Verder kijken dan je piemel lang is

“In tien jaar heeft de mensheid meer dan een biljoen pornopagina's bezocht op het internet. Maar toch gaat de industrie ten onder.” U mag dan nog de meest verbeten pornokijker zijn, de industrie gaat ten onder. Want niet alleen de filmsector en de muziekindustrie hebben het afgelopen decennium zware klappen gekregen door internetpiraterij – ook de pornowereld lijdt eronder.

In Pornocracy zoekt de Franse documentairemaakster Ovidie uit waar het misloopt en wie de slachtoffers zijn. Ovidie, die haar echte naam verborgen houdt voor de pers, is een opvallend figuur: licentiaat filosofie, feministe en voormalig regisseur-actrice van 'adult' films – het predicaat 'pornoster' verwerpt ze resoluut. Haar bijnaam is 'l'intello du porno' – de intellectueel van de pornowereld – en die doet ze in haar nieuwste werk alle eer aan. De titel verwijst naar een schilderij van Félicien Rops, Pornocrates, en naar de saeculum obscurum: een periode in de pauselijke geschiedenis die wordt getypeerd door wantoestanden, en waarin één familie uit Rome de macht in handen had.

In de porno-industrie van vandaag blijkt het niet anders te zijn. Sinds de komst van de eerste tubes – sites waarop u gratis seksfilmpjes kunt bekijken – is de dvd-markt geïmplodeerd en tiert de piraterij welig. Ongeveer 95 procent van de porno die geconsumeerd wordt, vertellen verschillende bronnen in Pornocracy, zijn gepirateerde filmpjes op websites als PornHub, RedTube en YouPorn. “We beseften welke schade dit de industrie zou toebrengen”, vertelt YouPorn-oprichter Jonathan Todd. Maar dat hield hem niet tegen.

Vier piemels tegelijk

Al die websites zijn in handen van hetzelfde bedrijf, dat om de haverklap van naam verandert – de meest recente versie is 'MindGeek'. Deze 'Monsanto van de porno-industrie', zoals MindGeek in Pornocracy wordt genoemd, heeft wereldwijde vertakkingen, maar opereert vooral vanuit Luxemburg en Cyprus. Niet alleen landen waar de copyright-wetgeving aan de losse kant is, “maar ook belastingparadijzen”, merkt een pornobons op. Harde bewijzen zijn moeilijk te verzamelen, maar dat houdt Ovidie niet tegen om diep te graven. En met succes.

Ze gaat te rade bij onderzoeksjournalisten, onder andere van de Duitse krant Die Welt, die al op zoek gingen naar 'pornokoning' Fabian Thylmann. Maar bovenal spreekt ze met verschillende figuren uit de industrie, van producenten over regisseurs (“Camera, montage: ik doe nu alles zelf. Zo bespaar ik meer dan 60.000 euro per productie) tot de actrices zelf, die het eerste slachtoffer zijn.

Dat laatste is een van de meest gevoelige punten uit Pornocracy, maar het komt misschien nog te weinig uit de verf. Camgirls en porno-actrices getuigen over de steeds extremere seks die ze voor de camera moeten hebben – eentje spreekt van vier piemels, tegelijkertijd, en voor veel actrices is de set de eerste plaats waar ze zich aan anale seks wagen – maar de Grote Sterren spreken zich niet uit tegen de gigantische impact die de MindGeek-tubes hebben op hun praktijken. Dat ook MindGeek er het zwijgen toe doet, was te verwachten, maar het blijft een beetje een gemis.

Niet dat Pornocracy geen fascinerende en gitzwarte blik in de pornowereld biedt. L'intello du porno dwingt je om verder te kijken dan je piemel lang is. En wat je uiteindelijk ziet, mag dan niet seksueel opwindend zijn, het houdt je wel een uur en zeventien lang minuten geboeid. Dat kun je van het gemiddelde tube-filmpje niet zeggen.