Van Miami tot in Tokio: het succesrecept van tv-legende Michael Mann

Geen modieuze flikken met stoppelbaard, zalmroze polo onder een wit linnen kostuum en Ray Ban Wayfarer-zonnebril op de neus, maar een priemende neongloed die over donkere en doorregende straten valt: dat is de visuele teneur van Tokyo Vice, een nieuwe HBO-reeks waarin Michael Mann – ooit de maker van eightiesicoon Miami Vice – optreedt als uitvoerend producent. Buiten dat beide reeksen toevallig het woord ‘vice’ in hun titel hebben is er geen aantoonbaar verband tussen de twee: Tokyo Vice draait rond de Amerikaanse journalist Jake Adelstein (Ansel Elgort uit de film Baby Driver) die als een van de eerste buitenlandse verslaggevers voor een Japanse krant werkt. En in het onderzoek voor zijn verhalen dieper en dieper in de machinaties van de yakuzaclans verzeild geraakt.

1. Creëer ‘echte’ personages

Meteen nadat hij aan boord van Tokyo Vice kwam, stuurde Mann hoofdrolspeler Ansel Elgort op een stoomcursus journalistiek, zodat hij het idioom van mensen in deze professie correct zou gebruiken. “Daarna nam ik hem mee naar een bepaald gebied in het zuiden van het centrum van Tokio, waar je gangsters aan de ene kant hebt en affluentie aan de andere”, zei Mann in een interview met Associated Press. “En waar de gangsters bezig zijn met wat er op het leerplan van de lagere scholen staat: niet meteen het soort verhalen die je zou verwachten. Ik hou van individuen die een passie hebben, een agenda.”

2. Drenk alles in actuele thema’s

Tel daarbij een voorliefde voor de penoze, een milieu dat het ook makkelijk maakt om actuele thema’s te verscherpen in de vertelling. De verhalen van Miami Vice (1984-1989) waren bijvoorbeeld gestoeld op de doorbraak van cocaïne als ‘consumentendrug’ in de vroege jaren tachtig. Opvolger Crime Story (1986-1988), die zich in het Chicago en Las Vegas van de vroege sixties afspeelde, haalde de opkomst van de illegale gokindustrie aan. En Luck (2011-2012), over de duistere krachten onder het paardenrennen, had hebzucht als thema. “Het kost me ruwweg twee jaar om een film te maken, dus een van de voortdurende aantrekkingskrachten van een tv-reeks is dat je een enorme hoeveelheid bijdetijdse dingen, manieren waarop mensen praten, dingen die gebeuren in de cultuur, relatief snel de wereld in brengt”, zei Mann ooit tegen Entertainment Weekly.

3. Wees ambitieus

Twee jaar nadat hij Miami Vice had helpen opstarten, liep Manns volgende tv-reeks al: Crime Story, over een flik (Dennis Farina) die die met zo’n verbetenheid achter een gangster (Anthony Denison) aanzit dat hij zelf morele en wettelijke grenzen overschrijdt. Het was een van de eerste Amerikaanse tv-reeksen die één doorlopend verhaal over twee seizoenen uitspon. Een consequent element in alle tv-reeksen waarin Mann een hand had: in hun ambities overstegen ze alle andere tv-feuilletons van dat moment. Miami Vice schitterde bijvoorbeeld met zijn neonoirbeelden en zijn hypersnelle montage. En in Crime Story eindigde seizoen één (check aflevering ‘Ground Zero’ maar op YouTube) met een atoombom die het booswicht op zijn dak kreeg.

“Veel wat nu als normaal wordt beschouwd in televisiefictie was not done voordat Mann Miami Vice maakte”, zei de Nederlandse regisseur Ate De Jong, die in 1987 een Miami Vice-aflevering regisseerde, ooit tegen De Morgen. “Er was toen een veel grotere kloof tussen televisie en film. Mann probeerde die te overbruggen: de reeks zag er, onder meer in zijn montage, ook heel filmisch uit. Mann werkte liever met filmregisseurs dan met tv-regisseurs, omdat die volgens hem te geremd waren.”

4. Wees niet de ‘showrunner’

Alle tv-reeksen waaraan Mann meewerkte waren oorspronkelijk bedacht door andere tv-makers, die ook door de hele reeks heen bleven optreden als showrunner. Maar Mann houdt er, als uitvoerend producent, wel een heel hands-on-aanpak op na, met inspraak in de scenario’s en de visuele presentatie. Ook regisseert hij een aantal afleveringen – meestal de eerste – zelf. “Zo zet je de visuele toon neer en help je de structuur op te bouwen”, zei J.T. Rogers, showrunner van Tokyo Vice. “Hij wordt terecht geprezen om de noirkwaliteiten in nachtelijke scènes, en vooral de eerste aflevering, is daar echt van doordrenkt.”

5. Bedenk een consequente stijl

Vooral met zijn bioscoopfilms – Manhunter (1986), Collateral (2004) en de Miami Vice-cinemaremake (2006) op kop – spreidt Mann een zeer consequente visuele stijl tentoon, waarbij ieder frame een perfect geconstrueerd tableau is. Ook in zijn tv-werk herinnerde De Jong zich Mann als een stilist met een scherp oog voor detail. “Iedere locatie, hoe onbeduidend de scène ook was, moest in de stijl van de serie passen, en de kostuums die werden gedragen pasten daar dan weer perfect bij. Daar werd met veel aandacht op toegezien.”

Daarnaast spelen ook kleuren een belangrijke rol. Neonlichten die weerkaatsen op een oppervlak – van de nachtscènes in Miami Vice via de lichten van Fremont Street in Crime Story tot de lichtreclames in Tokyo Vice – zijn daarbij een vaak terugkerende truc. “Ik kijk naar ieder frame als een schilder naar zijn doek”, zei Mann ooit in een interview. “Kleuren zijn daarbij cruciaal om stemming en sfeer te creëren.”

Tokyo Vice is vanaf 25 mei te zien op Streamz.