Popmuzikant Charlie Puth: "Met jazz wek je nul interesse bij de meisjes"

Dat vanuit de hele wereld 130 representanten van de (voornamelijk schrijvende) muziekpers worden uitgenodigd voor de presentatie van een nieuw album, dat maak je eigenlijk nooit meer mee – je zou het zelfs ronduit 'ouderwets' kunnen noemen. Maar Charlie Puth, 26 jaar oud, bekend van de wereldhit 'See You Again' met Wiz Khalifa (2015), heeft hier, in het Sunset Marquis Hotel in West-Hollywood, dan ook heel erg nadrukkelijke bedoelingen.

Puth is bang dat we hem verkeerd zien. Dat we, op grond van zijn debuutalbum Nine Track Mind denken dat hij zomaar een epigoontje is van de beide Justins, Bieber en Timberlake. Dat hij tienermeisjespop maakt, gelikte popdeuntjes voor jonge harten. En dat beeld moet worden bijgesteld – precies met dit megapersevenement.

Een evenement dat welbeschouwd een masterplan in drie delen is: eerst een korte showcase, de dag daarna een persconferentie, en weer een dag later – voor enkele uitverkorenen – een echt interview.

'Ouderwets'

"Ik weet dat dit ouderwets is", zegt hij. "Niemand presenteert vandaag de dag nog op deze manier een nieuwe plaat. De marketingbudgetten gaan tegenwoordig op aan het bespelen van sociale media. Een Instagrampost levert natuurlijk ook veel meer publiciteit op dan een interview met een Deense krant. Maar dat interesseert me nu even niet. Ik wil ook de Deense muziekliefhebber die gewoon nog de krant leest, uitleggen wie ik ben, waar ik vandaan kom en hoe belangrijk mijn nieuwe album Voicenotes voor me is."

Het leek aanvankelijk niet moeilijk om Puth weg te zetten als maker van hitgevoelige, maar wat vlakke popliedjes waarvoor serieuze muziekmedia hun neus ophalen. Had Puth niet gewoon geluk dat zijn eerste liedjes uitkwamen op het moment dat Justin Timberlake even uit beeld was? Erg veel stof deed zijn debuutalbum hier ook niet opwaaien. Maar een jaar geleden was er ineens 'Attention', een goed doortimmerd popliedje met verrassende akkoordenwisselingen, gedragen door een funky baslijn.

Puth and Furious

'See You Again', dat Puth in 2015 opnam met rapper Wiz Khalifa, hoort bij de soundtrack van Furious 7, het zevende deel uit de serie Furious-actiefilms. Puth vatte de opdracht op als een kans om een grote stap te zetten als schrijver; voor de zang dacht hij aan een gevestigde naam als Sam Smith. Maar daar dachten de producers van Furious 7 ­anders over. Het is Puth zelf die naast Wiz Khalifa te horen is in 'See You Again' – de meest verkochte single van 2015 en twaalf weken op één in de VS.

Op slag was Puth iemand om rekening mee te houden. "'Attention' bracht een ommekeer in de receptie van mijn werk. Ken je Metacritic, die website waarop internationaal recensies met waarderingen worden verzameld en de cijfers worden gemiddeld? Nu, mijn eerste album Nine Track Mind scoorde 37 punten op een schaal van 100. Een van de allerlaagste waarderingen ooit."

Terecht, vindt Puth nu. "Ik heb Nine Track Mind te snel ­gemaakt, nadat ik met 'See You Again' een hit had. Ik liet me veel te veel door iedereen sturen. Ik herken mezelf in bijna geen enkel liedje op die plaat."

