Ploeg achter ‘Thuis’ ziet betaalde lunchpauzes en gratis internet wegvallen, maar er is nog meer dat hen zwaar valt

De VRT wil Thuis onderbrengen bij een onafhankelijk productiehuis, maar dat zien de werknemers van Vlaanderens populairste soap niet zitten. Met werkonderbrekingen, een petitie en maandag zelfs een mars op het kabinet van mediaminister Benjamin Dalle (cd&v) maken ze hun ongenoegen duidelijk. Er zijn een aantal duidelijke redenen waarom de Thuis-ploeg absoluut bij de VRT wil blijven. Zo kom je alles samengeteld aan zowat twee uur per dag die nu als ‘gewerkt’ in de boekhouding belanden, maar waarbij dat vanaf 1 januari niet meer het geval zal zijn.

Het rommelt op de set van Thuis. Maar deze keer is het niet een zoveelste familiedrama, echtscheiding of poging tot moord die voor beroering zorgt. De onrust wordt veroorzaakt door de besparingsplannen van de VRT. De openbare omroep moet tegen 2025 een besparing van 25 miljoen euro realiseren en wil daarom Thuis, en de zeventig medewerkers die het voor dat programma op de loonlijst heeft staan, onderbrengen bij een extern productiehuis.

Maar dat is niet naar de zin van de medewerkers van de soap. Naarmate de einddatum in zicht komt – op 1 januari moet de Thuis-ploeg bij hun nieuwe werkgever aan de slag – wordt hun protest steeds feller. Maar waar draait het conflict nu eigenlijk om?

Het eerste en belangrijkste struikelblok zijn de uurroosters die de werknemers vanaf volgend jaar zouden voorgeschoteld krijgen. Bij de VRT zien die er immers anders uit dan in de privésector. Zo wordt de middagpauze van 45 minuten nu nog als werktijd meegeteld. Ook het kwartier pauze in de voormiddag en in de namiddag gaat als gewerkte tijd de boeken in. Wanneer de medewerkers naar een privéproductiehuis overstappen, gaat die vlieger niet meer op.

Bovendien blijkt de officiële tewerkstellingsplaats van de Thuis-ploeg de Brusselse Reyerslaan te zijn. En dat terwijl de studio’s waar meestal gedraaid wordt in Leuven liggen. Wat betekent dat de medewerkers – ook al wonen ze dichterbij – voor de afstand Brussel-Leuven niet alleen een kilometervergoeding krijgen, maar dat die reistijd bovendien als gewerkte tijd geldt.

Tel alles samen en je komt aan zowat twee uur per dag die nu als ‘gewerkt’ in de boekhouding belanden, maar waarbij dat vanaf 1 januari niet meer het geval zal zijn. “Er zal dus meer gewerkt moeten worden voor hetzelfde loon”, klinkt het bij de vakbonden.

Geldzorgen

Ook over dat loon maken de cast en crew zich zorgen. Als VRT-medewerkers hebben ze immers recht op een aantal premies die in de privésector dreigen weg te vallen. Zo wordt bijvoorbeeld hun internetabonnement terugbetaald. Goed voor net iets meer dan 50 euro per maand.

Wanneer er op de set geen catering wordt voorzien krijgen ze ook een maaltijdvergoeding, die met 16,36 euro per dag aardig aantikt. Die laatste vergoeding zou na de overname gecompenseerd worden met maaltijdcheques, al is nog niet uitgemaakt of dat het volledige bedrag zal dekken.

En dan is er nog het aanvullende pensioen. Dat ligt in de openbare sector een stuk hoger dan in de privésector. Ook bij hun nieuwe werkgever zal er voor de Thuis-medewerkers een pensioenplan klaarliggen, belooft de VRT-directie. Maar hoe dat er precies uit zal zien en hoe groot het verschil met het huidige stelsel zal zijn, is nog niet duidelijk.

Wat ons meteen bij het derde pijnpunt brengt: de onzekerheid. Zeven maanden geleden maakte VRT-CEO Frederik Delaplace zijn voornemen om de productie van Thuis uit te besteden bekend. Toen al liepen gesprekken met verschillende geïnteresseerde kandidaten, maar wie die kandidaten zijn, blijft een goed bewaard geheim.

Een noodzakelijk kwaad, klinkt het bij de VRT. Enkel door de kandidaat-overnemers in het ongewisse te laten over hun tegenstanders kunnen ze bij de onderhandelingen het onderste uit de kan halen. Maar dat leidt tot frustratie bij de werknemers.

“Op 1 januari zouden we aan de slag moeten bij een nieuwe werkgever, maar tot op vandaag weten we nog niet wie dat is”, zegt Krist’l Leskens, die als beeldmenger bij Thuis werkt. “Dat getuigt toch van een totaal gebrek aan respect?”

Ook de vakbonden storen zich aan die werkwijze. Zij vinden dat de VRT-directie de onderhandelingen met de mogelijke overnemer monopoliseert. “Zo’n overname gebeurt normaal gezien met behoud van de huidige arbeidsstelsels”, klinkt het bij het ACOD. “Waarna de overnemer in overleg met de sociale partners de verschillende stelsels gelijk kan trekken. Wat de VRT-directie in het geval van Thuis doet, is ongezien.”

Al blijkt die laatste bewering niet helemaal te kloppen. “Het gebeurt wel vaker dat er nog voor de eigenlijke overname over de arbeidsvoorwaarden wordt onderhandeld”, zegt Jan Vanthournout, senior legal manager bij SD Worx. Bij de VRT wijzen ze er bovendien op dat de directie een mandaat kreeg van de potentiële overnemers om met de vakbonden te onderhandelen. De voorbije maanden zaten beide partijen geregeld rond de tafel, maar dat volstond niet om het wantrouwen weg te nemen.

Ideologische opvatting

De laatste reden waarom het Thuis-personeel een verhuis niet ziet zitten, is de emotioneelste en net daarom misschien wel de belangrijkste. Los van de voorwaarden waaronder dat gebeurt, wil een groot deel van de medewerkers de openbare omroep gewoon niet verlaten.

Soms om praktische redenen, veel van de werknemers zijn bijvoorbeeld ook bij andere programma’s aan de slag en houden van die afwisseling die je enkel bij een groot bedrijf als de VRT vindt. Maar even vaak om ideologische opvattingen.

“Ik ben hier dertig jaar geleden aan de slag gegaan omdat ik geloof in de functie van een openbare omroep en omdat ik daar mijn steentje aan wilde bijdragen”, zegt Leskens. “En nu word ik hier koudweg aan de deur gezet.”