Rijkelui die met geld smijten naar andere rijkelui om spullen die een gewone mens niet kan en wíl betalen

Gefortuneerd volk komt ons toegereden alvorens te verstenen in een zorgvuldig gechoreografeerde pose en het enige wat ik kan denken is: heeft iemand onlangs nog de guillotine bijgeslepen? We zijn 30 seconden ver in Stukken van mensen, een programma dat valt samen te vatten als rijkelui die met geld smijten naar andere rijkelui om spullen die een gewone mens niet kan en een gezonde mens niet wíl betalen.

Deze keer komt Tom Barman ons kluitje ‘tophandelaren’ een radio versjacheren. “Amai, da’s vintage, hé”, zegt ‘dealer bijzondere voorwerpen’ Bie Baert. Wat had ze verwacht, dat Barman recht van de Krefel kwam? “Dit is een prachtig meubeltje, hé”, mummelt een andere. “Da’s tof, hé. Plezant.” Kenners.

Meermaals vermeldt Barman dat de platenspeler nog in zijn slaapkamer heeft gestaan, als om te zeggen: “Ik heb weleens wat drab van een naald gekrabd.” Onze topdealers kopen niet alleen een mooi stuk, ze krijgen er ook wat rocksterren-DNA bij. Dat drijft de waarde op, zie je ze denken, met wat geluk stapt ooit een ex naar de rechter. Het ontlokt een van hen, helaas niet de ouwe vent met de sjaal en de leren legging, de uitspraak: “Let’s battle, hé mannen.” Op een dag smeert iemand het een tophandelaar aan in Delfts blauw.

Ook onwaardig voor een paleis bevonden: een foto van John Lennon en zijn eerste vrouw Cynthia, degene die hij weleens op haar gezicht sloeg. Het unieke schuilt wellicht in het feit dat ze op de foto wel nog kon lachen. “Wie is nu géén fan van The Beatles?”, wordt opgeworpen. “Dat is 20ste-eeuwbepalend.” Zelfs de hardnekkigste volhouder moet finaal door de knieën: ja, dit is een kenner. Een topkenner.

Uiteindelijk verschijnt Ives Devos, wapenhandelaar, ten tonele. Waarom geen drugsbaron of slavenhandelaar? En waarom niet meteen doorpakken: heeft Kim Jong-un geen brol te slijten? De man blijkt gelukkig te handelen in antíéke wapens en biedt een stel napoleontische duelleerpistolen aan. “Paul,” zegt Ives, “je bent al de keizer van de antiquairs, nu kan je de koning worden, hé.” Ives, je handelde al in antieke wapens, nu kan je dat ook doen in patattenmesjes van de Aldi, hé. Waar zit ik naar te kijken? De dingen worden voor 615.000 euro van de hand gedaan, ietwat symbolisch, in een ruimte tjokvol dierenschedels.

Wat is toch onze fascinatie voor rijk volk? Als ik, een arme, naar zo’n tophandelaar stap met een ouwe pispot, gaat daar toch ook niemand een avondje voor zitten? Ik juich toe dat kunst, uniciteit, aan de basis van dit programma ligt – het probleem is dat de kunst amper in beeld komt. We moeten het stellen met topstamelaars die grossieren in lege frasen genre “magnifiek”, “allee: 12.500” en “miljaar, dat leer spant aan mijn zak”. De spijtige conclusie is dat we kunst blijkbaar enkel nog op het scherm krijgen als we ze verbinden aan een spelletje hoger, lager.

Stukken van mensen, maandag om 21.35 uur op Play4.