‘Scenes from a Marriage’ is geen reclame voor het huwelijk, maar wel voor het acteervak

“Het huwelijk is een multi-million dollar industry geworden”, klaagt Jonathan (Oscar Isaac) in de eerste aflevering van Scenes from a Marriage. Hij, een academicus, en zijn vrouw, de carrièregerichte Mira (Jessica Chastain), worden geïnterviewd door een sociologe die onderzoek doet naar het huwelijk in de 21ste eeuw, en in zekere zin is dat ook wat de Israëlische regisseur Hagai Levi, samen met zijn twee hoofdrolspelers, doet.

Hij inspireert zich daarvoor op Scener ur ett äktenskap, de beroemde miniserie die de Zweedse grootheid Ingmar Bergman in 1973 maakte. De nieuwe Scenes from a Marriage volgt redelijk getrouw Bergmans blauwdruk: de vijf afleveringen van de HBO-reeks volgen in grote lijnen de scripts van vijf van Bergmans zes episodes, en zelfs de namen van de personages knipogen naar de voorgangers uit de jaren 70: Johan wordt Jonathan, Marianne wordt Mira.

Maar in een aantal belangrijke details wijkt Levi van Bergmans scenario af. Dan heb ik het niet over hoe smartphones en Airbnb hun intrede doen in Levi’s verhaal, wel over het feit dat het niet langer Jonathan is die een bom onder de relatie legt, maar zijn echtgenote. Scenes from a Marriage is een perfecte remake: de essentie en de kwaliteit van het origineel worden meegenomen, maar de context wordt geüpdatet. Het zet de blijvende relevantie en tijdloze waarde van Bergmans werk in de verf.

Knetterende chemie

De grootste sterren zijn echter niet Bergman of Levi, al is diens subtiele maar indringende regie, met lange shots, trage camerabewegingen en een bedachtzame montage onmisbaar voor de manier waarop Scenes from a Marriage onder je vel kruipt. Nee, het zijn Oscar Isaac en Jessica Chastain die deze vijf uur durende huwelijkscrisis dragen. Behalve ’s werelds sierlijkste drager van een Putje in de Kin – sorry, Kevin Janssens! – is Chastain een van de indrukwekkendste actrices van haar generatie. Ook Isaac mag zulk epitheton op zijn businesskaartje zetten – net onder het bijschrift ‘bodemloos vat van charisma’.

Ze zetten met zoveel overgave en zoveel vanzelfsprekendheid twee herkenbare, breekbare en feilbare personages neer, en de chemie tussen hen knettert. Dat bleek niet alleen uit hun zwoele passage op de rode loper in Venetië, maar ook in de manier waarop ze van een intense ruzie kunnen overgaan in een passionele kus en weer terug.

Vrijwel elke aflevering begint met een blik achter de vierde wand, waar een van deze twee rasacteurs de set oploopt en zich voorbereidt op de opnames: alsof Bergman en Levi ons eraan herinneren dat elke huwelijkspartner ook maar een rol speelt. Scenes from a Marriage is dan ook geen reclame voor het huwelijksinstituut (of de huwelijksindustrie), maar wel voor de stiel die acteren heet.

Scenes from a Marriage, nu op Streamz.