Topfotograaf Rankin blikt terug in expo: ‘In de jaren negentig kon ik echt een arrogante lul zijn’

Hij portretteerde zowat elke celebrity, van David Bowie tot de Queen. En nu is zijn werk te zien op een overzichtsexpo in Knokke-Heist. Rankin, een van de boeiendste fotografen van zijn generatie en medestichter van het legendarische magazine Dazed & Confused, over zijn unieke blik.

Hij is bijna op zijn eentje verantwoordelijk voor de jarennegentiglook. Met dank aan Dazed & Confused, het tijdschrift dat hij samen met Jefferson Hack stichtte. Allebei achtten ze de tijd rijp voor een magazine dat de tijdgeest kon capteren, zonder scrupules. Dertig jaar later is er een boek en een expo over die wonderbaarlijke jaren. “Ik ben geprivilegieerd omdat ik kan doen waar ik van hou”, vertelt hij, in opperbest humeur, vanuit Londen. “Het is leuk om bekend en succesvol te zijn; ik knijp me daarom vaak in de arm. Wanneer al je dromen uitkomen, is dat een mooie beloning. Hoe cliché dat ook klinkt.”

En zeggen dat hij zowaar eerst boekhouding studeerde. “Je moet weten dat ik uit de arbeidersklasse stam, er was echt niemand creatief in mijn familie. Ik had geen idee dat ik misschien iets in de media kon betekenen. Maar op de universiteit kwam ik kunststudenten tegen en dat veranderde alles. Ik was niet zo goed in schrijven, dus nam ik op een dag een camera vast en ik wist meteen: dit is wat ik wil doen. Ik had het geluk dat mijn ouders me volop steunden.”

Met zijn celebrityfoto’s bepaalt hij in grote mate hoe het grote publiek al die beroemdheden ziet. Is dat geen verpletterende verantwoordelijkheid? “Ik probeer hen uiteraard iconisch te maken, maar de rode draad in mijn werk is toch dat ik hen als menselijke wezens wil portretteren. Ik stel hen graag op hun gemak, wil dat ze een leuke tijd beleven. Ze mogen geen stress voelen – mijn shoots zijn erg relaxed.” Het maakt zijn stijl eerlijk en direct. En herkenbaar.

Hoe kijkt hij terug op de tijd waarin alles wat Brits was meteen een hype werd? “Ik mis die tijd. En ik mis hoe vol vertrouwen en arrogant ik toen was. We hadden zoveel fun, de technologie was ook nog niet zo alomtegenwoordig in ons leven – ik mis de naïviteit van voor de digitale revolutie. En ook al vind ik het leuk dat iedereen nu een camera heeft, toen waren fotografen nog écht fotografen, hé.”

Hij gaat over tot een bekentenis. “Ik was af en toe wel een dick hoor, in die tijd. Ik geloofde mijn eigen hype een beetje. Maar tegen het eind van de jaren negentig werd ik wat bescheidener. Vader worden heeft me daar zeker bij geholpen.”

Hoe is zijn stijl geëvolueerd? “Vroeger was die minder gesofisticeerd. Eerlijk: in de nineties was er van alles mis met mijn foto’s, maar dat maakte ze ook wel nice. Na dertig jaar ben ik een competente, technisch onderlegde fotograaf geworden. Maar de ideeën zijn nog steeds dezelfde.” Welke shoot vergeet hij nooit? “Goh, er zijn er zoveel… Thom Yorke vind ik nog steeds erg leuk. Hij ging zichzelf interviewen voor het magazine en de foto’s die ik van hem nam reflecteren de twee kanten van zijn persoonlijkheid. Er hing een leuke sfeer, weet ik nog. Hij is sowieso heel grappig, heeft een heel eigen gevoel voor humor.”

Zou een magazine vandaag de dag nog evenveel invloed kunnen hebben als Dazed toen? “Oh nee. Men is tegenwoordig vooral gefocust op sociale media hé. Toen ging het nog om de originaliteit. Er werden zoveel geweldige bladen gelanceerd… Maar pas op, we begonnen met een oplage van 5.000 exemplaren en dachten dat we het hoogstens een jaartje zouden volhouden. Terwijl nu miljoenen mensen het kopen. (lacht) De naam was trouwens snel gevonden want ik voelde me toen echt dazed and confused.” (suf en verward, red.)

En zijn favoriete foto? “De volgende”, zegt hij met de glimlach. “Ik hoop altijd dat mijn laatste ook de beste gaat zijn.”

Rankin: The Dazed Decades, t.e.m. 11/6 in CC Scharpoord, Knokke-Heist, knokke-heist.be/foto-knokke-heist