Pablo Hasél rapte zich een Spaanse cel in en werd een volksheld: ‘Pablo, je bent niet alleen’

Voordat hij werd veroordeeld – en voor zijn mediagenieke arrestatie – was de Spaanse rapper Pablo Hasél een onbekende, wat ploeterende musicus. Zijn muziek wist nauwelijks door te dringen tot de grote streamingplatforms, en daar is hij nog altijd een schimmige figuur die zelden wordt afgespeeld. Hits heeft hij niet.

Maar nu, na een reeks gerechtelijke uitspraken en uiteindelijk zelfs zijn gevangenneming, is Pablo Hasél een rijzende Spaanse ster en een held van het vrije woord. In zijn liedteksten en op sociale media is hij kritisch op het koningshuis, rechtse politici en de rechterlijke macht en refereert hij aan vroegere terreurgroepen zoals de ETA.

De rapper werd dinsdag opgepakt en in een cel gezet om een gevangenisstraf van negen maanden uit te zitten. En op die arrestatie, die werd gefilmd en gedeeld op sociale media, wordt woedend gereageerd. In steden als Girona en Valencia zijn duizenden Spanjaarden de straat opgegaan om zijn vrijlating te eisen. In Barcelona is gevochten met de politie en zijn vuilcontainers in brand gestoken. ‘Pablo, je bent niet alleen’, riepen demonstranten in zijn woonplaats Lérida.

En Hasél krijgt steun op hoog niveau. Honderden Spaanse kunstenaars, van regisseur Pedro Almodóvar tot de acteurs Alba Flores en Javier Bardem, hebben een petitie voor zijn onmiddellijke vrijlating getekend. De mensenrechtenorganisatie Amnesty International noemt de arrestatie “vreselijk nieuws voor de vrijheid in Spanje”.

Pablo Hasél werd in 1988 geboren als Pablo Rivadulla Duró, in de Catalaanse universiteitsstad Lérida. Als zoon van een bekend zakenman, tevens directeur van de plaatselijke voetbalclub, groeide hij op in redelijke luxe. Maar in zijn eerste gedichten en hiphoptracks keerde hij zich tegen de gevestigde orde én de Spaanse machthebbers die in Catalonië nu eenmaal niet hoog aangeschreven staan. Hij bedacht de artiestennaam Hasél, naar een sprookjesfiguur, en slingerde raps over maatschappelijk onrecht de wereld in. In zijn teksten verwees hij naar de levensverhalen van voor hem kennelijk inspirerende figuren als Jozef Stalin en Che Guevara. In 2005 verscheen een eerste demo-tape van zijn hand getiteld Dit is geen paradijs.

Hij werd opgenomen in de kringen van de politieke Spaanse underground-hiphop. En uit die kleine, obscure gemeenschap wist hij – of wenste hij – zich nooit te ontworstelen. In 2014 kreeg Hasél landelijke bekendheid. Een aantal berichten van hem op Twitter trok de aandacht van de Spaanse justitie, omdat hij zijn steun uitsprak voor antifascistische organisaties als Grapo. Die club wordt door de overheid gezien als een terroristische organisatie, en daar mag je volgens een Spaanse wet geen reclame voor maken. Hij werd veroordeeld en daarna begon een lang getouwtrek over een straf. Er hing hem aanvankelijk een celstraf boven het hoofd, maar die werd in 2019 omgezet naar een voorwaardelijke straf. Als Hasél niet in herhaling zou vallen, dan zou hij niet worden opgesloten.

Maar Hasél zette een tandje bij. Graffiti met zijn naam en afbeelding sierde inmiddels vele kale muren in grote Spaanse steden, het ‘vrijheid voor Pablo’ werd een strijdkreet en Hasél keerde zich in steeds beter beluisterde raptracks op YouTube tegen de ‘corrupte’ Spaanse politiek. En bijvoorbeeld het in Catalonië ook niet zo geliefde koningshuis. Hasél fulmineerde tegen ‘de zonen van Franco’, tegen de fascisten, tegen de huidige koning Felipe VI en zijn vader Juan Carlos, die Hasél bestempelde als ‘maffiabaas’. Het justitiële apparaat kwam weer in werking en besloot dat de rapper dan toch maar eens een vrijheidsstraf moest uitzitten.

Spektakel

Ook van zijn arrestatie maakte Hasél een spektakel. Hij weigerde zich te melden op het politiebureau en vluchtte met een groep supporters naar de universiteitsgebouwen van Lérida. De politie moest hem dinsdag uiteindelijk uit de kamer van de rector trekken. En de filmpjes van Hasél die door gemaskerde agenten in een politiewagen wordt geduwd gingen eerst Spanje en daarna de wereld over.

Ook zijn laatste Twitterberichten werden volop gedeeld. “Ik ga met opgeheven hoofd de cel in”, had Hasél vlak voor zijn arrestatie aangekondigd. “Wij kunnen niet langer toestaan dat zij dicteren wat wij moeten denken en voelen.”

De Spaanse overheid lijkt inmiddels ook in de maag te zitten met de arrestatie, én met de controversiële wet die ‘steun aan terrorisme’ en belediging van het koningshuis verbiedt en al vele rappers in problemen heeft gebracht. Volgens critici van de controversiële wet is het onduidelijk wat ‘verheerlijken van terrorisme’ nu precies inhoudt: een artiest kan al in de problemen komen als in een nummer wordt gerapt over beroemde vrijheidsstrijders uit bijvoorbeeld de Latijns-Amerikaanse geschiedenis. Er gaan stemmen op om de straffen voor overtredingen fors te verlagen, of de wet in zijn geheel aan te passen.

Wat deze politieke ontwikkelingen betekenen voor de celstraf van Hasél, is nog onduidelijk. Maar zijn naam is sinds deze week gevestigd in de Spaanse cultuur: zijn nummer Ni Felipe VI werd in een paar dagen een half miljoen keer aangeklikt. In de videoclip wandelen duizenden demonstranten voorbij. Op de meegevoerde spandoeken staat het inmiddels bekende hoofd van de rapper, onder zijn nieuwe eretitels ‘Che’ en ‘Comandante’.