Wat het 'design' van een kerkhof over ons mensbeeld vertelt

Wie aan design denkt, denkt aan dure meubels of blitse gadgets. Spullen die niet alleen gemaakt werden om nuttig te zijn, maar ook om het oog te plezieren. Toch is het grootste deel van wat design is een pak subtieler in ons leven aanwezig dan de stoelen van pakweg Charles en Ray Eames. Dat bewijst de podcast Ongesigneerd, die focust op onopvallend design.

Met hun reeks willen radiomakers Laura Stek en Tjitske Mussche aantonen dat zelfs over het ontwerp van de meest eenvoudige zaken grondig is nagedacht. De serie, die geïnspireerd is op de beroemde Amerikaanse podcast 99% Invisible, is na een pauze van twee jaar aan haar tweede seizoen begonnen. Daarin wordt gefocust op de invloed die de architectuur van gebouwen en parken op ons dagelijks leven heeft.

“Wat zegt het ontwerp van het asielzoekerscentrum over hoe wij omgaan met migranten?”, vragen de makers zich bijvoorbeeld af. “En heeft de vormgeving van de Tweede Kamer invloed op de werking van de Nederlandse democratie?” Het zijn twee balletjes die de makers opwerpen - en die ze vervolgens keurig opvangen.

Ook de dood heeft een designer

Zo wordt in de eerste aflevering van het nieuwe seizoen stilgestaan bij hoe begraafplaatsen ontworpen zijn en vooral: hoe ze doorheen de jaren veranderden en wat dat over ons mensbeeld vertelt. Zo hadden we twee eeuwen geleden een meer romantisch beeld over de dood, die ons in het hiernamaals zou brengen. In het ontwerp van begraafplaatsen werd gespeeld met open en gesloten plekken, en slingerden paadjes je doorheen die verschillende zones. Na twee wereldoorlogen kwam het besef dat de dood eigenlijk niet zo’n pretje was, en werd ze opnieuw weggestoken. Op begraafplaatsen kwam een nieuwe, meer zakelijke stijl op, waarbij men vooral op efficiëntie ging focussen. Vrij recent kwam de klemtoon dan weer op het individualistische te liggen: nu steeds meer mensen gecremeerd worden, zijn begraafplaatsen in de toekomst misschien overbodig omdat velen zich in de natuur laten uitstrooien.

Het voorbeeld hierboven typeert een doorsnee aflevering van Ongesigneerd. Door met designers en (landschaps)architecten te praten wordt niet alleen iets over hun ontwerp verteld, maar ook over de wereld waarin we leven. Op die manier is de podcast niet enkel interessant voor vakidioten, maar voor al wie eens met een andere blik naar de wereld wil kijken.

Ongesigneerd is te beluisteren via iTunes en podcast-apps als Pocket Casts en Podcast Addict. www.vpro.nl