Degelijk maar onopvallend: de Australische linkse kandidaat-premier waar de kiezer geen mening over heeft

De peilingen duiden erop dat Anthony Albanese van de Labor-partij de nieuwe premier van Australië kan worden. Wie is deze leider van de sociaaldemocratische Labor-partij, die de conservatieve ‘bulldozer’ Scott Morrison dit weekend kan verslaan?

Toen hij 9 was stond Anthony Albanese al flyers uit de delen voor de Labor Party, herinnert hij zich. Met zijn moeder en grootouders ging hij mee naar bijeenkomsten van de lokale tak in Sydney, hij was nog een tiener toen hij zich bij de partij voegde. Zelfs zijn voormalige vrouw, van wie hij in 2019 na bijna twintig jaar scheidde, is een prominent Labor-politicus.

Maar dat hij leider zou willen worden van deze partij, kwam volgens de inmiddels 59-jarige Albanese zelf pas laat in hem op. Hij zag zichzelf vooral als iemand met een adviserende rol, die op de achtergrond invloed uitoefende. Dat veranderde pas toen voormalig leider Kevin Rudd de verkiezingen van 2013 niet wist te winnen. Albanese stelde zich verkiesbaar om hem te vervangen, en verloor.

Geduld

Gelukkig is hij geen gehaast type, zoals hij enkele jaren later zou benadrukken in een toespraak toen hij maar liefst twintig jaar in het Australische parlement zat. “Ik ben geduldig, ik ben fan van de Souths”, zei hij volgens de biografie die Karen Middleton over hem schreef, doelden op rugbyclub The South Sydney Rabbitohs. Die behaalde toen al decennia matige resultaten.

Het geduld van de ervaren sociaaldemocraat werd in 2019 beloond, toen hij alsnog partijleider werd. Na de parlementsverkiezingen van zaterdag kan hij zelfs de nieuwe eerste minister worden, al is zijn voorsprong in de peilingen op de Liberal Party klein.

Albanese mag graag verwijzen naar zijn jeugd in Sydney, waar hij in een arbeidersgezin opgroeide met zijn alleenstaande moeder, Maryanne Ellery. Als dertiger kreeg zij al te maken met ernstige artritis in haar handen. Zelfs het openen van een conserveblik was voor haar vrijwel geen doen, aldus Alex Bukarica, jeugdvriend en partijgenoot van Albanese, in The Sydney Morning Herald.

“Wie Anthony Albanese wil begrijpen, moet een beetje over Maryanne weten, die nog altijd een grote invloed op haar zoons leven heeft”, schrijft hij daarin. Doordat zijn moeder regelmatig in het ziekenhuis lag, was de huidige Labor-leider veel alleen en leerde hij al op jonge leeftijd voor zichzelf te zorgen. Tegelijkertijd hadden moeder en zoon een uiterst hechte band. Volgens hem leerde hij van haar zich niet te richten op “een of ander grandioos ‘visie-ding’, maar op het najagen van praktische resultaten die het leven van gewone mensen verbeteren”.

Zijn karakter verschilt in elk geval duidelijk met dat van Liberal-leider Scott Morrison, die eens beweerde dat hij zich door God voelde aangemoedigd toen hij in een fotogalerij een grote foto van een adelaar was tegengekomen. De huidige premier heeft de reputatie meedogenloos en arrogant te zijn, en dat jaagt stemmers weg. Vorige week gaf Morrison zelfs enigszins schuldbewust toe dat hij zich “een beetje als een bulldozer” had gedragen en dat hij dit anders wil doen. Dat hij woensdag per ongeluk een kind omver beukte tijdens een potje Australian football, zal de premier dus niet lekker zitten.

Beperkte, concrete plannen

Albanese presenteert zichzelf intussen als degelijk en betrouwbaar, al zou je ook kunnen zeggen: voorzichtig en onopvallend. Zijn programma is beduidend minder gewaagd dan dat van de vorige Labor-leider, Bill Shorten, die campagne voerde met grootscheepse herverdelingsplannen. “Te veel mensen raakten in de war of werden zelfs bang door onze beleidsvoorstellen”, zei Albanese er kort na die verkiezingen over.

Verwacht dan ook geen radicale vergezichten, maar beperkte, concrete plannen. Belangrijke verkiezingspunten zijn onder meer investeringen in ouderenzorg, kinderopvang, onderwijs en sociale woningbouw.

Het is de vraag of hij als minister-president met die houding veel voor elkaar zal krijgen, schrijft Paul Strangio, hoogleraar politiek aan de Australische Monash Universiteit, in een profiel voor The Conversation. “Hij is een bekwaam politicus, maar heeft hij de eruditie en het inbeeldingsvermogen om het land op betekenisvolle manier vorm te geven?” Hij wijst erop dat uit peilingen steevast blijkt dat opvallend veel Australiërs ‘weet ik niet’ antwoorden op de vraag wat ze van Albanese vinden.

Opvallend is dat hij ook geen groot nummer maakt van ambitieus klimaatbeleid. Terwijl Australië de afgelopen jaren de gevolgen van extreem weer aan den lijve heeft ondervonden, met ernstige bosbranden en droogte, kenmerkt de huidige conservatieve regering zich juist door terughoudend klimaatbeleid. Vorig jaar kondigde de regering-Morrison vlak voor aanvang van de klimaatconferentie in Glasgow aan de uitstoot in 2050 tot nul te willen reduceren, zonder concreet te maken hoe.

De sociaaldemocraten zijn weliswaar ambitieuzer dan de huidige regering, met onder meer een voorstel om de uitstoot in 2030 met 43 procent terug te dringen, maar Albanese heeft al gezegd dat hij niet tegen het openen van nieuwe kolenmijnen is. Ook hij kan niet zonder stemmen uit de invloedrijke mijnstreken. Bovendien is er veel geld gemoeid met de fossiele industrie: Australië is na Indonesië de grootste steenkoolexporteur ter wereld.

Dat kiezers niet bij de grote partijen terecht kunnen voor ambitieus energiebeleid, wil niet zeggen dat het geen rol speelt tijdens de verkiezingen. Zowel de sociaaldemocraten als de conservatieven lopen het risico dat ze kostbare zetels kwijt raken aan onafhankelijke kandidaten die hier juist een speerpunt van maken. En als geen van de twee grote partijen de absolute meerderheid behaalt, moeten ze mogelijk met deze onafhankelijke kandidaten of de Greens om tafel.