'Attention' is een ander verhaal. Voor het eerst durfde Puth te doen wat hij vanaf zijn tienerjaren al voor ogen had: jazzakkoorden in popliedjes stoppen. Het was hem eerder hartgrondig afgeraden zijn liefde voor jazz, en dan vooral de wat complexere, te laten doorklinken in zijn muziek. Maar toen 'Attention' aansloeg bij het publiek (de Spotify-teller staat inmiddels op bijna 700 miljoen) en bij de pers – The New York Times zette 'Attention' in de top 5 van de beste liedjes van 2017 – zag hij zijn kans schoon. Zijn nieuwe album Voicenotes staat bol van de jazzinvloeden.

"Begrijp me niet verkeerd. Ik maak popmuziek. Het is namelijk heel simpel: ik schrijf liedjes voor meisjes. Punt. En met jazz wek je nul interesse bij meisjes. Ik kan het weten: de toelatingscommissie van het Berklee College of Music in Boston was zo onder de indruk van mijn ode aan jazzpianist Bill Evans, dat ik een volledige beurs kreeg. Maar meisjes vonden me pas interessant toen ik Adele-liedjes op YouTube nazong."

Bijzonder talent

Puths ouders hadden zijn bijzondere talent al vroeg in de gaten. Ze hadden het niet breed in de jaren ­negentig, "maar in plaats van een eettafel kochten ze voor mij een elektrische piano". Al vroeg speelde hij uit zijn hoofd hij de ingewikkeldste composities na. Ofschoon hij noten leerde lezen, speelde hij zelden van bladmuziek. "De diagnose luidde dat ik een absoluut gehoor heb. Handig, want ik kan alles wat ik hoor meteen ontleden en benoemen in toonsoorten en akkoorden. Maar het is ook een handicap. Alle geluiden leiden me af. Ik wil elke klank om me heen in de juiste toonsoort benoemen, en dan roep ik ongewild alle liedjes die ik in die toonsoort ken in mijn geheugen op. Neem van mij aan dat dat doodvermoeiend is."

In het Sunset Marquis Hotel, waar Puth zijn persconferentie geeft, illustreert hij zijn handicap. Het zaaltje zit stampvol met vanuit Colombia tot Indonesië ingevlogen journalisten, die Puth met luid applaus hebben verwelkomd. De vijf liedjes die hij de vorige avond met band in de nabij-­gelegen Peppermint Club speelde, hebben indruk gemaakt.

Als hij plaatsneemt om de eerste vragen te beantwoorden, wijst hij naar de wand boven hem. Er komt een irritant geluid uit het ventilatierooster. Dat moet uit, zegt hij. Daarna laat de popster zich rustig interviewen, tot ergens buiten glasgerinkel klinkt. "Aha, Fis grote terts", constateert Puth, die op de piano voor hem het bijbehorende akkoord aanslaat. Na een klein kuchje in de zaal herhaalt het procedé zich, en later nog eens, als Puth na een licht afleidend geluidje naar zijn toetsenbord reikt en "e mineur!" roept.

"Het is een handicap, maar ik heb er ook baat bij. Elke afleiding kan ik omzetten in een inval voor een liedje, die ik noteer in mijn voicerecorder. Voor buitenstaanders zal het codetaal lijken, maar het is een grondstof voor mijn muziek, heb ik ervaren."

Het geheim van een goed liedje

Voicenotes is vernoemd naar de app op Puths iPhone, die volliep met alle ingevingen die hij tijdens zijn tournees noteerde. Zo ontstond 'Attention' tijdens een treinreis in Oost-Azië. Dagelijks luisterde Puth terug wat hij had ingesproken op de Voicenotes-app, en zo bouwde hij aan nieuwe liedjes, die hij voor zijn nieuwe plaat voor het eerst zelf produceerde.

Hoewel Puth houdt van complexere harmonieën en jazzelementen plant in standaardpopliedjes, zit het ­geheim van een goed liedje voor hem ook in iets simpels: "Er moet iets in zitten dat je meteen bijblijft."

