‘Taylor Swift is een van de weinige popsterren die je buurmeisje zouden kunnen zijn. Ze is mooi, maar ze is geen Beyoncé, die bijna buitenaards is’

Hoe ver reikt de schaduw van Swift? Midnights, haar enorm succesvolle nieuwe plaat, is al de vierde die voor een Album of the Year-Grammy werd genomineerd – alleen de allergrootsten deden het haar voor. Bruce Springsteen bekroonde Taylor Alison Swift (32) vorige week tot ‘erelid van de E Street Band’. In Amerika halen tickets voor haar concerten inmiddels tot 90.000 (!) dollar op de zwarte markt, in België organiseren haar fans (‘Swifties’) ondertussen een tweede fanparty – of Swiftieverse - ter ere van de verjaardag van de artieste. We spraken met kenners, fans en gediplomeerde Swift-docenten over vijftig tinten Taylor.

De Swiftologen in kwestie zijn de Amerikaanse Brittany Spanos (Rolling Stone-journaliste en docente van een cursus over Taylor Swift aan New York University), Flo Windey (Studio Brussel-presentatrice), Hendrik Willemyns (Arsenal), Tim Van Aelst (maker van Wat als?, Safety First en Hoe zal ik het zeggen?), Astrid Stockman (Astrid Stockman) en Bauke Van den Bossche, die eind oktober in Trix Swiftieverse organiseerde, een veelbesproken fanparty.

Er zijn weinig voorbeelden van muzikanten die, na een carrière van 18 jaar en 10 platen, nog altijd op hun creatieve en commerciële piek stonden. U2, The Cure, Prince, Madonna, R.E.M., Depeche Mode: stuk voor stuk waren ze op de terugweg, gesplit, vruchteloos een comeback aan het najagen of zichzelf al te lang aan het herhalen.

Brittany Spanos: “Taylor Swift promoot haar muziek gewoon enorm slim, en ze lijkt zich moeiteloos te kunnen aanpassen aan de almaar veranderende industrie. Ze bouwde een fanbase op in MySpace toen dat hip was, daarna was ze een van de eerste artiesten op Twitter. Nu zit ze op TikTok, waar ze willekeurig op fanvideo’s reageert. Ze creëert het gevoel dat zij en haar fans in één grote chatgroep zitten.

“Taylor weet ook goed hoe ze een release – een nieuwe plaat, een reissue of de Netflix-documentaire Miss Americana – in de markt moet zetten. Telkens weer biedt ze haar publiek een ervaring. Een paar uur na de release van Midnights bracht ze al Midnights (3am Edition) uit, een versie met liefst zéven bonustracks.”

Waarom is dat zo bijzonder?

Spanos: “Omdat die bonussen óók goed zijn. Er vallen veel parels te ontdekken in de minder belichte zones van het Swiftieversum.”

Verklaart dat waarom jij een cursus aan haar wijdt?

Spanos: “Die cursus hoort bij een opleiding die focust op de praktische kant van muziek: studio-opnames, business, management... Taylor is uiterst geschikt als casestudy: ze toont hoe je tegelijk een succesvol artiest én een productieve, briljante songwriter kunt zijn.”

Hendrik, ter voorbereiding van dit gesprek schreef je dit in een e-mail: ‘Taylor Swift heeft de grenzen van de popmuziek meer verlegd dan pakweg The Knife, Björk en fucking Alanis Morissette.’

Hendrik Willemyns (lacht): “Ik overdreef maar een beetje. Ik ken weinig artiesten die met hun persoonlijke verhalen de hele wereld kunnen raken. 1989 vind ik haar sterkste plaat, omdat ze daarop zo eerlijk is. Ze zingt over al die keren dat ze het deksel op de neus heeft gekregen. Over alle gasten die haar hebben bedrogen en gedumpt. Over de jaloezie van collega-zangeressen en de verwijten van haters. Die openheid is ongewoon voor een popster, en contrasteert met alle fakeness die haar omringt.

“Taylor biedt dezelfde luisterervaring als Rumours, de klassieker van Fleetwood Mac uit 1977. Iedereen weet dat Stevie Nicks in ‘Dreams’ over haar breuk met gitarist Lindsey Buckingham zingt, en dat hij ‘Go Your Own Way’ aan die breuk ophing: door die kennis voel je je betrokken. Hetzelfde gebeurt bij Taylor Swift. De roddelpers heeft haar mislukte relaties zo breed uitgesmeerd dat je haar exen in haar werk kunt spotten.”

