Onweerstaanbaar, onuitstaanbaar en ongrijpbaar: zes redenen waarom Taylor Swift niet zomaar een popster is

Sinds Taylor Swift zich tussen de wereldsterren schaarde, werd ze zowel onweerstaanbaar, onuitstaanbaar als ongrijpbaar bevonden. Over een tijdspanne van tien albums transformeerde ze van countryprinses naar poptitaan om later tot folkie te vervellen. Wat maakt van Taylor Swift, wier nieuwe plaat Midnights vrijdag uitkomt, een van de meest besproken sterren van haar generatie? Deze zes fases hebben de carrière van Tay Tay vormgegeven.

1. De computerreparateur

Het moet op de familiekerstboomkwekerij zijn dat Taylor Swift, vernoemd naar songwriter James Taylor, voor het eerst de stemmen van Shania Twain en de Dixie Chicks hoorde waaien. Op een bepaald moment had de countrymicrobe haar zo zwaar te pakken dat de familie Swift van Pennsylvania naar Nashville verhuisden – de droom achterna, pal in het kloppende hart van de countryindustrie.

“Nashville was de droombestemming sinds ik Faith Hill (Amerikaanse countryster, ELV) op televisie had horen zeggen dat het daar voor haar was begonnen”, zei ze op de Amerikaanse nieuwszender NBC. Met zelf gebrande demo’s scheurde moeder Andrea Swift door de straten van Nashville. “Mama zette mij af voor de deuren van platenfirma’s waar ik de receptionisten een demo overhandigde. ‘Hallo, ik ben Taylor en ik wil een contract. Bel mij.’”

‘Keep trying’ was het advies van het enige label dat haar effectief belde. Taylor Swift was op dat moment nog een kind, maar wel vastberaden om te slagen. Volgens de legende kreeg ze gitaarlessen van een computerreparateur, alvorens in haar pen te kruipen en eigen songs te schrijven, waarmee ze uiteindelijk op een showcaseconcert in Bluebird Café belandde.

Daar viel het oog van Scott Borchetta, de grote man achter Big Machine Records, op de toen 14-jarige Taylor Swift. Hij kreeg als een van de eersten ‘Tim McGraw’ te horen, het countrynummer waarmee ze voor het eerst in de Amerikaanse hitparades zou belanden, en schoof haar een contract onder de neus. Op het moment dat Taylor Swift (2006) verscheen, haar titelloze debuutplaat, was ze 16 jaar. De geboorte van een fenomeen was een feit, een fenomeen met de vinger aan het (gebroken) tienerhart.

2. De ruzie met Kanye West, deel 1

Taylor Swift (2006) was country ten voeten uit, terwijl Swift op Fearless (2008) al voorzichtig aan poprock snuffelde. Sinds het succes van singles als ‘You Belong with Me’ en ‘Love Story’ werd ze een habitué in de charts. De Fearless-era tekende daarnaast het begin van de periode waarin Tay Tay meer prestigieuze awardnominaties binnenrijft dan dat ze songs uitbrengt. American Music Awards, Grammy’s, MTV Awards: het ging zo goed met Taylor Swift dat een aannemer inschakelen voor de bouw van een trofeekamer niet eens een absurd idee zou zijn.

Met het toenemende succes schaarde zich een steeds groter wordende spionkop – de troepen achter Swift noemen zichzelf Swifties – achter de Amerikaanse, maar ook de scepsis nam toe. “Rond mijn 18de was het plots een probleem dat ik medeschrijvers aan mijn zijde had”, zei ze in Rolling Stone. “In een reactie daarop heb ik alle nummers voor mijn derde plaat, Speak Now, in mijn eentje geschreven.”

Een jaar voor de release van Speak Now (2010) werd ze al eens publiekelijk vernederd. Op de MTV Video Music Awards 2009 verstoorde Kanye West de uitreiking op het moment dat Taylor Swift een award in ontvangst nam omdat hij van mening was dat Beyoncé de prijs verdiende. De Amerikaanse zangeres werd steeds vaker het mikpunt van kritiek, maar dat het – intussen – bekendste exportproduct van Nashville talent had, stond buiten kijf.

