Primeur in de Oscargeschiedenis: twee vrouwen maken kans op prijs voor beste regie

Eerst het slechte nieuws: de Belgische kortfilm Da Yie, van regisseur Anthony Nti, heeft naast een Oscarnominatie gegrepen. Dat wil echter niet zeggen dat ons land op 25 april, wanneer de Oscars voor de 93ste keer worden uitgereikt, niet aanwezig zal zijn. Voor beste internationale film werden (naast de Deense favoriet Drunk) immers ook het Tunesische The Man Who Sold His Skin en het Bosnische Quo Vadis, Aida? genomineerd, en die films hebben ook een Belgisch tintje. In die eerste film speelt Koen De Bouw mee, in de tweede Johan Heldenbergh.

Misschien nog opvallender: er is ook een Belg genomineerd in de belangrijkste categorie, die van beste film. Caviar-baas Bert Hamelinck mag samen met coproducent Sacha Ben Harroche immers de nominatie voor Sound of Metal op zijn naam schrijven. Die film, over een drummer die zijn gehoor verliest, haalde maar liefst zes nominaties binnen – onder andere voor beste scenario en beste acteur – maar heeft behoorlijk veel concurrentie. En die concurrentie komt van een uitzonderlijk divers palet aan films.

De voornaamste concurrent is het fel geprezen Nomadland, dat eerder de Gouden Leeuw in Venetië en twee Golden Globes won en net als Sound of Metal zes nominaties binnenhaalde: niet alleen voor beste film, maar ook voor actrice (voor tweevoudig winnares Frances McDormand), scenario en montage. De meest opvallende nominatie is echter die voor de Chinees-Amerikaanse regisseur Chloé Zhao. Enerzijds omdat ze in haar moederland wordt doodgezwegen, anderzijds omdat ze een van de twee vrouwen is die meedingen naar het beeldje voor beste regie. En dat is een primeur.

Het lijstje van vrouwen die werden genomineerd voor de Academy Award voor beste regie was tot nu toe immers bedroevend kort, met slechts vijf namen: Lina Wertmüller (Seven Beauties, 1977), Jane Campion (The Piano, 1994), Sofia Coppola (Lost in Translation, 2004), Kathryn Bigelow (The Hurt Locker, 2009) en Greta Gerwig (Lady Bird, 2018). Alleen Bigelow kon haar nominatie verzilveren.

Maar naast topfavoriet Chloé Zhao maakt nu ook Emerald Fennell kans voor haar film Promising Young Woman, waarvoor de 35-jarige Britse ook een nominatie voor beste scenario binnenreef. Promising Young Woman heeft ook nominaties voor beste actrice (Carey Mulligan), beste montage én beste film op zak.

Kleurrijk palet

Zo lijken de Oscars in dit coronajaar diverser dan ooit. De zes nominaties voor Florian Zellers The Father (onder andere beste film en beste acteur) voelen dan wel eerder braaf en traditioneel aan, maar na de onverhoopte en baanbrekende triomf van het Zuid-Koreaanse Parasite een dik jaar geleden, lijkt The Academy eindelijk een grote en al te witte pagina in de filmgeschiedenis te hebben omgeslagen. Naast Chloé Zhao werd immers ook regisseur Lee Isaac Chung genomineerd. Zijn Minari, een semi-autobiografische film over een familie van Zuid-Koreaanse migranten, mag ook meedingen naar de prijs voor beste film.

En wat met Afro-Amerikaanse films, in een jaar waarin de Black Lives Matter-protesten niet alleen in de VS maar wereldwijd heel wat aandacht opeisten? Met One Night in Miami, Ma Rainey’s Black Bottom, Judas and the Black Messiah en Spike Lees Da 5 Bloods was er keuze genoeg om de hashtag #OscarsSoWhite voorgoed in de vuilbak te pleuren. Maar enkel Judas and the Black Messiah, over een toonaangevende figuur in de Black Panther-beweging, werd genomineerd voor beste film.

Black Messiah-acteurs Daniel Kaluuya en Lakeith Stanfield mogen wel hopen op een bekroning voor beste acteur in een bijrol. Ze krijgen daarbij concurrentie van Leslie Odom, Jr. (One Night in Miami). Chadwick Boseman (Ma Rainey’s Black Bottom) kan dan weer postuum de Oscar voor beste acteur winnen, zijn tegenspeelster Viola Davis maakt kans op de award voor beste actrice. Net als Andra Day, die werd genomineerd voor haar titelrol in The United States vs. Billie Holiday.

Zo worden zes van de twintig nominaties in de acteercategorieën opgeëist door zwarte acteurs. Tel daarbij nog twee Koreaanse acteurs (Steven Yeun en Youn Yuh-jung uit Minari) én een Brits-Pakistaanse acteur (Riz Ahmed uit Sound of Metal), en het palet aan genomineerden oogt kleurrijker dan ooit tevoren.

In de schaduw daarvan zou Netflix wel eens de verliezer kunnen zijn. De streamingdienst, die maar liefst 35 nominaties binnenhaalt, klopt elk jaar wat harder op de deur, maar ondanks een rist nominaties lieten films als Marriage Story, The Irishman en Roma het de afgelopen jaren afweten.

Nu dreigt hetzelfde te gebeuren. De twee belangrijkste renpaarden van het streamingplatform zijn Aaron Sorkins The Trial of the Chicago 7, met zes nominaties, en Mank, van Fight Club- en The Social Network-regisseur David Fincher. Die film heeft maar liefst tien nominaties op zak, onder andere voor beste film. Ook regisseur Fincher is genomineerd, net als hoofdrolspeler Gary Oldman en bijrolactrice Amanda Seyfried. Maar het in zwart-wit gefilmde verhaal achter de klassieker Citizen Kane maakt geen kans op een scenario- of montageprijs, die doorgaans goede graadmeters zijn voor de hoofdvogel.

Een goed gemaakte film die zich afspeelt in de gloriedagen van Hollywood leek nochtans gefundenes Fressen voor de leden van The Academy, maar in tijden waarin vrouwen en etnische minderheden met veel bravoure hun verdiende plaats in het Oscarpantheon opeisen, lijkt ook dat veranderd te zijn.