Sarcasme, zelfspot én stevige punkpop: de nieuwste jonge wereldster heet Olivia Rodrigo

Het leven lachte Olivia Rodrigo vorig jaar toe, maar de actrice en beginnende singer-songwriter raakte teleurgesteld in de liefde. Een relatie werd verbroken, Rodrigo voelde zich verraden. Dus nam ze plaats achter haar geliefde piano en een vel papier en ging aan het componeren en schrijven.

“Ik denk dat je niet meende wat jij schreef in dat liedje voor mij”, noteerde ze. “Want je zei: voor altijd. En nu rij ik alleen door jouw straat.” Ze deelde de vorderingen in het schrijfproces steevast met haar volgers op sociale media, en dat waren er al miljoenen, want Rodrigo was in de Verenigde Staten bekend van een paar populaire tv-series. Het vuurtje begon te smeulen.

En toen Rodrigo haar eerste single ‘drivers license’ in januari lanceerde, werd het nummer een klapper van een hit. In de eerste plaats omdat het een ragfijn popliedje is met een memorabel en scherp gezongen refrein, een subtiele productie van piano en zachte handklapritmes en een verrassend bruggetje, waarin de luisteraar mag plaatsnemen op de bijrijderstoel en met de neus op de pijnlijke feiten wordt gedrukt.

In haar tekst maakt Rodrigo van haar net behaalde rijbewijs het symbool van de vertrouwensbreuk. Omdat haar vriendje haar had gezegd dat ze dat rijbewijs snel moest halen. Nu heeft ze het, is hij er vandoor met een ander en rijdt Rodrigo alleen rondjes in haar auto. “Red lights, stop signs. I still see your face in the white cars, front yards”, zingt ze. “Can’t drive past the places we used to go to. ‘Cause I still fuckin’ love you, babe.” Haar liefdesverdriet is universeel herkenbaar en invoelbaar, en dus perfect verwoord zónder al te grote woorden. Een klassieke break-up-song.

Maar ‘drivers license’ werd ook een van de opmerkelijkste popliedjes van dit jaar omdat de maker zo belachelijk jong was. Olivia Rodrigo, in 2003 geboren in Temecula, Californië, was bij het verschijnen van haar debuutsingle pas 17. Dat leeftijdsfeit trok de aandacht, omdat de popwereld nog niet eens was bijgekomen van de opmars van die andere debutant Billie Eilish, die als 17-jarige doorbrak in 2019 en nu een ongenaakbare wereldster is.

En Rodrigo lijkt echt in de voetsporen van Eilish te treden, want haar vorige week verschenen debuutabum Sour maakt nog meer los dan die eerste single. Sour kwam afgelopen dinsdag binnen op één in de belangrijke albumhitlijst van Billboard, de Hot 200, en is in de eerste week van verschijnen de best verkochte debuutplaat van het jaar. Het nummer ‘drivers license’ had ook al een record gebroken: Olivia Rodrigo was de jongste popartiest die debuteerde op de eerste plaats van de Amerikaanse singlecharts. Inmiddels staat Sour ook in België op plaats 2 in de Ultratop.

Generatie Z

Rodrigo is onbetwist de popontdekking van het jaar en de wereld praat dus over haar. Bij een gestreamd ‘live-event’ van Apple Music, waarbij Sour in première ging, noemde de invloedrijke Nieuw-Zeelandse popjournalist Zane Lowe het album al een van de grote debuutplaten uit de popgeschiedenis. Belangrijke muziekbladen en popmedia roemden het opvallend volwassen en uitgekiende liedschrijverschap van Rodrigo en noemden haar de nieuwe muzikale vaandeldrager van Generatie Z.

De loopbaan van Olivia Rodrigo volgt de lijnen van een snelle en typisch Amerikaanse popcarrière, zoals die van bijvoorbeeld Britney Spears en Miley Cyrus. Als kind van 6 werd Rodrigo door haar ouders, van Filipijns-Amerikaanse komaf, op toneel- en zangles gestuurd. Ze speelde in een commercial en rolde daarna de tv-wereld binnen. In 2015, toen Rodrigo 11 was, werd ze gevraagd voor de hoofdrol van de comedy An American Girl. Ze werd gescout door Disney en speelde een jaar later in de comedy Bizaardvark, als meisje dat goed is met gitaren en computers.

