‘Prince en ik hadden een heerlijk seksleven, maar als er een song in zijn hoofd opdook, moest ik wijken’

Ruim drie jaar na zijn dood is uit de kluizen van Prince een nieuwe plaat gepuurd: Originals, met vijftien originele versies van songs die Prince indertijd aan andere artiesten heeft gegeven. Wij konden praten met Michael Howe, manager van Prince bij Warner en nu beheerder van de duizenden onuitgegeven songs uit The Vault, en met Susannah Melvoin, ooit zijn verloofde en muze: ‘Prince had eerst een crush op mijn zus, maar die is lesbisch, dus het was handig dat ze een heteroseksuele tweelingzus had.’

Originals is een officiële release, maar heel wat songs circuleren al jaren op bootlegs. Hoe verklaar jij dat de privéstudio van een controlefreak toch zo lek was als een zeef?

Michael Howe: “Daar had ik het gisteren nog over met Bobby Z., de drummer van The Revolution. Bijna alle medewerkers in Paisley Park, het privédomein van Prince, waren behulpzaam en loyaal, maar niet allemaal. In het begin was Prince zelf slordig: hij liet cassettes rondslingeren in z’n auto of op z’n bureau. Geluidstechnici maakten ook kopieën en smokkelden die uit Paisley Park. Poetsvrouwen en leveranciers zagen af en toe de kans om iets mee te grissen. Prince gaf de code van de kluis ook aan te veel mensen: als iemand werd ontslagen, nam die wraak door tapes te stelen. En sommige mensen konden de financiële voorstellen van louche zakenlui niet weerstaan.

“Ik denk niet dat er een sinister complot was, maar ik weet wel dat absolute controle een illusie is. En vergeet ook niet dat het tot pakweg eind jaren 80 ondenkbaar was dat je ooit met één druk op de knop een tape in een ziljoen aantal kopieën de wereld zou kunnen rondsturen.”

Indertijd kreeg Prince ruzie met platenfirma Warner, dat, o ironie, nu zijn postume releases verzorgt. Ze rept met geen woord over de periode dat Prince rondliep met ‘Slave’ op zijn wang, omdat Warner hem uitbuitte.

Howe: “Euh, dat moet ik toch relativeren. Dat dispuut draaide om geld. Eigenlijk had Prince veel respect voor Warner, het was immers het label waarop bijna al zijn helden platen hadden uitgebracht, en hij communiceerde direct met oldskool A&R-mensen zoals Mo Ostin en Lenny Waronker. Al verliep ook dát niet altijd rimpelloos. Lenny vertelde me hoe hij ooit Prince moest vertellen dat Warner geen driedubbele cd wenste uit te brengen. Jawel, de dubbelaar Sign o’ the Times was eerst een dríédubbele plaat. Volgens Lenny reageerde Prince furieus toen hij acht songs moest schrappen. Maar al de volgende ochtend kreeg Lenny een nieuwe versie in de bus.”

Prince vertelde ooit dat de vicepresident van Warner hem vroeg: ‘Wat denk je, Prince, die nieuwe trend, rap of hoe noemen ze het, wordt dat iets?’ Prince rolde met de ogen en keek op z’n horloge, als om te zeggen: ik heb geen tijd voor dat soort onzin.

Howe: (grinnikt) “Ik was daar niet bij, maar ik weet dat het klopt. Ik wil er toch op wijzen dat Warner Prince altijd heeft gesteund, dat ‘Slave’-gedoe was eigenlijk niet fair. Dat incident met Sign o’ the Times was een uitzondering, voor de rest heeft Warner zich nooit gemoeid. Wij waren allemaal grote fans.”

Voel je je, wadend door de duizenden dozen met opnames die tot voor kort verboden terrein waren, als de archeologen die duizenden jaren oude grafkamers van farao’s openden?