Er zijn songs over Harry Styles, Jake Gyllenhaal, Joe Jonas, John Mayer, Tom Hiddleston en Calvin Harris. En ‘Bad Blood’ gaat over haar gekibbel met Katy Perry.

Willemyns: “Ze gaat meta, en ze puurt iets groots uit iets kleins.

“Taylor Swift is ook een van de weinige popsterren die je buurmeisje zouden kunnen zijn. Ze is mooi, maar ze is geen Beyoncé – stoer, krachtig en bijna buitenaards.”

Wat vind je van Midnights?

Willemyns: “Niets voor mij. Ze heeft een nieuwe 1989 proberen te maken. Soortgelijke verhalen, dezelfde productie van Jack Antonoff, maar als je ’t mij vraagt: minder geslaagd.”

GEEN CALIMERO

In 2015 coverde de sindsdien in een #MeToo-schandaal verwikkeld geraakte indiemuzikant Ryan Adams haar 1989 integraal. Destijds was het cool om die coverplaat beter te vinden dan het origineel.

Willemyns: “Belachelijk! Voor coverplaten heb ik zero respect. Taylor heeft de songs bedacht en de teksten geschreven; Ryan Adams deed wat iedereen kan: ze naspelen op gitaar. Alternatievelingen die een coole dude verkiezen boven een popzangeres gaf hij een uitvlucht om naar die meesterlijke plaat te luisteren. Ik merk dat in mijn omgeving ook: er wordt nog vaak gelachen met Taylor Swift.”

Tim, ook jij hebt een haat-liefdeverhouding met haar muziek.

Tim Van Aelst: “Taylor Swift heeft twee kanten, hè. Als ze in stadionrockmodus gaat en tijdens concerten over het publiek vliegt met een piano vol diamanten, denk ik: o, wat erg! Maar haar muziek is bij momenten fenomenaal. Vooral als ze akoestisch speelt, valt op hoe sterk veel songs zijn.

“Die gespletenheid heeft ze gemeen met Dolly Parton, aan wie ze me soms doet denken. Ze zijn allebei authentiek, hebben ballen aan hun lijf, schrijven hun eigen muziek, zeggen af en toe iets over de wereld dat hout snijdt, en switchen geregeld van genre. Maar ze maken op veel mensen geen goeie eerste indruk, en ze wisselen prachtige nummers af met echte draken.

“Fascinerend: Taylor Swift is de enige die erin slaagt om me – op dezelfde plaat – met één song tranen van ontroering te bezorgen en me met een andere verschrikkelijk op de zenuwen te werken.”

Willemyns: “Pakweg ‘Shake It Off’ is kindermuziek, hè. Met de rest van 1989 heeft ze me wel geraakt. Ik zat toen, in 2014, wel met een joekel van een midlifecrisis: ook dat kan ermee te maken hebben.”

Blur- en Gorillaz-frontman Damon Albarn trok eerder dit jaar in twijfel of Swift wel haar eigen songs schrijft. Hij moest die woorden later inslikken.

Van Aelst: “Dat vooroordeel berust op haar verschijning. Ik pleit zelf schuldig. Ze ziet eruit als een barbiepop, hè. Vooral mannen denken dan algauw: ze kan haar succes alleen maar te danken hebben aan de mensen om zich heen. En dan helpt het natuurlijk niet als je vooral over je relaties zingt. Maar Ed Sheeran en Bruno Mars doen precies hetzelfde, en zij worden daar veel minder op aangesproken.”

Zelf zegt ze: ‘De media gaven me de boodschap dat ik nooit mag daten voor mijn eigen plezier. Ik mag alleen langdurige relaties aangaan, anders word ik weggezet als een mannengek. Ik word publiekelijk vernederd.’ Wentelt ze zich in een slachtofferrol?

Van Aelst: “Wat?! Het tegendeel is waar. Wat je niet doodt, maakt je sterker: die wijsheid belichaamt ze helemaal.”

Willemyns: “Ze zit niet met een calimerocomplex, ze hééft tegenslagen gehad. Kanye West die in 2009 het podium van de MTV Video Music Awards bestormt om haar grote moment te verstoren en haar te vertellen dat Beyoncé dat beeldje verdient, bijvoorbeeld. Vernederend!”

