‘Vortex’ toont liefde én de horror van dementie ★★★★☆

“Voor al degenen wier hersenen aftakelen voor hun hart”, leest de opdracht aan het begin van Vortex. Het lijkt Noé’s grootste angst dat het hem overkomt: zijn nieuwste film is doordrongen van angst voor dementie, van de horror die het is om hulpeloos en onherroepelijk te verdwalen in je laatste levensjaren. Het is het lot van ‘Elle’ (Françoise Lebrun), die een Parijs appartementje deelt met haar even naamloze echtgenoot ‘Lui’ (Dario Argento).

Meer dan twee uur lang volgen we deze twee bejaarde hoofdpersonages door de doolhof van de derde leeftijd en van hun rommelige flat, waarin ontelbare boeken, foto’s en videobanden verspreid liggen: een rijke, maar stuurloze chaos, net als haar geheugen dat is. Hij probeert haar te helpen, maar stoot zelf op de grenzen van de ouderdom, en hun zoon Stéphane (Alex Lutz), een ex-verslaafde, moet ook zijn eigen problemen zien op te lossen.

Split screen

Noé brengt zijn twee protagonisten vrijwel steeds gelijktijdig in beeld, in split screen: soms zitten ze samen aan tafel, maar veel vaker volgt de schoudercamera hen doorheen de beslommeringen van het leven en het overleven. Terwijl hij zich wijdt aan een boek over films en dromen, zakt zij steeds dieper weg.

De visuele ontdubbeling van hun traject is een eigenzinnige, gedurfde keuze, maar ook één die benadrukt hoe twee mensen die decennialang hun leven hebben gedeeld, door dementie uit elkaar worden gedreven. De afgeronde hoeken van de vierkantige beelden en de opzichtige montage die Noé hanteert, doen denken aan een oude diavoorstelling: alsof hij ons vergeelde herinneringen toont die steeds bleker worden.

Nooit eerder keek Noé zo diep in het hoofd en de ziel van zijn hoofdpersonages, en nooit eerder wist hij zo te ontroeren. Tegelijk blijft Noé zijn radicale, groteske en surreële zelf. Vortex toont hoe je ook als shockregisseur waardig ouder kunt worden.

Vortex is vanaf woensdag in de bioscoop.