Howe: “Ja, het is exáct dat gevoel. Ik voel me een culturele archeoloog. Mijn grootste angst was in het begin dat ik iets zou aanraken dat zou verpulveren. De cassettes uit de periode vóór zijn eerste platencontract, tot pakweg 1985, waren in slechte staat. Ik was vooral ontroerd door ‘Baby You’re a Trip’, omdat hij in die eerste versie improviseert. Hij testte ook zanglijnen uit, en hij zong zo goed dat zelfs een guide vocal van Prince bijna altijd perfect klonk en beter was dan definitieve zanglijnen van mindere goden.”

Het materiaal in The Vault beslaat veertig jaar: wat is volgens jou de meest hoogstaande periode?

Howe: “Gevoelsmatig neig ik naar de periode tussen 1980 en 1994, pakweg vanaf Prince en 1999 tot en met Diamonds and Pearls. Maar ook uit latere jaren hebben we parels gevonden waarvan ik dacht: het is echt pervers dat hij dat nooit heeft uitgebracht.”

Zoals?

Howe: “Sorry, ik mag niets zeggen over songs die nog niet zijn uitgebracht, alleen over Originals.”

Maar dat is absurd: horen wat er al is, kan iedereen. Wat vind je van onuitgegeven songs als ‘Broken’, ‘The Second Coming’, ‘The Streets of Panama’, ‘The Fat Lady Sings’, ‘All My Dreams’, ‘Golden Parachute’ of ‘The Truth’?

Howe: “Daar kan ik niet op ingaan, sorry.”

Je mag zelfs geen commentaar geven als ik de songtitels vernoem?

Howe: “Nee, dan krijg ik last: ik heb een contract getekend. Ik kan wel zeggen dat ik niet zo gek ben op de ‘Gold Experience’-periode, maar zelfs uit die tijd heb ik sublieme tracks gehoord die Prince bijna achteloos naar de kluis heeft verwezen.”

Hij had vaak last met censuurorganen. Censureren jullie de aangebrande versies van songs waarvan tot nog toe alleen de tekstueel opgekuiste versie beschikbaar was?

Howe: “Ik werk voor een volgende cd aan twee tracks die tekstueel zeer seksueel getint en gedurfd zijn, maar ik mag je helaas nog niet zeggen welke.”

‘When Eye Lay My Hands on You’? ‘Extraloveable’? ‘Electric Intercourse’?

Howe: “Sorry, geen titels. Maar we zullen die níét censureren. Je merkt dat Prince alles eleganter maakte, echt gore teksten waren niet zijn ding. Eén voorbeeldje: vóór Prince Vanity Six onder zijn hoede nam, heette die meidengroep The Hookers – een wereld van verschil. Op Originals staat ‘Gigolos Get Lonely Too’, maar da’s meer een grapje, geschreven voor The Time.”

Klopt het dat de erven hebben besloten om geen half afgewerkte songs of demo’s vrij te geven? Dat zou toch fascinerend zijn? Van Bob Dylan zijn officieel acht versies van ‘Shelter from the Storm’ uitgebracht, en Dylan leeft nog.

Howe: “Ik ben het eens met jou, maar de erven denken dat Prince dat niet gewild zou hebben. Er zitten hoe dan ook heel weinig onafgewerkte songs in de kluis. Niet alleen was Prince heel gedisciplineerd, bovendien kon hij heel snel iets afwerken, omdat hij bijna alle instrumenten zelf inspeelde.”

Prince was de beste performer van zijn tijd. Hoe is het mogelijk dat de erven nog geen enkele live-cd of dvd hebben uitgebracht?

Howe: “Ik ben het opnieuw met je eens. Maar ik kan niet voor de erven spreken.”

In Paisley Park hoorde ik Prince ooit iets zeggen over memoires die hij niet had opgeschreven, maar wel ingesproken. Ik mocht dat toen niet opschrijven, en een gesprek met hem opnemen was al helemaal niet toegelaten. Heb jij die tapes gevonden?

