Seksisme, fatshaming en homofobie: hoe fout was ‘Friends’ eigenlijk?

Het kan u amper zijn ontgaan dat de serie Friends deze herfst haar 25-jarig jubileum viert. Er is zelfs een speciale Lego-set uitgebracht van het vriendenzestal, vandaag organiseert Kinepolis een marathonuitzending met twaalf afleveringen. Wat vooral opvalt, is dat ook jongeren de serie nog bingen op Netflix. Zelfs al hebben de hoofdpersonages geen smartphones om te swipen op Tinder, hun gerommel met eerste jobs, relaties en vriendschappen zijn blijkbaar herkenbaar. Een serie dus die nauwelijks aan slijtage onderhevig is, zou je als oppervlakkige kijker concluderen.

Helemaal fout. Er circuleren op diverse websites lijstjes vol met argumenten waarom de serie echt niet meer kan. Om te beginnen het personage Monica. Ze was ooit heel dik, en daarmee wordt ze geplaagd door haar vrienden. “Dat noemen we nu fatshaming en tolereren we niet meer”, staat er op de site van Cosmopolitan. En wat te denken van de relatie die Monica aanknoopt met een 21 jaar oudere man, vraagt The Independent zich af. Tegenwoordig zou zo’n roofdier, dat zijn machtspositie misbruikt, meteen voor het gerecht worden gesleept. Net als de broer van Monica, Ross. Hij begint als jonge docent een relatie met een studente. “Een grove schending van de academische integriteit”, vindt site ScreenRant.

Overdreven?

2019 in een notendop. Maar is alle kritiek overdreven? Nee, terecht is het verwijt dat de serie zeer wit is: in de tien seizoenen komen slechts twee gekleurde bijrolspelers voor, vrij onrealistisch in een stad als New York. En de ‘voortdurende homofobie’, waarover alle critici klagen? Tja. Destijds was het nogal bevrijdend dat er in een comedy over het onderwerp werd gepraat. Meteen in de eerste aflevering maakten we kennis met een lesbisch koppel dat een kind opvoedt. Goed, een van de vrouwen is de ex van Ross. Hij is de vader van het kind en allicht maakt hij daar bittere grappen over. Maar niemand twijfelt eraan dat de vrouwen prima moeders zijn. De vader van Chandler gaat als vrouw door het leven – aanleiding voor stevige grappen. Maar het feit dat zo’n personage überhaupt werd verzonnen, was baanbrekend.

Bij de critici lijkt de wens de vader (of is het moeder?) van de gedachte: ze doen alsof de maatschappij een enorme progressieve sprong heeft gemaakt. Maar voor jonge mannen is het nog steeds een dingetje als mensen denken dat ze ‘gay’ zijn, iets waarmee Ross, Chandler en Joey ook al worstelen. Een mannelijke kinderoppas wordt in de serie met wantrouwen bekeken, een doorn in het oog van de critici. Eén ding is zeker: dat wantrouwen is er niet minder op geworden. Jonge vrouwen worden ook nog altijd op borsthoogte aangesproken door mannen – een verwijt dat Joey treft. En het pesten van dikke mensen is niet gestopt. Conclusie: in 25 jaar zijn we niet veel verder gekomen. Friends gaat nog altijd over herkenbare thema’s, vandaar die jonge fans. Dat zou treurig kunnen stemmen. Maar je kunt er beter om blijven lachen.