Van Aelst: “In Miss Americana krijgt ze een telefoontje: iemand laat haar weten dat ze niet genomineerd is voor de Grammy’s. Welgeteld 16 seconden vindt ze zichzelf zielig, waarop ze ’t alweer van zich af laat glijden en zegt: ‘Er zit maar één ding op: vanaf nu gewoon nóg betere songs schrijven.’ Die houding is enorm inspirerend.”

MIAUWMIAUWSEXY

Bauke, hoe kijk je terug op Swiftieverse, de fanparty die je vorige maand organiseerde in Antwerpen?

Bauke Van den Bossche: “Een avond om nooit te vergeten! We bekijken nu of we Swiftieverse binnenkort naar Gent kunnen brengen. De vraag is er: de 1.100 tickets voor het Trix-feestje waren in 10 minuten weg.”

Astrid Stockman, jij was een van die 1.100 kopers.

Astrid Stockman: “Ja! Ik was er met een van mijn beste vriendinnen. Voor ons, twee dertigers, was die avond deels een nostalgietrip. Maar veel jonge mensen schreeuwden élk nummer van begin tot eind doorleefd mee. Leuk feestje, na een tijdje had ik het gehad: terwijl de tieners en twintigers uit de bol bleven gaan, sleepte deze oma zich terug naar haar grot (lacht).”

Dat Taylor Swift veel jonge fans heeft, is opvallend voor een artiest die al tien platen uit heeft.

Stockman: “Ze vindt zichzelf voortdurend opnieuw uit, hè. En nog zeldzamer: telkens weer met succes. Van country via pop en een korte electropopfase naar alternative en folk. Ze is een shape shifter.”

Willemyns: “Je ziet het ook aan haar outfits. Op Reputation, de opvolger van 1989, wilde ze stouter en sexyer zijn. Niet Cardi B-sexy, eerder miauwmiauwsexy. Maar het latexpakje sloeg niet aan. Dus trok ze in 2020 voor Folklore plots een cardigan aan, om bij het haardvuur te zitten met Aaron Dessner van The National en Justin Vernon van Bon Iver. Daar is goed over nagedacht.”

Kan ze iets fout doen in de ogen van grote fans?

Van den Bossche: “In de video van ‘Anti-Hero’, de eerste single van Midnights, gaf haar weegschaal oorspronkelijk aan dat ze ‘FAT’ was. Een uiting van haar onzekerheid, natuurlijk, maar volgens sommigen neigde het evengoed naar fatshaming. Taylor begreep die kritiek en paste de video aan.”

Flo Windey: “Ze heeft dat goed aangepakt. Taylor wilde iets zeggen over haar verstoorde relatie met eten, door te tonen dat zij op die weegschaal geen gewicht ziet maar een verwijt: ‘Je bent dik.’ Ze wilde niemand schofferen.”

Dat ze lang geen politiek standpunt innam, vonden critici laf. Toen ze in 2018 Democratische kandidaten steunde in haar thuisstaat Tennessee, werd ook dat haar niet overal in dank afgenomen. ‘Ik ben nu 25 procent minder fan’, reageerde Donald Trump. Worstelt ze met haar voorbeeldrol?

Spanos: “Ja. Je moet weten dat ze in 2006 debuteerde bij Big Machine Records in Nashville: een countrylabel in de hoofdstad van de country. Welnu, drie jaar eerder waren The Chicks (toen nog Dixie Chicks, red.) op de zwarte lijst van elke countryzender beland omdat ze zich hadden uitgesproken tegen president George W. Bush en zijn war on terror. Het leerde Taylor en veel andere countryartiesten dat ze beter geen politieke uitspraken konden doen, zéker als ze geen conservatieve meningen hadden.”

Ook Dolly Parton is lang politiek maagdelijk gebleven.

Spanos: “Vóór 2016 en de komst van Donald Trump zag je popartiesten sowieso zelden politieke standpunten innemen. Taylor heeft wel meer tijd dan de meeste anderen nodig gehad om zich over delicate kwesties uit te spreken. Ze is haar stem nog aan het zoeken.”

TAYLORSWIFT.PORN

Ze grossierde in wereldhits en Grammy’s, maar pas in 2020 belandde Taylor Swift voor het eerst op 1 in De afrekening op Studio Brussel. Met ‘Exile’ dan nog, haar duet met Justin Vernon.

Windey: “Veel mensen voor wie ze toen nog cringe was, hebben door die song hun mening herzien. Sommige mede-Swifties klagen daar nu over: ‘Straks zullen er keiveel fake fans op de concerten zijn!’ (lacht)

“Zelf vind ik het geweldig dat de muziekwereld haar vakmanschap begint te appreciëren. Sinds ‘Exile’ draait ook StuBru haar geregeld. Ik hoop dat ze over een jaar of tien zelfs in De tijdloze staat.”

