Modeontwerper Alber Elbaz overleden

Wat hij als eerste zou doen na de coronacrisis, vroeg een journalist Alber Elbaz een paar maanden terug. “Ik ga in het vliegtuig stappen en minstens 48 uur rondvliegen. Ik mis vliegen, ik mis koude maaltijden op vierkante bordjes. Dat is wat ik ga doen, en misschien ook wat feesten.” Het is de vlieg- en feestlustige Elbaz helaas niet gegund: hij overleed zaterdag in een Parijs’ ziekenhuis, op 59-jarige leeftijd. Hij is gestorven aan de gevolgen van covid-19, bevestigt de Zwitserse luxefirma Richemont, onder wiens vlag Elbaz in januari van dit jaar een nieuwe eigen kledinglijn opzette: AZ Factory, genoemd naar de eerste en laatste letter van zijn naam.

Elbaz, in 1961 geboren in Casablanca, kwam uit een creatief Marokkaans-Joods nest: zijn vader was kapper, zijn moeder schilderde. Toen Alber 10 jaar was, emigreerde het gezin naar de Israëlische stad Holon. Na zijn diensttijd ging Elbaz studeren aan het College of Engineering and Design in Shenkar. Daarna bleek Israël te klein voor hem: met 800 dollar op zak vertrok hij in 1985 naar New York. Zijn eerste vaste job kreeg hij bij de Amerikaanse ontwerper Geoffrey Beene. Hij bleef er 7 jaar. In 1996 waagde Elbaz de sprong naar modehoofdstad Parijs, waar hij aan de slag kon als creatief directeur van het Franse huis Guy Laroche.

Al is de naam Alber Elbaz niet zo bekend als die van bijvoorbeeld Yves Saint Laurent, Elbaz was absoluut een grote jongen in de mode. Hij was het zelfs die in 1998 door Saint Laurents rechterhand Pierre Bergé werd gestrikt om de legendarische ontwerper op te volgen als maker van de YSL Rive Gauche-collecties – Saint Laurent bleef zelf nog wel zijn couture tekenen. Toen YSL drie jaar later verkocht werd aan Gucci moest Elbaz plaatsmaken voor de Amerikaanse ontwerper Tom Ford, die ook al de creatieve scepter zwaaide bij Gucci.

Mode-icoon

Elbaz was even uit de running, maar kwam ijzersterk terug. Drie jaar nadat hij uitgezwaaid werd bij YSL begon hij aan de meest succesvolle periode van zijn werkzame leven: hij ging in 2001 aan de slag bij het oude Franse huis Lanvin. Daar zou hij 14 jaar de dienst uitmaken en uitgroeien tot een geliefd en gerespecteerd mode-icoon. Het wat ingedutte Lanvin onderging onder zijn hoede een verjongingskuur en werd weer hip en happening.

Elbaz bleek ijzersterk in het maken van cocktailjurken in vrolijke edelsteenkleuren, gemaakt van wolken tule en glimmende stoffen. Stijf of tuttig werd het nooit, dankzij de stoere afwerking met ritsen en opzettelijk rafelige randjes. Ook de speelse juwelen vol parels en linten die Elbaz erbij bedacht waren geliefd. Minstens zo populair waren de cartoons die Elbaz tekende, vaak ook van zijn eigen olijke bebrilde hoofd met de kenmerkende grote vlinderdas eronder, die werden verwerkt als prints op T-shirts, boeken, verpakkingen en zelfs lolly’s. Niets was de immer opgeruimde Elbaz te dol, zelfs zonder enig zangtalent Que Sera Sera zingen op zijn eigen tienjarige jubileum bij Lanvin niet.

Wereldfaam volgde in 2010, toen Lanvin een samenwerking aanging met H&M, voor de jaarlijkse betaalbare designercollectie van het Zweedse confectiehuis. Elbaz’ jurken, jassen, smokings en juwelen vlogen in rap tempo de rekken uit, mede dankzij de komische en hebberigmakende commercials die erbij hoorden. Wat ook belangrijk was voor het succes: de jurken werden behalve op jonge hindes ook getoond op oudere vrouwen en modellen met grote maten. Elbaz, zelf ook bepaald geen gratenpakhuis, ontwierp graag voor echte vrouwen met rimpels en rondingen, en wilde zo veel mogelijk modeliefhebbers in zijn jurken zien. Ook wereldsterren als Beyoncé, Natalie Portman, Meryl Streep en Cate Blanchett droegen Elbaz’ ontwerpen graag.

Laboratorium

Nadat Elbaz in 2015 vrij abrupt Lanvin moest verlaten – zijn onverwachte ontslag mondde uit in een onaangename rechtszaak – bleef het een tijd stil rond de ontwerper. Er zongen hardnekkige geruchten rond dat hij Karl Lagerfeld zou opvolgen bij Chanel. Daar bleek niets van waar. Wat wel waar was: Elbaz had het een beetje gehad met de mode en deed even niks. Om, zodra hij dat nietsdoen en op het strand liggen weer zat was, een totaal nieuw concept te bedenken: AZ Factory, een soort laboratorium voor mode.

Tijdens de coutureweek van afgelopen januari presenteerde hij middels een geestige video een splinternieuwe collectie technisch zeer vernuftige kleren. Die collectie werd, uiteraard, gepresenteerd door modellen in alle maten, vormen, kleuren en leeftijden. Er waren cocktailjurken, sportkleren en pyjama’s – alles even vrolijk en vrij. Precies het soort kleding en humeur waar de wereld nu behoefte aan heeft. Waarmee Elbaz’ langverwachte comeback helaas bijzonder kort was, maar wel een krachtig schot in de roos.