Daarop volgde een rol in de comedy High School Musical: The Musical: The Series, die ook in België te zien is op de streamingdienst van Disney. Rodrigo speelde hierin opnieuw een muzikale rol maar zij schreef ook zelf een paar liedjes voor de soundtrack. Vooral haar track All I Want, een zoete popballade met piano en strijkers, ging vorig jaar een eigen leven leiden op sociale media als TikTok en als clip op YouTube. Rodrigo tekende daarna razendsnel een contract met Interscope Records, een onderdeel van de platenmaatschappij Universal.

Rodrigo ging serieus aan het liedschrijven, met naast haar aan de piano de producer en songwriter Daniel Nigro, de voormalige aanvoerder van de rockband As Tall As Lions. En Rodrigo kreeg niet toevallig iemand met een rock- en gitaarverleden aan zich gekoppeld. De zangeres zweert zelf bij de wat klassiekere popgenres, zegt zij in interviews. Rodrigo houdt van country en van de verhalende kracht van het goed geschreven lied. En van pop waarbij een vuistje de lucht in mag. Zij liet de liedjes voor haar debuutplaat niet voor niets testen door haar moeder, die volgens Rodrigo een onverbeterlijke metalhead is. Dat bijzondere bruggetje in haar hit ‘drivers license’ vond haar moeder dus helemaal niets, want nodeloos ingewikkeld, vertelde Rodrigo bij de presentatie van haar plaat op Apple Music. Gelukkig liet ze zich niet ompraten.

De degelijke en traditionele achtergronden van haar popmuzikantenschap zijn goed te horen op Sour. In de gevoelige en van liefdesleed doortrokken liedjes doet de stem van Rodrigo soms wat denken aan die van Billie Eilish, met eenzelfde zacht zuchtend vibrato. En al kan Rodrigo misschien nog niet tippen aan de inhoudelijke diepgang en muzikale vernieuwing van Eilish: ook in de doordachte elektronische productie achter de vocalen schemert de invloed van die nieuwe Amerikaanse ster. Maar Rodrigo wisselt de dromerige en contemplatieve songs af met lichtvoetige punkpop en rock, en dat maakt Sour juist ook weer zo bijzonder.

Lekker boze aftrap

De openingstrack ‘Brutal’ is bijvoorbeeld een lekker boze aftrap van de plaat, met een gitaarriff die doet denken aan het indierockwerk van The Breeders, en Rodrigo die aankondigt wat ons op haar album zo’n beetje te wachten staat. “Ik heb een gebroken ego en een gebroken hart. Mijn god, ik weet niet waar ik moet beginnen.” Ja, ze is jong, zingt ze. Maar dat helpt haar niet bij het verwerken van haar ellende. “They say these are the golden years, but I wish I could disappear.”

Sour is eigenlijk een langgerekte stemmingswisseling op muziek: Rodrigo gaat van springerige woede naar ingetogen liefdesverdriet en zij spaart zichzelf niet. Haar teksten zitten vol wrange bekentenissen, over haar eigen wantrouwen in haar prille relatie, over leugens en niet nagekomen beloftes. Het maakt de plaat erg persoonlijk maar voor Rodrigo’s generatiegenoten waarschijnlijk ook herkenbaar. Ook om die reden wordt Sour vergeleken met de doorbraakplaat Jagged Little Pill van de Canadese zangeres Alanis Morissette uit 1995. Ook dat was een rockend statement over groot liefdesverraad, waarbij Morissette zichzelf en haar ex op de pijnbank legde.

Het sarcasme druipt er ook bij Rodrigo vanaf, maar ze brengt het gif in met humor en zelfspot, waardoor zijzelf en haar debuutalbum toch met beide benen op de grond blijven staan. “Ik hoor dat je aan jezelf hebt gewerkt”, zingt ze in het strakke punkpopliedje Good 4 u, dat rechtstreeks lijkt overgevlogen vanuit de jaren negentig. “Ik denk dat die therapeut die ik voor je heb gevonden echt heeft geholpen. Nu kun je een betere man zijn voor je nieuwe meisje.”

Het album Sour van Olivia Rodrigo is vorige week verschenen bij Interscope Records, Universal. De tv-serie High School Musical: The Musical: The Series is te zien op Disney+.