Er waren rond 2010 al immers voldoende signalen dat Taylor Swift ooit een stadionvuller zou worden. Van haar eerste – en tot dusver enige – volledige zelfgeschreven plaat gingen in de eerste week alleen al meer dan 1 miljoen fysieke exemplaren over de toonbank. Dat is, voor de duidelijkheid, impressionant.

3. De ruzie met Kanye West, deel 2

Door op Red (2012) van koers te veranderen rolde ze voor zichzelf de rode loper uit naar het popsterrendom. Haar vierde studioalbum was in verschillende opzichten een keerpunt. Muzikaal keerde Tay Tay haar countryroots steeds meer de rug toe en ging ze opzichtiger pootjebaden bij naburige genres als pop en commerciële dance. En hoewel hartzeer een centraal thema bleef, was Red de plaat waarop Swift het standpunt van een puisterige puber inruilde voor dat van een volwassen vrouw.

Het komeeteffect volgde met 1989 (2014), haar vijfde langspeler met potige popsongs als ‘Shake It Off’, ‘Blank Space’ en ‘Style’, die de status van wereldhit verwierven. Er zouden wereldwijd intussen meer dan 10 miljoen exemplaren van 1989 verkocht zijn. Tekenend voor het succes was hoe niet alleen popfans, maar schijnbaar iedereen Taylor Swift leek te omarmen. Toenmalige indiefavoriet Ryan Adams coverde 1989 zelfs integraal.

De stap vooruit werd echter overschaduwd door randzaken. Na het serveren van haar magnum opus verschijnt Tay vooral in de schijnwerpers met ruzies en disputen. Er waren conflicten met Katy Perry, Nicki Minaj en Diplo, waarna een rel volgde met – opnieuw – Kanye West en Kim Kardashian. In ‘Famous’ zingt die eerste “I feel like me and Taylor might still have sex. Why? I made that bitch famous.” Met de goedkeuring van Swift, aldus Ye, wat zij dan weer ontkende. Nadat Kim Kardashian het bewijs had dat Kanye in zijn recht was, waarop ze Swift een ‘snake’ noemde, viel Tay Tay bij velen uit de gratie.

Na 1989 verdwijnt Swift een tijdlang van de radar. In de nasleep van de heisa was het beëindigen van haar carrière een mogelijke piste, bekende ze aan Rolling Stone. “Ik heb er in ieder geval erg veel over nagedacht. Mensen zijn dol op woede-uitbarstingen, ze zijn als piranha’s. Ze hebben er zo veel lol in om mij te haten. Ik heb echt geprobeerd om te begrijpen waarom mensen me niet leuk vinden.”

4. De rechtenkwestie

Het einde werd het niet. “Er waren twee opties: de golf op mij in laten slaan en proberen te vechten tegen iets dat sterker en groter was dan ik of onder water duiken, je adem zo lang mogelijk inhouden en in die tijd proberen te leren van de situatie”, aldus Swift in The Guardian.

Haar zesde album Reputation (2017) was een opgestoken middenvinger, opgebouwd rond bombast en bitterheid. En zo sloeg de snake terug met strijdsongs. Tijdens de tournee ter promotie van die plaat heeft Taylor Swift opnieuw rust gevonden, viel te lezen in Rolling Stone. “Tijdens die tournee heb ik geleerd om mijn identiteit niet meer te laten beïnvloeden door wat het publiek van mij denkt – ik weet nu dat dat erg ongezond is.”

Lover (2019) was daar de vrucht van. “Ik heb beslist mij te focussen op hetgeen waarvan ik hou en niet langer op de dingen die ik haat, mij bang maken en mij tot in mijn slaap achtervolgen”, schreef ze in een statement. Taylor Swift vocht terug, nadat ze in 2018 alwéér een klap had gekregen toen ze de mastertapes van haar eerste zes albums en de bijhorende rechten verloor.

“Dit is wat er gebeurt als je als 15-jarige een contract afsluit met iemand voor wie de term ‘loyaliteit’ duidelijk niets meer betekent dan een contractueel concept”, fulmineerde ze in een Tumblr-post, reagerend op hoe de verkoop van haar eerste platenlabel Big Machine ervoor had gezorgd dat Swifts muziek – en vooral: de rechten – gegeerd handelswaar werd.