Met welke song?

Windey: “‘All Too Well’ vind ik haar beste song. En doe maar meteen de lange versie: ‘All Too Well (10 Minutes Version) (Taylor’s Version)’. Pink Floyd en The War on Drugs scoren ook in De tijdloze met nummers van meer dan tien minuten.”

Vorige maand rangschikte Rolling Stone alle 229 songs van Taylor Swift, van de slechtste tot de beste: ook in die lijst stond ‘All Too Well’ bovenaan.

Spanos: “Het is een buitengewoon stukje songwriting. Echt vakmanschap. ‘All Too Well’ heeft bovendien een interessant traject afgelegd: onder fans was het een instantklassieker, maar pas in 2021 werd het een nummer 1-hit.”

Meskerem Mees zei onlangs in Humo dat ze soms moeite heeft om Taylor Swift te geloven, dat het lijkt alsof ze een personage speelt: ‘Alles lijkt té perfect uitgedacht.’

Van Aelst: “Laat me een vergezochte vergelijking maken: ik ken mensen die vroeger dachten dat de realitysoap De Pfaffs geacteerd was. Dat pakweg Jean-Marie, Kelly en Debby typetjes speelden. ‘No way dat die mensen écht zo zijn!’ Maar als je Sam Gooris ooit hebt ontmoet, weet je: die speelt geen rolletje. Voor Taylor Swift geldt hetzelfde. Soms lijkt ze van plastic. Soms is het alsof ze louter doet wat haar marketingteam haar opdraagt. Maar ik geloof oprecht dat ze authentiek is.

“En ja, ze heeft een blik die perfectie uitstraalt, maar daar kan ze zelf natuurlijk niets aan doen.”

De voorbije jaren nam ze uit protest enkele van haar eerste platen opnieuw op, omdat ze er niet in slaagt de rechten op haar eigen werk te kopen. Herstelt ze daarmee een onrecht, zoals ze zelf zegt, of is het zoveelste slimme move van een gewiekste zakenvrouw?

Spanos: “Allebei, zoals meestal bij Taylor Swift. Ze voelde zich gekleineerd door haar ex-manager Scooter Braun en Big Machine, een label dat zij nota bene mee op de kaart heeft gezet. Ze vordert met die re-issues niet alleen haar werk terug, ze biedt de fans ook een meerwaarde: aan de tracklist van Fearless (Taylor’s Version) en Red (Taylor’s Version) heeft ze een resem songs uit haar kluis toegevoegd.”

Ze heeft in haar carrière al 84 Guinness World Records gebroken. Tim, kun jij ons nog een fascinerend weetje over haar aan de hand doen?

Van Aelst (enthousiast): “Haar ouders hebben haar genoemd naar James Taylor, de beroemde Amerikaanse singer-songwriter. Qua selffulfilling prophecy kan dat tellen!”

Ze kocht de domeinnamen taylorswift.porn en taylorswift.adult, opdat niemand een pornosite zou kunnen starten met haar naam in de URL. Op alles voorbereid zijn: is dat typisch Taylor?

Windey: “Doet niet elke artiest zulke dingen?”

Ik denk niet dat Bono geld heeft neergeteld voor U2.porn.

Windey (lacht): “Taylor is niet naïef. Ze is al te vaak door het slijk gehaald. Nu dekt ze zich in en beschermt ze haar imago. Dat straalt veel kracht uit, vind ik. Ze pikt de typische bullshit van mannen niet meer.”

PAASEIEREN

Haar laatste optreden in België dateert alweer van 2011, maar voorlopig staat alleen een Amerikaanse Midnights-tournee ingepland.

Van den Bossche: “Normaal was ze in 2020 naar de Werchterse weide gekomen. Mijn ticket lag al klaar. Helaas: corona.”

Windey: “In Amerika stonden vorige week miljoenen fans 7 tot 8 uur lang in de digitale wachtrij voor een ticketje. De website van Ticketmaster kon zoveel verkeer niet aan en crashte. Sindsdien worden tickets voor tienduizenden dollars doorverkocht. (Lacht) Persoonlijk ben ik bereid om op straat te komen om ons recht op een Taylor Swift-concert te eisen!”

