Expo
MIMA vertelt mei ’68 na aan de hand van honderden affiches
Mei ’68 kan niet tastbaarder worden. Met Get Up, Stand Up brengt het MIMA in Brussel een lofzang aan de burgerlijke ongehoorzaamheid. Honderden affiches en pamfletten van over heel de wereld zijn er te zien uit die tijd.
De slogans vliegen je om de oren als je het MIMA aan de Henegouwenkaai binnenstapt. “Black Power”, “La beauté est dans la rue”, “Power to the people”, “Hell no, we wont go”, ... Elke affiche vertelt een eigen verhaal. Van de strijd om meer rechten voor de zwarte gemeenschap tot smeekbedes om de Vietnamoorlog te stoppen tot een aanklacht tegen de vleeskeuring op missverkiezingen.
MIMA licht met de tentoonstelling Get Up, Stand Up vijf hoogjaren, van 1968 tot 1973, uit de geschiedenis van het protest uit. Een verrassend concept voor het museum, wetende dat het normaal enkel inzet op kunst gemaakt na 2000. “Oorspronkelijk was het ook zo dat we 50 jaar protest in beeld zouden brengen”, vertelt oprichter Raphaël Cruyt. “Curator en verzamelaar Michaël Lellouche wou zijn collectie affiches uit ‘68 aanvullen met werken van hedendaagse geëngageerde kunstenaars.”
“Maar dat hebben we uiteindelijk niet gedaan. De hedendaagse kunst geeft nog geen globaal beeld. We zitten er nog te dicht op. Het activisme zet zich vandaag ook voornamelijk verder via sociale media , denk aan Je suis Charlie, en dat is moeilijker in beeld te brengen. Het fysieke ontbreekt. Een profielfoto op Facebook is toch veel minder sexy dan de affiches uit ’68.”
Meer dan 400 affiches en objecten zijn er te zien uit dertig landen. Het gros komt uit de collectie van de Franse Lellouche. Hij kon als twintiger niet om zijn verzameling heen. Een grote passie voor grafiek dreef hem tot het uiterste. “Toen ik twintig was, was ik allesbehalve een activist. Ik kwam ook niet uit een geëngageerde familie. Toch wou ik iets veranderen. Mijn verzameling affiches gaf me een doel, anderen inspireren om tot actie over te gaan.”
Zeefdruk
Wat ooit begon bij Henri David Thoreau die in 1849 weigerde zijn belastingen te betalen uit onvrede met de gang van zaken in het Amerikaanse Massachusetts groeide uit tot een van de boeiendste begrippen binnen de democratie: de burgerlijke ongehoorzaamheid. Mei ’68 staat symbool voor een ontketening ervan.
De komst van de gezeefdrukte affiche speelt hierin een hoofdrol. Het ontbrak activisten aan een medium om hun ongenoegen te uiten. Lithografie, het uit steen of hout kappen van beeld en tekst die zo kon gekopieerd worden op papier, was een te duur en te log proces. Pas toen het zeefdrukken in 1968 overwaaide uit New York naar de kelders van de Ecole Nationale Supérieure des Beaux-arts in Parijs ging de bal aan het rollen.
“Het duurde nog geen kwartier om een ruw sjabloon te maken”, knikt Lellouch. “Per uur rolden honderden affiches van de band. Op die manier konden de Franse studenten razendsnel reageren op de officiële boodschappen van de regering De Gaulle. Een broodnodige zaak. De media werden destijds gemuilkorfd, het protest drong amper door naar de rest van de wereld”
Hedendaagse beeldtaal
Het MIMA is tot de nok gevuld met affiches en fungeert als een soort wereldkaart van protest. Zowel stukken van protest uit Mexico als uit Griekenland als uit Israël zijn er te zien. De installatie Frappez les gradés uit 1969 van Julio Le Parc sluit hier naadloos op aan. ‘Had je de keuze, wie kreeg er van langs?’, staat neergeschreven op een invulformulier naast achttien bengelende bokszakken. De keuze tussen onder meer een priester, een politieagent, een militair of een burgemeester laat niet veel aan de verbeelding over.
Op het einde van de rondgang is een klein zaaltje gewijd aan het heden. "Hoezeer het medium ook veranderd is, het is duidelijk dat de beeldtaal amper is gewijzigd”, concludeert Cruyt terwijl hij wijst naar een poster van Occupy Wall Street. “Het maakt deze tentoonstelling nog steeds actueel.”
Tot 30/09 in MIMA, Brussel. mimamuseum.eu