Howe: “Nee. Er zijn wel tapes waarop je hem een lange uiteenzetting hoort geven, maar vaak zijn het grapjes of richtlijnen aan zijn technicus of aan een muzikant. Memoires heb ik nog niet gevonden. Maar ik heb natuurlijk nog duizenden tapes te gaan.”

Kus in het toilet

Originals sluit af met ‘Nothing Compares 2 U’, een song die wereldberoemd werd in de versie van Sinéad O’Connor, maar die Prince oorspronkelijk voor The Family had geschreven. De ‘U’ uit de titel was de zangeres van die groep, Susannah Melvoin, tweelingzus van Wendy en later ook verloofde van Prince.

Susannah, jij was drie jaar lang de vriendin van Prince en je hebt hem dertig jaar lang gekend. Noem eens een gewoon mooi moment met hem dat je koestert?

Susannah Melvoin: “We hebben heel wat innige, romantische momenten gedeeld. In het schemerlicht gesprekken voeren, uitkijkend over Lake Riley. Uitstapjes, gezellig cruisend in de auto, waarbij hij natuurlijk altijd aan het stuur zat – hij was tenslotte een controlefreak. Milkshakes drinken en de slappe lach krijgen aan de Minnehaha Falls. Al die keren dat we videogames speelden of in bed naar films en onnozele televisieseries keken, terwijl we popcorn vraten. (Zucht) De bloemen die hij me twee jaar lang elke week gaf. Onze eerste kus in het toilet van de studio. Zijn eerste cadeau: een bed (lacht).”

Beschrijf eens een doorsneedag uit jullie leven?

Melvoin: “Prince was heel gedisciplineerd en maakte zijn songs bijna altijd meteen af. Hij was bang dat een goed idee zou verwateren als hij het niet onmiddellijk uitwerkte. Hij begon ’s ochtends aan een song en werkte door, desnoods tot ’s nachts, kwam thuis, crashte in bed en dat was het. Wij hadden een heerlijk seksleven, maar op dagen dat er een song opdook in z’n hoofd, moest ik wijken. Dan was er geen seks.”

Was hij lastig als mens? ‘Ik kan het geraas in mijn hoofd, die constante ideeënstroom, nooit afzetten. Dat kan een vloek zijn,’ zei hij me eens.

Melvoin: “Als hij onder druk stond, kon hij bot of ongeduldig zijn. Maar het is verbazend dat hij niet lastiger was, want hij stond constant onder druk. Dat had hij natuurlijk vaak aan zichzelf te wijten: andere mensen nemen af en toe vrij, maar dat deed hij zelden of nooit. Maar hij kon ook heel teder zijn. Voor de lieve Prince hadden we een bijnaam: Steve.”

De wereld zag nooit een onverzorgde Prince: zelfs na drie uur optreden lag elk haartje netjes in de plooi en was er vaak geen spatje zweet te bekennen. Heb jij privé een slonzige versie gekend?

Melvoin: “Ik heb ’m moe gezien, en in pyjama, met een snor en ongeschoren… Maar er waren grenzen: stijlvol en cool bleef hij altijd, zelfs in pyjama. En hij droeg nooit een trainingspak of vuile T-shirts. Toen ik hem pas leerde kennen en mijn zus al bij hem speelde, bleef hij geregeld bij ons logeren. Dan sliep hij op de sofa, maar zelfs als onze katten over hem liepen, zag hij eruit als een ster.”

In tegenstelling tot wat de wereld lang dacht, had Prince gevoel voor humor. Maar ik had niet de indruk dat hij in staat was tot zelfspot.

Melvoin: “Nee, dat niet. Dat was een grens die nooit werd overschreden. Hij hield van gek doen en imiteerde vaak stemmen aan de telefoon. Maar hij nam zichzelf en zijn werk erg serieus, en ik merkte dat zijn muzikanten – zelfs zijn vrienden van het eerste uur, zoals gitarist Dez Dickerson of de leden van The Time – geen grapjes maakten over zijn songs.”

