Naaktscène in ‘Romeo & Juliet’ uit 1968 leidt tot #MeToo-rechtszaak vandaag: startschot voor meer?

De blote kont van Whiting en een glimp van de borsten van Hussey. Veel is er – naar hedendaagse normen – niet te zien in de scène waar de acteurs nu over struikelen. Maar toen de film in 1968 in de zalen kwam deed dat eerder brave naakt toch behoorlijk wat stof opwaaien. Ook al omdat de acteurs op het moment dat de bewuste scène werd gedraaid amper vijftien (Hussey) en zestien (Whiting) waren. Te jong om in te gaan tegen regisseur Franco Zeffirelli toen die alle eerdere afspraken van tafel veegde en erop stond dat zijn minderjarige acteurs uit de kleren gingen. “Ze waren zestien jaar, wat konden ze doen?", vraagt hun manager Tony Marinozzi zich in The Guardian af. “Er was toen nog niet zoiets als #MeToo. Bovendien zagen ze Franco als hun vriend.”

Die vriend had hen verzekerd dat hij voor die ene scène vleeskleurig ondergoed zou voorzien. Wanneer dat er op de dag van opnames niet blijkt te zijn, probeert hij hen toch te overtuigen naakt voor de camera’s te gaan staan. Hij toont de camerastandpunten, belooft dat borsten en billen niet te zien zullen zijn en begint wanneer zijn acteurs nog niet overtuigd zijn te dreigen. “Als jullie niet naakt gaan, zal de film floppen”, zou Zeffirelli, die in 2019 stierf, gezegd hebben. Wat volgens hem meteen ook het einde van de prille carrières van Hussey en Whiting zou betekenen.

Het vervolg kennen we. De twee duiken poedelnaakt tussen de lakens en zien een paar maanden later plots hun borsten en billen op het grote scherm verschijnen. Een traumatische gebeurtenis die emotionele littekens naliet, claimen hun advocaten nu. Bovendien zou de veelbesproken scène volgens diezelfde advocaten er ook voor gezorgd hebben dat ze bepaalde professionele kansen aan hun neus voorbij zagen gaan. Allemaal samen goed voor een forse schadevergoeding die volgens verschillende bronnen op zou lopen tot zowat 500 miljoen dollar. Dat de twee acteurs net nu een rechtszaak aanspannen is geen toeval. De voorbije drie jaar werd in de Amerikaanse staat Californië de verjaringstermijn voor kindermisbruik tijdelijk opgeschort, om ook slachtoffers van misdaden uit een ver verleden de kans te geven hun gelijk te halen.

Aanstoot

Al roept dat ook vragen op. Moet je een voorval dat zich vijftig jaar geleden afspeelde niet in zijn context zien? Of mag een rechter daar geen rekening mee houden? “Het klopt dat we het begrip seksueel grensoverschrijdend gedrag vandaag veel ruimer invullen, dankzij de hele #MeToo-beweging", verduidelijkt Gert Vermeulen, hoogleraar strafrecht aan UGent. Veel zaken waar vroeger niemand aanstoot aan nam kunnen nu dus niet meer door de beugel. Maar die veranderende zeden en gewoonten hoeft de rechter volgens Vermeulen niet in rekening te brengen. “Het enige waar het in dit soort zaken om draait, is het causale verband tussen de gestelde handeling en de geleden schade. Slagen de klagers erin dat duidelijk aan te tonen, dan moet er een schadevergoeding volgen.”

Al kan de veranderde tijdsgeest de klagers wel in ander opzicht parten spelen. Zo lijkt het erop dat Hussey en Whiting hun bedscène uit Romeo & Juliet ook zelf pas na #MeToo in een ander daglicht zijn gaan zien. Whiting liet in eerdere interviews bijvoorbeeld optekenen dat de scène wat hem betreft niet problematisch was en dat ze er naar zijn inziens niemand kwaad mee hadden gedaan. Ook zijn tegenspeelster liet eerder weten dat ze ‘ongeschonden’ uit het hele avontuur was gekomen. Meer nog, in een gesprek met het filmtijdschrift Variety naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van de film, verkondigde Hussey dat regisseur Franco Zeffirelli het allemaal smaakvol in beeld had gebracht. In het interview verdedigde ze de scène juist door te zeggen dat die nodig was geweest voor de film.

Hoe dan ook zal binnen de film- en televisie-industrie met argusogen naar deze zaak gekeken worden. Indien Hussey en Whiting gelijk krijgen van de rechter, kunnen nog een stroom aan soortgelijke rechtszaken volgen. Het is niet lang zoeken naar voorbeelden van scènes die na #MeToo niet meer op dezelfde manier gedraaid zouden worden. Denk maar aan de toen 14-jarige Brooke Shields die vrijwel een hele film lang halfnaakt ronddartelde in The Blue Lagoon. Jodie Foster speelde op haar twaalfde dan weer een prostituee in Taxi Driver terwijl Kirsten Dunst als 11-jarige een kusscène had met Brad Pitt in Interview with a Vampire. Geen van die actrices gaf in het verleden aan daar een probleem mee te hebben. Maar niets sluit uit dat ook zij – net als Hussey en Whiting – alsnog tot andere inzichten komen.

Manon Cop, als advocate gespecialiseerd in seksueel strafrecht, juicht die evolutie alvast toe. “Als ik kijk naar de hele #MeToo-beweging, merk ik in de praktijk dat heel veel slachtoffers hierdoor de stap hebben durven te zetten om met hun verhaal naar buiten te komen. Dit kan volgens mij alleen maar aangemoedigd worden. Zedenzaken, van wanneer zij ook dateren, dienen steeds met de nodige zorgvuldigheid en aandacht behandeld worden.”