William Hurt (1950-2022): geen Hollywood-uiterlijk, wel een reeks zinderende rollen

Hij had een zachte, wat hoge stem die het hele spectrum van fluisterend verleiden tot dreigend intimideren kon beslaan. En hij had met zijn op jonge leeftijd al wijkende haarlijn niet bepaald het doorsnee uiterlijk van de mannelijke Hollywood-ster in zijn tijd, maar dat nam niet weg dat hij een van de populairste sterren in de jaren tachtig was, met een aantal zinderende rollen. De op zondag 13 maart overleden acteur William Hurt haalde in een korte periode in de jaren tachtig drie Oscar-nominaties voor beste acteur, met Kiss of the Spider Woman (1985), Children of a Lesser God (1986) en Broadcast News (1987). Hij zou in 2005 nog een nominatie voor beste bijrol krijgen voor A History of Violence van David Cronenberg.

Hij won zijn Oscar uiteindelijk voor Kiss of the Spider Woman van Héctor Babenco in de rol van de veroordeelde homoseksueel Luis Molina, die in een naamloos Zuid-Amerikaans land wordt opgesloten met een revolutionair (Raúl Juliá). Als type man de twee uitersten van het spectrum, tegen elkaar uitgespeeld door een gezichtloze dictatuur, die er natuurlijk geen rekening mee hield dat onder de omstandigheden de twee mannen elkaars gezamenlijke menselijkheid zouden vinden.

Hurt werd geboren in Washington DC, met een moeder in de journalistiek en een vader die voor de Amerikaanse overheid werkte. Na de scheiding van zijn ouders groeide hij op in steden als Lahore, Mogadishu en Khartoem. Hij begon met een theologieopleiding, maar kwam uiteindelijk terecht op de klassieke toneelopleiding van Juilliard. Zijn acteercarrière begon als lid van het Circle Repertory Company, waarbij hij een aantal van de grote rollen van Shakespeare speelde. Een jaar voor zijn filmdebuut in de sciencefiction Altered States (over een geobsedeerde wetenschapper die zichzelf als proefkonijn gebruikt) stond hij nog als Hamlet op de planken.

Trendsetter van de erotische thriller

Het grote publiek ontdekte Hurt in Body Heat van Lawrence Kasdan uit 1981, een erotische neo-noir met Kathleen Turner als de femme fatale. Kasdan voerde de temperatuur tussen de twee acteurs langzaam op door het verhaal tijdens een overtuigende hittegolf te situeren gemarkeerd door zacht pingelende windorgels. Alles culminerend in de befaamde scène waarin Hurt tuinmeubilair door het venster werpt om zich in de smachtende armen van Turner te storten. Het was de scène die zou leiden tot een decennium dat ongeveer gedomineerd werd door de erotische thriller, met Basic Instinct (1992) als de apotheose.

Van de grote films uit de jaren tachtig heeft Broadcast News van James L. Brooks waarschijnlijk het beste de tand des tijds doorstaan. Niet alleen door een briljant script uit de tijd dat romcoms nog niet waren doodgebloed, over romantische verwikkelingen op de vloer van een televisienieuwsredactie, maar ook door een nog altijd actuele achtergrond van de eeuwige strijd tussen vorm en inhoud in de mediawereld. En het hielp dat Hurt (als de oppervlakkige, maar zeer mediagenieke nieuwslezer Tom Crunick) gezelschap had van Holly Hunter en Albert Brooks, twee acteurs op de top van hun kunnen.

Misschien wel de moeilijkste rol om te spelen; een man die zijn eigen onzekerheid over wat hij eigenlijk weet van de wereld vertaalt naar de bravoure van een nieuwslezer die elke avond weer het drama van de wereld in elke stembuiging en oogopslag weet te vangen. Subliem negeren dat je eigenlijk een veredeld doorgeefluik bent; het is een rol die 35 jaar na dato nog altijd resoneert.

In mei 2018 werd bekendgemaakt dat Hurt kanker had, op dat moment al niet meer behandelbaar. Hij overleed in zijn huis in Portland, Oregon, overleefd door vier kinderen uit drie relaties.