Tijd is eindelijk rijp voor videogame ‘Six Days in Fallujah’

Bij de tweede slag om Fallujah, waarbij de Iraakse stad eind 2004 werd heroverd op Al-Qaida-troepen, lieten 110 soldaten van de coalitietroepen, meer dan duizend opstandelingen en zo’n 800 burgers het leven. Daar dan luttele jaren later een videospelletje van maken? Dat kon er bij velen niet in. Nochtans kwam de productie van Six Days in Fallujah betrekkelijk ver: in 2009 stond de game zelfs klaar voor de winkelrekken. Tot Konami, het Japanse videogamebedrijf dat hem zou uitgeven, zwichtte onder luid protest van tegenstanders. “Het is veel te vroeg om videogames te maken over een oorlog die nog steeds bezig is”, liet voormalig Amerikaanse kolonel Tim Collins zich bijvoorbeeld ontvallen.

Geen ‘spelletjes’ meer

Ondertussen ligt het conflict al meer dan zestien jaar in het verleden, en kondigt het nieuwe gamebedrijf Victura, opgericht door gameontwikkelaars die destijds achter het spel zaten, aan dat het aan een nieuwe versie bezig is. De game komt in andere tijden uit dan in 2009, omdat het medium de afgelopen twaalf jaar een paar cruciale evoluties heeft doorlopen.

Games als Red Dead Redemption II hebben aangetoond dat videogames net zo goed als films, strips en romans iets te vertellen kunnen hebben. Een circuit van klein beginnende, onafhankelijke ‘indie’-gamemakers heeft met titels als Limbo en Celeste laten zien dat het medium evengoed een canvas kan leveren voor artistieke expressie. En zeker de recentste generaties gamers, de met digitale media opgegroeide millennials en generatie Z, beschouwen videogames als een courant entertainmentmedium.

Soms kan een videogame zelfs beter geplaatst zijn om de details van een bepaald conflict te tonen, zei Eddie Garcia bij de nieuwe aankondiging van Six Days in Fallujah. Garcia is een voormalig marinier die gewond raakte in Fallujah, en in 2005 al zelf naar videogamebedrijf Konami trok met het idee om een game rond de slag te maken. “De enige manier om te begrijpen wat de waarheid is, is soms door zelf de realiteit te ervaren”, zei Garcia. “Oorlog betekent onzekerheid en harde keuzes, dingen die je niet noodzakelijk begrijpt door iemand op een televisie- of bioscoopscherm die keuzes in jouw plaats te zien maken.”

Docu-game

Six Days in Fallujah wordt een schietgame, maar de ontwikkelaars zien het ook als een soort documentaire in videogamevorm. De spelwereld en de gebeurtenissen worden ontworpen op basis van informatie uit meer dan honderd interviews met militairen en Iraakse burgers die participant of ooggetuige waren in de slag om Fallujah. “Het is tijd om de gedateerde stereotypes van wat een videogame hoort te zijn naast ons neer te leggen”, zei Peter Tamte, oprichter van Victura.

Een videogame die net zo goed over een actuele gebeurtenis kan vertellen als een film: het is een claim die gamemakers de afgelopen jaren wel vaker ophouden. Maar tegelijkertijd nemen diegenen die die stap zetten vaak heel gretig de esthetiek van een bepaald conflict over, om vervolgens ver weg te blijven van de stekelige thema’s die erin vervat zitten. Het is een verwijt dat onder meer het Franse bedrijf Ubisoft enkele jaren geleden kreeg voor zijn game Far Cry 5, waarin de vijand een Qanon-achtige sekte in de Amerikaanse staat Montana was, maar het verhaal van de game daar verder niets over te vertellen had.

Ook bij Six Days in Fallujah schuilt dat gevaar. Toen de Amerikaanse videogamesite Polygon tijdens een interview met Tamte vroeg of het verhaal van de game het ook zal hebben over het gebruik van wit fosfor door de Amerikaanse troepen tijdens het conflict - een oorlogsmisdaad - antwoordde hij negatief, en kwam ook hij in zijn uitleg daarvoor niet verder dan ”dingen waarover verdeeldheid bestaat, leiden je af van de menselijke verhalen".

Six Days in Fallujah moet later dit jaar verschijnen voor consoles en pc.