Niemand die sneakers zo fascinerend kan uitleggen als Jeff Goldblum

“Sneakers. Wonderful, wonderful sneakers. Ik sta hier voor iets wat voor het ongetrainde oog, daar ben ik zeker van, lijkt op een muur vol kleurrijk schoeisel. Maar de waarde van alle schoenen aan deze muur… (fluistert) ligt rond een miljoen dollar. Sneakers zijn begonnen als eenvoudige voetbescherming, voor onze heerlijke voeten. Vandaag zijn ze getransformeerd in iets veel merkwaardiger.”

Niemand die iets doodnormaal zo fascinerend kan uitleggen. Aan het woord is Jeff Goldblum, de acteur die wereldberoemd werd als The Fly of Dr. Ian Malcolm in Jurassic Park. En nu hij de status van cultfiguur heeft bereikt, is hij de host van een eigen show op National Geographic: The World According to Jeff Goldblum, waarin hij zich elke week onderdompelt in een andere biotoop. En de eerste gaat over “Mister Sneaker”.

Momenteel is de reeks enkel te zien op de nieuwe streamingdienst Disney+, en die is helaas nog niet beschikbaar in onze lockdown. Maar bij de lancering in de VS was ik toevallig in Los Angeles. En voor iemand die houdt van Jeff Goldblum en quasi uitsluitend sportschoenen draagt, sprak het concept wel tot de, euh, verbeelding.

Zo bezoekt Goldblum een Sneaker Con, een evenement waar sneakerheads samenkomen om héél veel geld - bij voorkeur cash - neer te leggen voor schoenen in de felste kleuren en de meest gelimiteerde oplages. De eerste persoon die His Goldblumness aanspreekt, is een 13-jarige jongen. De waarde van de dingen rond zijn voeten: 1.800 dollar. Ik probeer mij mentaal in te beelden of ik ooit een maandloon zou overhebben voor luxe. Want goed schoeisel is nodig. Maar zoveel geld voor goed schoeisel dat niemand anders heeft. Is dat een brug te ver?

Voor de show gaat Goldblum op bezoek bij de Amerikaanse vestiging van Adidas, waar men uitlegt hoe elk model sneaker wel degelijk orthopedisch wordt uitgetest. En eenzelfde verhaal zit in The Story of Air Max: 90 to 2090, die hier wél is te bekijken op YouTube. Wereldwijd hebben zo’n 6 miljoen mensen dat al gezien.

In een klein half uur schetst de documentaire een beeld over hoe dit vlaggenschip van Nike the test of time heeft doorstaan. Een stortvloed aan invloedrijke ontwerpers, artiesten en cultural voices leggen uit welke rol de schoen met de air bubble heeft gespeeld in de streetwear cultuur, muziek en zelfexpressie.

Mijn persoonlijke definitie van een goede sneaker was tot voor kort: een mooi paar dat al goed lijkt te zitten, zonder dat ik ’m heb aangetrokken. Maar een iconische sneaker heeft iets uniek, iets waar de drager zich aan hecht. En in een uitvoering die zijn voeten en plus ook nog beschermt.

Of zoals mijn held Jeff Goldblum het zegt: “Zijn sneakers een voorbeeld van de excessen van marketing en consumentisme. Hmm, ik denk het. Kan het ook een vehikel zijn voor het continuüm van culturele creativiteit en robuust ondernemerschap. Yeah, yeah. We willen allemaal dingen. Maar meer dan dat. It’s the pursuit of happiness.” Of een schoendoos die nog niet is opengegaan.