Wat als de space race anders was gelopen?

Ronald Rovers zet de blik op oneindig. Vandaag: For All Mankind.

De spanning wordt opgevoerd, de maanlander raakt het oppervlak, eindelijk daalt er iemand van de ladder. Laarzen raken het stof van de maan en we horen historische woorden. De Amerikaanse tv-presentator wacht op de vertaling. En nu valt het muntje: we kijken niet naar Neil Armstrong. De eerste mens op de maan is een Rus.

Wat als de Sovjetunie in 1969 als eerste voet op de maan had gezet en daarmee de ‘space race’ had gewonnen? De drie seizoenen van For All Mankind zijn gebaseerd op die prikkelende gedachte. Een alternatieve werkelijkheid die misschien niet eens zover verwijderd was van de werkelijkheid waarin we leven.

Maar zoals Dallas nooit echt over olie boren ging en Succession niet over geld gaat, is ook de ruimtevaart in For All Mankind vooral een metafoor voor menselijk vermogen en onvermogen. Maar wel een spectaculaire metafoor. In de ruimtevaart is het vaak alles of niets: de grens tussen legendarisch succes en totale mislukking is dun.

Het hele idee van een ‘race’ is natuurlijk simplistisch en belachelijk. Waarom van iets wat zo ontzettend duur, complex en gevaarlijk is een race maken? De serie snapt dat, zie alleen al de titel: voor de héle mensheid. Je zou kunnen zeggen dat de beweging van alle verhalen in die drie seizoenen steeds van onvermogen naar vermogen gaat.

Het geldt voor hoofdpersoon Edward Baldwin, een astronaut die door Nasa’s voorzichtige missieplanning net niet als eerste op de maan stond. Het geldt voor de traditionele inzet van alleen mannen bij ruimtemissies, een praktijk die de capaciteiten van de helft van de mensheid niet gebruikt. En het geldt voor de strijd tussen de Russen en de Amerikanen die nota bene aan weerszijden van dezelfde krater op de maan een basis bouwen.

In 2019 was de kritiek op het eerste seizoen dat de ‘achterkamertjespolitiek’ het spektakel in de weg zat. Onzin. De ruimtevaart is een wereldwijd podium: natuurlijk spelen daar grote politieke belangen een rol.

Bovendien: als technologische ontwikkelingen in de ruimtevaart na verloop van tijd in het dagelijks leven kunnen worden toegepast, geldt dat zeker ook sociale ontwikkelingen, zoals de werkverhouding tussen mannen en vrouwen.

Ja, For All Mankind verkondigt die boodschap soms met iets te veel aplomb en het drama wordt soms te soapachtig recht in je gezicht gesmeten. Daar staat tegenover dat de serie je nauwelijks een moment loslaat – terwijl elke aflevering bijna een uur duurt – en je voortdurend verrast met nieuwe ontwikkelingen.

Alleen al de permanente aanwezigheid van mensen op de maan levert steeds weer intrigerende beelden op. Een van de Amerikaanse astronauten verwondert zich erover dat hij tijdens zijn wandelingen een landschap ziet dat niemand ooit gezien heeft, dat hij staat waar niemand ooit een stap heeft gezet. Dat gevoel, op de rand van iets onbekends te staan, weet For All Mankind heel mooi over te brengen.

For All Mankind is te zien op AppleTV+.