Plaagde jij hem nooit met de toch vaak karikaturale verwijzingen naar supermanseks in zijn songteksten?

Melvoin: “Nee, ook dat was een no-go. Hij zou dat geïnterpreteerd hebben alsof wij vonden dat hij zich moest schamen over seks of zijn hoge libido. En alsof we hem niet ernstig namen als artiest.”

De Prince die ik een beetje kende, was joviaal, intelligent en grappig, maar altijd op z’n hoede. Songtitels als ‘Old Friends for Sale’ en ‘Eye Love U But Eye Don’t Trust U Anymore’ suggereren ook dat hij zijn vrienden niet echt vertrouwde.

Melvoin: “Dat klopt. Als Wendy, Lisa en ik met hem samen waren, was hij heel ontspannen. Maar hij was niet iemand die het achterste van z’n tong liet zien. Bij buitenstaanders al helemaal niet, maar ook bij ons, zijn inner circle, bleef er een onzichtbaar scherm altijd overeind. Hij sprak vaak via zijn muziek: hij gaf me een song en dan wist ik op basis van de tekst wat hij me duidelijk wilde maken. Voor Lisa schreef hij ooit in een halfuur tijd de song ‘A Strange Way of Saying I Love You’, als excuus voor een botte uitval.

“Ik denk dat het zelfbescherming was: Prince heeft ettelijke families gehad, maar ze vielen altijd uit elkaar: echte stabiliteit heeft hij nooit gekend. Vertrouwen was altijd een issue, en dat werd erger naarmate hij rijker en beroemder werd. Hij had het gevoel dat iedereen hem vroeg of laat in de steek zou laten en dat hij daarom niemand kon vertrouwen. Natuurlijk is dat ook de houding van de workaholic en de egoïst: een ster, een superartiest verwacht dat alles rond hem draait, en een workaholic verwacht dat al zijn vertrouwelingen hun privéleven opgeven en hetzelfde monomane leven leiden als hij, en dus te allen tijde beschikbaar zijn om zijn heilige zaak te dienen. Hij bracht zijn muzikanten onder in huizen vlak bij Paisley Park of, toen dat nog in aanbouw was, in een smoezelig motel vlakbij. Later dan een halfuur aankomen nadat hij ons in de studio had ontboden, was geen optie.”

Toen Prince toetrad tot de getuigen van Jehova, eiste hij dat Wendy en Lisa hun homoseksuele geaardheid zouden afzweren, want de lesbische liefde was zondig.

Melvoin: “Toen is er iets gebroken. (Schamper) Homoseksualiteit ‘afzweren’, please! Ze hebben zelfs geprobeerd Wendy te rekruteren, en Prince heeft ettelijke keren op haar ingepraat. Ze is erg kwaad geworden, en toen was het voorbij.

“Prince zag zijn toetreding als een soort boetedoening, een manier om in het reine te komen met zijn ‘zondige’ verleden. Allemaal onzin. Tragisch is het. (Grinnikt) Prince had eerst een crush op mijn zus, maar die is lesbisch, dus het was handig dat ze een heteroseksuele tweelingzus had. En eigenlijk kwam het hem goed uit dat Wendy en Lisa lesbisch waren, want dan kon hij ongestoord met hen werken zonder dat er een seksuele spanning in de lucht hing.”

Ik zie al een film voor me die vele malen straffer zou zijn dan ‘Purple Rain’.

Melvoin: “Ach, het is een kwestie van tijd voor iemand een biopic draait. Maar ik denk niet dat ik er met plezier naar zal kijken, want ze zullen natuurlijk inzoomen op het drama.”

Wat was níét benijdenswaardig aan samenwerken met Prince?

Melvoin: “Het was hard labeur. Hij was een perfectionist. Dat betekende dat we voor de voorbereiding van een tournee soms vijf uur lang op één riff jamden. Het voelde soms aan alsof ik in het leger zat, met Prince als drilsergeant. Er zijn leukere dingen. En ik kreeg de hoofdrol in Under the Cherry Moon niet met als argument: ‘Ik wil niet dat je acteert, ik wil dat je mijn vrouw wordt.’”

