‘Streamingplatformen hebben de tekenfilm gered’: makers ‘Wolfwalkers’ houden zich recht in het door Pixar gedomineerde animatielandschap

Gewapend met potlood en papier nemen Wolfwalkers-regisseurs Tomm Moore en Ross Stewart het op tegen het computergeweld van Pixar en andere animatiereuzen. Met succes, want hun ambachtelijke Ierse tekenfilms schoppen het telkens weer tot op de Oscars.

Wolfwalkers is een van de tientallen films die deze week de pas heropende bioscopen overspoelen, en meteen ook een geweldige illustratie van waar dat grote scherm ook weer voor diende: visueel vuurwerk. Dit magische sprookje transporteert u naar het Ierland van de 17de eeuw, toen de stad Kilkenny met een serieuze wolvenplaag kampte. Een jager krijgt de opdracht om de gevaarlijke beesten uit de weg te ruimen, maar zijn rebelse dochter Robyn glipt stiekem de bossen in en mengt zich onder de zogenaamde ‘wolfwalkers’, mensen die in hun slaap de gedaante van een wolf aannemen.

Met potlood en papier scheppen regisseurs Tomm Moore en Ross Stewart een rijk, ademend beelduniversum, dat uiteenvalt in twee werelden die ook esthetisch elkaars tegenpolen zijn: de stad, die bijna als een kubistisch schilderij oogt, en de weelderige natuur, die in al haar zwierige kleurenpracht herinnert aan het werk van Gustav Klimt.

“Vrijheid is een belangrijk thema in Wolfwalkers,” verheldert Stewart vanuit zijn woonkamer, “en dat wilden we ook vertalen in de beeldtaal. De stad moest als een gevangenis voor Robyn voelen. Daarom werkten we met rechte, harde lijnen en zonder perspectief. We lieten ons inspireren door houtsneden uit de 17de eeuw, waardoor de tekeningen een streng en brutaal karakter kregen. We kozen de perspectieven ook zo dat de hemel nooit in beeld kwam, wat de stad nog beklemmender doet aanvoelen. Daartegenover staat het bos: een levendige, weelderige, vriendelijke plek waar meer perspectief is. Daar voel je vrijheid, wildheid en energie.”

Wedstrijdje Batman tekenen

Tomm Moore (44) en Ross Stewart (45) zijn jeugdvrienden. Op de lagere school in Kilkenny ontdekten ze elkaars artistieke talent tijdens een wedstrijdje Batman tekenen – Stewart won. Het duo ging later samen animatiefilm studeren, en toen Moore in 1999 zijn eigen animatiestudiootje Cartoon Saloon oprichtte, kwam Stewart vanzelfsprekend aan boord als art director. De focus van het bedrijfje lag volledig op met de hand getekende films, ook al leek die ambachtelijke manier van werken ten dode opgeschreven sinds de opkomst van Pixar. In 1995 zette de Californische studio met het volledig computergeanimeerde Toy Story de poorten open voor een zondvloed aan CGI-animatiefilms, die het marktaandeel van met de hand getekende films tot bijna nul zou herleiden. Toch wist Cartoon Saloon zich overeind te houden als een van de enige old school tekenfilmstudio’s ter wereld. Meer zelfs: de vier langspeelfilms die ze tot nu toe produceerden (The Secret of Kells, Song of the Sea, The Breadwinner en Wolfwalkers) werden allemaal beloond met een Oscarnominatie.

Vandaag voelen Moore en Stewart zich niet langer de laatsten der Mohikanen. “Jarenlang zijn wij een soort lichtpuntje in het donker geweest”, zegt Moore. “Maar het tij is gelukkig weer gekeerd, net voordat het licht helemaal uitging. Vandaag is de met de hand getekende film weer in volle opgang. In die mate dat we voor Wolfwalkers even met een probleem zaten: we konden in heel Europa maar heel moeilijk animatoren vinden, want op hetzelfde moment werd er in Parijs gewerkt aan Calamity én in Spanje aan Klaus. Die heropleving is volgens mij deels te danken aan de streamingplatformen, die wel nog bereid zijn om in tekenfilms te investeren.” Moore kan het weten, want Wolfwalkers werd gecoproduceerd door Apple TV+.

“Je kan de evolutie van de animatiefilm vergelijken met die van muziek”, zegt Stewart. “Weet je nog hoe iedereen op een bepaald moment dacht dat vinyl dood en begraven was? Wel, even later waren die platen plots terug van weggeweest, en werden ze zelfs hip. (lacht) Dat is dus een beetje zoals stopmotion-animatie, die ook al een hele tijd aan een revival bezig is. En de tekenfilm is zoals de cd: die had niemand meer nodig toen de mp3 opkwam, want alles was plots virtueel. Maar kijk, nu raken zelfs cd’s weer in de mode.”

Keltische elementen

Net als met de hand getekende animatie zit ook Ierland diep in het DNA van Cartoon Saloon verankerd. Hun eerste langspeelfilm The Secret of Kells ging in 2009 aan de slag met Keltische elementen, zowel visueel als op het vlak van het scenario. Song of the Sea (2014) ging verder op dat elan, en Wolfwalkers vormt nu het sluitstuk van wat Moore zijn “Ierse folkloretrilogie” noemt.

“In de jaren 90 doken er steeds meer films op die geïnspireerd waren door culturen van over de hele wereld – denk aan Mulan. Dat moesten wij ook kunnen, vonden we, maar dan met onze eigen cultuur. Ook Studio Ghibli was een voorbeeld. Hun films vertrokken heel erg vanuit de Japanse cultuur, maar spraken de hele wereld aan.” Stewart vult aan: “Dat zouden jullie in België ook kunnen doen. Stel nu dat er iemand een film zou maken rond Manneken Pis, dat zou ik meteen willen zien. Mensen zijn hongerig naar originele verhalen, en folklore is daar een heel dankbare bron voor.”

Wolfwalkers is nu te zien in de bioscoop.