Bernlef schreef tussen 1959 en 2012 een grote hoeveelheid romans, verhalen en gedichten, waarvoor hij werd bekroond met onder meer de Constantijn Huygens prijs (1984), de AKO Literatuurprijs (1987), en de PC Hooftprijs (1994). Zijn werk kenmerkt zich door een sober taalgebruik, en een onverflauwde fascinatie voor de werking van het menselijk geheugen. Zijn beroemdste roman is Hersenschimmen (1984) en beschrijft het proces van dementeren vanuit de verteller Maarten Klein.

'We verliezen niet alleen een geweldige schrijver maar vooral ook een lieve vriend', zo reageert uitgever Annette Portegies van Querido op de dood van Bernlef. 'Hij was bovendien iemand die vanuit de traditie van ons huis meedacht over de toekomst van de uitgeverij. Hij hielp jonge schrijvers door ze onder meer te adviseren. We zullen hem verschrikkelijk missen.'

Het debuut van Bernlef verscheen in 1960 toen hij enkele verhalen en gedichten instuurde voor de Reina Prinsen Geerligsprijs, die hij vervolgens won. De winnende gedichten verschenen in 1960 in Kokkels en de verhalen in datzelfde jaar in Stenen spoelen.

Voordat de schrijver in 1984 met Hersenschimmen definitief doorbrak bij het grote publiek, vertaalde hij het werk van verscheidene Zweedse dichters en schrijvers. Ook recenseerde hij voor onder andere De Groene Amsterdammer, Het Parool, De Gids en Haagse Post.