Paddington-marathon in Gent groot succes: ‘De films zijn wat de wereld nodig heeft in tijden als deze’

Een betere reviewscore dan Citizen Kane, volgens sommigen verplicht kijkvoer voor politici en een zodanige opkomst voor de eerste Paddington-filmmarathon in de Gentse Sphinx-bioscoop dat een tweede editie moest worden georganiseerd. Wat is de magie achter de Paddington-manie? ‘De films zijn wat de wereld nodig heeft in tijden als deze.’

In de Sphinx-bioscoop in Gent vond afgelopen weekend de eerste editie van de Paddington-filmmarathon plaats. Bezoekers konden er genieten van Paddington (2014) en Paddington 2 (2017) en werden tijdens de pauze getrakteerd op boterhammen met marmelade, de favoriete lekkernij van de beer. Het opzet is een initiatief van illustrator Jeroen ‘Zwoltopia’ Van Zwol, die zijn artistieke werk vaker combineert met zijn liefde voor cinema en ook al tekende voor Film Fest Gent. “Een samenwerking met mijn favoriete bioscoop stond al lang op mijn verlanglijstje, en de keuze voor Paddington lag ook voor de hand: het zijn pareltjes van films die heel veel mensen kunnen bekoren en waar je grafisch veel kanten mee uit kunt.”

Van Zwol werkte wondermooie affiches, prints en ander promotiemateriaal uit voor de marathon, die op amper twee dagen uitverkocht. Ook de ticketverkoop voor de tweede editie, op 27 november, gaat hard. En heus niet alleen bij gezinnen. “Dit is, denk ik, wat we nodig hebben”, aldus Shalini (30) ,die ook present tekende. “De wereld is grauw, verwarrend en bijwijlen ferm deprimerend, maar Paddington is zo’n warm dekentje waardoor je weer wat geloof in de mensheid terugwint.”

Wie het vreemd vindt dat een stel twintigers en dertigers zich vrijwillig laat opsluiten om geëntertaind te worden door een CGI-beer die netjes “please” en “thank you” zegt heeft de voorbije jaren niet goed opgelet.

De films zijn een fenomeen

Paddington werd in 1958 voor het eerst op papier gezet door de Britse kinderboekenschrijver Michael Bond, die het verhaal vertelde van een jonge beer met rode hoed en blauwe duffelcoat die vanuit Peru naar Londen reisde, waar hij harten veroverde met zijn lichte onhandigheid, inherente goedheid en de oude berenwijsheid van zijn tante Lucy: “If we are kind and polite, the world will be right.” Ondanks zijn regenlaarzen oogstte de beer vooral populariteit aan zijn eigen kant van het Kanaal.

Tot regisseur Paul King er zijn ding mee deed en de verhalen in twee live action animated films goot. Hij maakte daarvoor gebruik van een sterrencast met onder meer Sally Hawkins, Julie Walters, Hugh Grant, Peter Capaldi, Nicole Kidman en Brendan Gleeson, een beresterk scenario en cinematografische details die aan Wes Anderson doen denken. De stem van de goedhartige Paddington wordt in de originele versie vertolkt door Ben Whishaw, in Vlaanderen viel die eer te beurt aan Bent Van Looy. “Het is een grappige, waarachtige kinderfilm die met heel veel liefde gemaakt werd en die ondanks digitale tovenarij toch heel warm aanvoelt”, zei die laatste daarover in een interview met Cinevox in 2014.

“Het is wat een familiefilm hoort te zijn, zonder de tenenkrullende double-entendres of gedateerde popculturele verwijzingen die er doorgaans in gesmokkeld worden om de ouders te entertainen”, zegt ook filmjournalist Patrick Willems, die Paddington 2 in zijn YouTube-review “funnier than most comedies, more moving than most drama’s and more exciting than most action movies” noemde. Hij poneerde het idee voor een crowdfundingcampagne om de film naar alle politici ter wereld op te kunnen sturen als verplicht kijkvoer.

Want hoewel de films en hun plot tijdloos zijn, is het toch de tijdgeest die het overdonderende succes ervan bepaald heeft. Paddington 2 werd zodanig wijd gesmaakt dat het een perfecte reviewscore van 100 procent haalde op de filmkritiekwebsite Rotten Tomatoes en daarmee hoger scoorde dan Citizen Kane, een nieuwtje dat een hele lading memes inspireerde, en nog meer kijkers lokte die zich lieten betoveren door een prent waarvoor de Engelsen het woord wholesome hebben uitgevonden.

Dat dit alles plaatsvond tegen de achtergrond van Brexit en de verkiezing van Donald Trump is niet toevallig.

Volgens filmjournalist David Ehrlich ligt Paddington 2 aan de basis van de cultuurstroming die hij nicecore noemt. De Paddington-films vertellen verhalen over migratie, over de hervorming van het gevangeniswezen en over hoe je naar het goede in iedere mens op zoek moet op een moment dat er een rechtse golf de wereld overspoelt en naties massaal hun grenzen optrekken. De vriendelijkheid van Paddington is volgens Ehrlich geen escapisme. Het is een verzetsdaad, een vakkundig vaccin tegen onze angst voor anders en de ander.

“Paddington herinnert ons eraan hoe mooi zachtaardigheid is”, zegt ook Elien Valcke, die populaire cultuur fileert voor de website Geekster. “Soms kom je erdoor in de problemen of proberen mensen er misbruik van te maken, maar uiteindelijk kom je daarmee het verst. In een maatschappij waar vooral naar roeptoeters geluisterd wordt, is het nodig om dat te tonen.” Een beetje opportunistische beer zal natuurlijk altijd prediken dat je met stroop (of honing) meer vliegen vangt, maar Paddington is politiek zonder statements te brengen, essentieel zonder opdringerig te zijn, met een boodschap die daadwerkelijk oprecht overkomt zonder te vervallen in deugpronken. Het enige wat er in deze films vingerdik bovenop ligt, is de marmelade.

“Wat ik het mooiste vind aan het succes van Paddington is dat we er zelf voor gekozen hebben”, besluit Van Zwol, “Het is niet zo dat de filmstudio de film zodanig hard gepusht heeft dat je er niet meer omheen kon. We hebben zelf, collectief, gezegd: deze film is goed. Deze film is belangrijk. Deze film hebben we nodig.”