Zo’n hook kan bij Puth een tekstregel of zinsnede zijn die iedereen gebruikt, zonder er lang bij stil te staan. "We don’t talk anymore" uit het gelijknamige nummer op zijn debuutplaat vindt hij zo’n zinnetje. "Dat is misschien om die reden het enige liedje op Nine Track Mind dat ik graag terughoor."

Hij legt uit wat hij bedoelt aan de hand van een nummer uit 1992, 'Hiphop Hooray' van Naughty By Nature. Die kreet 'heyyy... hooo... heyyy... hooo' in het nummer herkent iedereen die ooit een honkbalwedstrijd heeft ­bezocht, zegt Puth. "Een groeps-yell die door de speakers knalt om het publiek op te zwepen."

Poptrucjes

Het is jammer, vindt Puth, dat zo weinig popmuziek onverwachte akkoordenwisselingen koppelt aan pakkende poptrucjes, want zo mag je zijn kunstgrepen best noemen. "Mijn favoriete popjaren waren die tussen 1988 en 1990, vlak voor ik werd geboren. Hiphopproducties van A Tribe Called Quest en Gang Starr hadden jazzimpulsen die beats spannend en vloeiend maakten. Vooral r&b nam door Teddy Riley en Babyface een enorme vlucht. Als ik oude hits van Janet Jackson en Boyz II Men hoor, dan hoor ik iets avontuurlijks dat ik een beetje mis in de hedendaagse pop."

Als Charlie Puth eenmaal begint over de muziek die hem gevormd heeft, is er geen houden meer aan. Hij strooit met muziektitels, noemt er de toonsoorten en akkoorden bij en wordt steeds enthousiaster als hij terugdenkt aan de jaren waarin hij zijn liefde voor muziek ontwikkelde.

Een van zijn grote favorieten blijft 'Hypnotize' (1997) van Notorious BIG. "De koortjes klinken in een andere toonsoort dan de rest van de ­muziek, op een manier die eigenlijk niet kan. En toch klopt het, dat maakt het zo goed."

Spaargeld

Even enthousiast kan hij vertellen over singer-songwriter James Taylor. De man met de tedere liedjes die in de jaren 70 model stond voor een hele lichting singer-songwriters, is een van Puths helden. "Wat hem zo goed maakt, is een eenvoudige woordkeuze die hij koppelt aan een begeleiding met ingewikkelde Braziliaanse gitaarpartijen, die niemand anders speelde." Puth vroeg hem voor het liedje 'Change'. Taylor twijfelde, maar liet zich overhalen door Puths enthousiasme voor de muziek.

Puth vertelt hoe hij ooit zijn spaargeld bij elkaar legde voor een nachtje in het Sunset Marquis, hetzelfde hotel waarin hij nu resideert. "Samen met Chateau Marmont hier vlakbij was het Marquis jarenlang een epicentrum van de rock-'n-roll. The Doors, Led Zeppelin... iedereen kwam hier. Ik vind het leuk om in die geschiedenis te staan."

Maar het zijn andere tijden, voegt hij er snel aan toe: "Ik weet niet of die wilde rock-'n-roll wel iets voor mij is. Ik heb mijn ruige jaren al in 2014 achter me gelaten, toen ik een paar stickies had gerookt."

Charlie Puth maakt geen rock-'n-roll, maar wil wel serieus genomen worden door dezelfde dames en ­heren die enthousiast over Arcade Fire en Radiohead kunnen schrijven. "Dat jullie niet denken: Puth is leuk voor zestienjarige meisjes. Volgens mij kunnen ouderen een mooi, goed doortimmerd liedje ook waarderen."

Het is best ingewikkeld, vindt hij, want het zijn diezelfde zestienjarige meisjes aan wie hij toch maar zijn voorspoedige carrière dankt. "Als ik niet zo graag alle meisjes op school had willen imponeren, was ik misschien wel een heel gerespecteerde jazzpianist ­geworden. Maar dat kan altijd nog."

Charlie Puths nieuwe album Voicenotes is nu uit.