Van den Bossche: “Dan heb ik goed nieuws. Onlangs nam Taylor voor de Amerikaanse bank Capital One een reclamefilmpje op waarin je haar in een koffiebar ziet. (Samenzweerderig) Op het goed zichtbare menubord prijken behalve woorden als ‘espresso’ en ‘cappuccino’ ook de namen van drie steden: Zürich, Barcelona en... Brussel! Ja, ik verwacht dat ze ten laatste in 2024 naar België komt.”

Windey (roept): “Dat meen je niet!”

Volstaat één woord in een commercial wel voor die conclusie?

Windey: “Taylor Swift doet niets zonder reden! Ze laat overal easter eggs – cryptische boodschappen – achter. Dat ene woord is alle bevestiging die ik nodig heb. (Roept harder) Ik ga naar Taylor in het Koning Boudewijnstadion! Ik ga huilen en dansen en schreeuwen!”

Hoe belangrijk zijn die eastereggs voor jouw Taylor Swift-beleving?

Windey: “Cruciaal. In de Swiftieverse is een sjaal nooit ‘zomaar’ een sjaal. Elk detail, elke kleur heeft een betekenis. In iedere videoclip of Instagram-story kan ze een hint verbergen. Zelfs onlineberichten van Taylors beroemde vrienden, zoals Ryan Reynolds of Blake Lively, kunnen iets betekenen. Een Swiftie moet 24/7 alert zijn.”

Van den Bossche: “We zijn als kleine detectives die elk detail onder de loep nemen.”

Windey: “En als ik dan een easter egg vind, voel ik me James Bond (lacht).”

Van den Bossche: “In de video van de nieuwe single ‘Bejeweled’ zitten easter eggs die verwijzen naar haar volgende re-issue. Je ziet haar de lift naar de derde verdieping nemen met een druk op een paars knopje...”

Euh, oké.

Van den Bossche: “Speak Now, uit 2010, is haar derde plaat en op de hoes draagt ze een paarse jurk. Enough said!”

Taylor Swift werkt hard en snel. Is ze een workaholic?

Stockman: “In haar Netflix-documentaire zegt ze: ‘Platen maken, optreden: ik moet het nú doen. Zodra ik een vrouw van 35 ben, zal de maatschappij niet meer accepteren dat ik succes heb. Dan val ik in de vergetelheid.’ Ze is zich bewust van haar houdbaarheidsdatum.”

Van Aelst: “Je ziet het niet aan haar, maar volgens mij worstelt ze met behoorlijk wat demonen. In een interview liet ze zich ontvallen dat ze zich de laatste tijd niet meer echt mens voelt: ‘Wie ben ik? Waar houdt het imago op en begint de échte Taylor?’

“Ik snap dat, hoor. Ze heeft enorm veel succes, enorm veel fans, maar ook enorm veel ambitie – en dus enorm veel stress. Ik denk niet dat ze veel rust kent. Door miljoenen mensen wereldwijd geadoreerd worden: dat is héftig. Het gevaar dat ze helemaal opbrandt, loert om de hoek. Voorbeelden genoeg op dat vlak.”

Nu al, op het hoogtepunt van haar roem, vreest Taylor Swift de dag dat ze niet meer relevant zal zijn. ‘Will you still want me when I’m nothing new?’ zong ze vorig jaar in ‘Nothing New’, een duet met de vijf jaar jongere Phoebe Bridgers. Maakt ze zich terecht zorgen?

Windey: “Maar nee. Als je zoveel impact op zoveel levens hebt gehad, zul je nooit zomaar vergeten worden.

“Goeie song, trouwens. ‘How long will it be cute / All that crying in my room?’ zingt Bridgers. Wow!”

Wie van jullie is al dicht bij Taylor gekomen?

Windey: “Ikke! Een paar weekends geleden mocht ik naar de MTV Europe Music Awards in Düsseldorf gaan. Mijn heldin was daar ook, want ze was zes keer genomineerd. Ik ben zelfs tot op enkele meters van haar kunnen komen. Ik heb dezelfde lucht ingeademd als Taylor Swift!”

Willemyns: “Ik hoop eigenlijk dat Taylor dit artikel onder ogen krijgt en me daarna opbelt. Ik wil zelfs gerust iets met haar gaan drinken. Of samen naar een film kijken.”

Ze is al sinds 2016 samen met Conversations with Friends-acteur Joe Alwyn.

Willemyns: “In dat geval: laat maar.

“Zou Cardi B eigenlijk Humo lezen?”

© Humo