Een tijdje geleden liet je een vracht aan Prince gerelateerde items veilen: backstagepasjes, cadeaus en zelfs een handgeschreven liefdesverklaring. Sorry, maar dat heeft me een beetje gechoqueerd.

Melvoin: “Ik ben niet zo gehecht aan materiële zaken. Ik heb véél dingen die Prince me ooit heeft gegeven en ik weet dat anderen, echte fans, meer waarde zullen hechten aan zo’n backstagepasje dan ik. Ik heb met hem geleefd, gevrijd, gelachen, gezongen… Hij heeft ‘Nothing Compares 2 U’, ‘Witness’, ‘Play in the Sunshine’, ‘Big Tall Wall’, ‘Go’, ‘Condition of the Heart’ en ‘If I Was Your Girlfriend’ voor míj geschreven. Hij schreef de tekst van ‘Starfish and Coffee’ aan de keukentafel nadat ik hem in de auto had verteld over mijn jeugdvriendin Cynthia Rose en onze kindertijd samen. Die herinneringen zijn niet tastbaar, maar wel onbetaalbaar.”

In latere jaren stond Prince heel kritisch tegenover drugs, tijdens concerten en in songs als ‘The Undertaker’, ‘Eye No’ en ‘Cold Coffee and Cocaine’. Heb jij hem ooit drugs zien nemen?

Melvoin: “Toen ik hem leerde kennen, was hij nog geen veganist. Hij dronk ook alcohol, meestal wijn of Bailey’s met ijsblokjes. Ik heb hem zelden iets als xtc of coke zien proberen. Maar later had hij veel pijn van die heupoperatie, dat was geen roddel, die heeft hij echt laten uitvoeren. En dat was het begin van het einde: hij raakte verslaafd aan pijnstillers en nam alsmaar zwaarder spul.”

Naar mijn gevoel is Prince gestorven aan trots. Hij was te trots om openlijk toe te geven dat hij een probleem had. De laatste keer dat ik hem zag, in Paisley Park, leek hij iets stuurser dan anders. Nu denk ik: hij verbeet gewoon de pijn.

Melvoin: “Dat is een juiste inschatting. Hij was heel trots, en erg op z’n privacy gesteld. Daardoor was het ondenkbaar dat hij ooit een zwakte zou tonen tegenover de wereld. Een superster kan zich geen deuken in het harnas permitteren. Zelfs toegeven dat hij sterfelijk was, was voor Prince al een probleem. (Zucht) Het is tragisch dat hij de laatste jaren zo weinig contact had met ons, met mij, met Wendy en Lisa. Wij waren zijn familie, wij waren als oudere zussen voor hem, ik ben er zeker van dat hij ons genoeg vertrouwd zou hebben om zich voor één keer, in uiterste nood, kwetsbaar op te stellen. En Lisa zou meteen ingegrepen hebben.”

Hoe verklaar je dat zo’n controlefreak als hij geen testament heeft opgemaakt?

Melvoin: “O, maar het ene sluit het andere niet uit, integendeel: de controlefreak, die kinderloos is gestorven, kon de gedachte niet verdragen dat na zijn dood één buitenstaander of één organisatie totale controle zou krijgen over zijn nalatenschap. Dat Prince naar een advocaat zou stappen om te zeggen: ‘Ik ga dood, hierbij draag ik de controle aan jou over’, was ondenkbaar. Dan nog liever chaos! Nu, ik weet dat hij ooit een provisorisch testament heeft opgesteld op een A4’tje. Dat heeft hij opgeborgen in de kluis, maar het is nooit gevonden. Daar kun je zelf je conclusies uit trekken.”

‘Originals’ is nu uit bij Warner. Op 19 juli verschijnt een limited edition cd + 2 lp.

© Humo