‘Met Tom Waes had de reeks allicht een paar honderd duizend kijkers meer’: ‘Arcadia’ verloor al meer dan een derde van de kijkers

Het gaat niet goed met Arcadia. Sinds de start verloor de duurste Vlaamse fictiereeks ooit – 1 miljoen euro per aflevering – meer dan een derde van zijn kijkers.

Afgelopen zondag stemden niet meer dan 386.000 kijkers af op de zesde aflevering van Arcadia. Volgens VRT loopt het cijfer via uitgesteld kijken, VRT MAX en herhalingen gemiddeld op tot 862.483. Zonder de herhaling op zaterdag haalt de reeks volgens het Centrum voor Informatie over de Media (CIM) een gemiddelde van 678.000.

Niet echt een hoogvlieger, zeker niet omdat de reeks elke week kijkers verliest. Live zijn het er 253.000 minder dan bij aflevering één. Een slecht rapport, maar bij VRT willen ze vooral hun trots voor de reeks benadrukken.

“Het genre is iets helemaal nieuws in Vlaanderen, de reeks heeft een straffe cast en past perfect in onze mix van lokale fictie”, klinkt het via VRT-woordvoerder Yasmine Van der Borght. “Mensen hebben tegenwoordig de keuze om op verschillende manieren programma’s te bekijken: lineair, uitgesteld, digitaal… Het lineaire kijkcijfer zegt dus helemaal niet alles, dat vertellen ons ook de cijfers van Arcadia: op VRT MAX heeft het bijna 1,3 miljoen starts. De cijfers van Arcadia liggen bovendien in lijn met die van Lost luggage, dat in dezelfde periode vorig jaar uitgezonden werd.”

Maar die reeks over de aanslagen in Zaventem was ook niet meteen een klepper op Eén. Met een debuutaflevering van 781.000 rechtstreekse kijkers (en ook steeds terugvallende cijfers) staat die reeks pas op de tiende plaats in het lijstje zondagavondfictie die VRT de afgelopen drie jaar lanceerde. Black out (2020), Twee zomers (2022) en het tweede seizoen van Beau séjour (2021) kenden met 1,2 miljoen kijkers de hoogste kijkcijfers bij de debuutepisode.

‘Europudding’

De meningen over Arcadia zijn verdeeld. Sommigen prijzen de onheilspellende sfeer en het lef van de makers om zich te wagen aan het voor de Lage Landen ‘onmogelijke’ sciencefictiongenre. Anderen hebben het over een ongeloofwaardige wereld met roestige acteerprestaties.

Voor het project werden nochtans kosten nog moeite gespaard: met een budget van 1 miljoen euro per aflevering is Arcadia de duurste Vlaamse reeks ooit. Geld dat bij elkaar werd verzameld door een samenwerking van VRT met het Nederlandse NPO en het Duitse ARD. Maar zo’n coproductie kan ook leiden tot minder interesse van de kijker, duidt mediaprofessor Tom Evens (UGent).

“Dat de hoofdpersonages zowel Vlamingen als Nederlanders zijn kan leiden tot een gebrek aan verbinding”, zegt Evens. “We kennen de Nederlandse acteurs niet en dat de centrale familie een samengesteld gezin is dat uit Vlamingen en Nederlanders bestaat, is niet herkenbaar. Dat het geld vanuit heel Europa komt is goed om fictie te financieren, maar het mes snijdt langs twee kanten, want het is nefast voor de herkenbaarheid. Iets gelijkaardig gebeurde met The Spiral, een productie met acteurs van over heel Europa, die ook niet aansloeg. Het zorgt voor een ‘europudding’ die de kijker niet snel smaakt.”

Sterke weerklank

De concurrentie helpt Arcadia ook niet. Tegenover de reeks rollen VTM en Play4 respectievelijk kanonnen als Boer zkt vrouw (gemiddeld 795.000 kijkers) en De mol (gemiddeld 1.374.000 kijkers) uit. Die laatste haalt live nog meer dan een miljoen kijkers, maar dat wordt voor fictiereeksen stilaan een uitzondering. En dat zal er niet op verbeteren.

“Omdat er vaak geen dwingend aspect zit aan fictiereeksen”, vervolgt Evens. “Kijkers willen alles in hun eigen tempo bekijken. Dat is anders bij pakweg The masked singer of De mol waar spoilers meespelen en je dus live moet kijken om de uitkomst niet op voorhand te kennen. Een miljoen voor zondagavondfictie wordt steeds minder evident. Al kunnen enorm populaire gezichten nog voor een uitspatting zorgen. Met Tom Waes in Arcadia had de reeks allicht een paar honderd duizend kijkers meer.”

Ook in Nederland scoorde de reeks niet goed. Arcadia haalde bij de eerste aflevering zo’n 100.000 kijkers minder dan bij ons en viel nadien ook steeds verder weg. Wat dat betreft was het zondagavondinstituut VRT nog een zegen voor de reeks.

“Op commerciële zenders VTM en Play4 had de reeks geen 200.000 livekijkers gehaald”, is Evens overtuigd. “Eén blijft een instituut met een sterke weerklank. Dat ze voor een gewaagde reeks als deze kozen, daar moet je VRT ook credits voor geven. Ze durven het aan een ingewikkelde, minder toegankelijke reeks te programmeren, maar risico’s pakken niet altijd even goed uit.”