola tijdens het WK columnist voor de Spaanse krant El País. Onder de titel ‘Un caramelo’ (een karamelsnoepje) schreef Guardiola over een knaap van achttien. “Messi doet me denken aan de echte groten. Het is zijn podiumprésence. Het is de acteur die opkomt en meteen alle ogen naar zich toetrekt. Het is alsof je naar (de beroemde flamencodanseres) Sara Baras kijkt. Je ziet alleen haar dans, terwijl ze met tien anderen op een podium staat. Gisteren was Messi als het snoepje dat een moeder in haar zak heeft. Datgene dat je aan een kind geeft als het niet ophoudt met huilen. En wel, dat werkt altijd. Zelfs al is het voor vijftien minuten.”