Ze besliste daarop de platen in kwestie opnieuw in te blikken. Met de heruitgave van Red – op dat moment de tweede van zes heruitgaven – prijkte ze in vele landen opnieuw op nummer één van de albumcharts. Swifties streamden en kochten de zogeheten Taylor’s versions uit steunbetuiging, omdat ze zich zo achter het hogere doel – een kunstenaar dient eigenaar te zijn van zijn kunst – van Swift wilden scharen.

Wie haar klein wil krijgen, maakt haar groter. Hoe ze aanval na aanval toch overeind blijft, maakt het verhaal van Taylor Swift zo speciaal.

5. De geëngageerde voorvechtster

Kritiek is een constante in Taylor Swifts carrière. In het eerste deel van haar loopbaan werd het haar op een bepaald moment kwalijk genomen dat ze zich niet openlijk uitte als feminist. Daar kwam verandering in door de manier waarop ze zichzelf en anderen neerzette in haar songteksten.

Door de jaren heen wierp Swift zich steeds meer op als voorvechtster van de goede zaak. Ze ging ten strijde tegen de slechte voorwaarden voor artiesten bij streamingdiensten als Spotify en Apple Music. Ze zendt daarnaast pro-lgbtqi+-signalen uit en riep in de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen van 2020 via Instagram op om massaal naar de stembus te trekken. Nog geen 24 uur na haar oproep hadden 65.000 nieuwe stemmers zich geregistreerd, volgens Vote.org. Nadat Swift zich openlijk bij de democraten schaarde, gaf Trump aan “voor 25% minder fan” van haar te zijn.

Niet elke vorm van engagement werd haar in dank afgenomen – er wordt haar al eens een gebrek aan oprechtheid verweten – maar sinds ze haar rol als publiek figuur opneemt in maatschappelijke debatten wordt ze wel serieuzer genomen en minder snel weggezet als een ordinaire popster.

6. De knusse kampvuurfase

In volle pandemie volgde – in de woorden van The Guardian – “het bewijs dat Swifts muziek kan floreren zonder al het celebritydrama.” Folklore (2020) kwam uit het niets, met de hulp van Bon Iver-bezieler Justin Vernon en Aaron Dessner van The National. Die laatste werd door Swift aangesteld als de geluidsarchitect van haar nieuwste fase.

Na de metamorfose van countrytalent naar popsensatie werd Taylor Swift zo een indielieveling. Plots ging ook de hipstergemeenschap overstag. Niet alleen de keuze om de soundtrack bij een knisperend kampvuur te voorzien was opmerkelijk, ook de invulling van de songs.

“Folklore was het eerste album waarop ik de behoefte heb losgelaten om volledig autobiografische teksten te schrijven”, klonk het in een documentaire op Disney+. En zo was het tijdperk aangebroken waarin plots niet gespeculeerd werd welke mannen – voornamelijk exen – Taylor Swift op de korrel nam.

Folklore legde haar geen windeieren: Swifts achtste langspeler was in 2020 het best verkochte album in de States, kampeerde acht weken op één in de Billboard 200 en werd bekroond met de Grammy voor Album of the Year. In hetzelfde jaar bracht ze Evermore uit, het ‘zusteralbum’ van Folklore, met daarop samenwerkingen met Haim, The National en opnieuw Bon Iver. Zo sloot de hipstercommune Tay Tay nog knusser in de armen.

Nu breidt Swift haar imperium dus uit met Midnights, haar tiende studioalbum. Het is nog gissen of Midnights een nieuwe fase zal inluiden. Lana Del Rey maakt haar opwachting op het album, wat het vermoeden versterkt dat Taylor Swift niet plots terugkeert naar bombast op stadionformaat.

Al weet je met Tay Tay nooit wat de volgende stap is. Er zijn weinig popartiesten die de kunst van het schaken beter onder de knie hebben dan Taylor Swift.

Midnights komt vrijdag uit bij Universal Music.