FilmrecensieMemoria
Memoria: mediteren tegen de permanente gejaagdheid ★★★★☆
Met een oorverdovende knal dwingt Apichatpong Weerasethakul de kijker tot verstilling. Memoria is een mysterieuze mijmering over (én een medicijn tegen) de jachtigheid van ons bestaan. Cinema als meditatie.
Exploding head syndrome: het is de officiële benaming voor de vervelende aandoening waar plantkundige Jessica (rol van Tilda Swinton) in Memoria aan lijdt. Op de meest onverwachte momenten wordt ze verrast door oorverdovende knallen die alleen in haar hoofd te horen zijn. Het schijnt relatief vaak voor te komen, meer bij vrouwen dan bij mannen, en het is wellicht te wijten aan een storing in de hersenstam.
Maar in de wondere wereld van Weerasethakul is wetenschap van geen tel. De Thaise regisseur van Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives staat voor mysterie en intuïtie. De knal waarmee Memoria opent mag u dan ook gerust zien als een uitnodiging om uw vastgeroeste kijkgewoontes op te blazen en u over te geven aan een ander tempo.
Voor het eerst in zijn bijna dertigjarige carrière filmt Weerasethakul buiten Thailand. Memoria speelt zich af in Colombia, een land met een rijke maar woelige geschiedenis, waar de bejubelde regisseur geen enkele band mee heeft. Dat ontheemde gevoel is net essentieel voor de film, want ook het hoofdpersonage is er op de dool. Jessica komt uit Schotland, woont al een tijd in Medellín en bezoekt nu haar zieke zus in Bogotá. De stad voelt onwennig en onlogisch. Mensen verschijnen en verdwijnen.
Jungle
Jessica raakt volledig in de ban van de knal. Het mysterieuze geluid achtervolgt haar niet meer, zij achtervolgt het geluid. Het leidt haar tot ver buiten de stad, naar de jungle, waar nieuwe inzichten wachten. Onderweg lijkt Weerasethakul te mijmeren over de chaos van het moderne leven, en hoe die de connectie tussen heden en verleden, beleving en herinnering vertroebelt. Staat Jessica’s existentiële malaise symbool voor de permanente gejaagdheid die ons vervreemdt van onszelf en onze omgeving?
Memoria gaat niet alleen over die vervreemding, de film kan er ook een medicijn tegen zijn. Weerasethakul begrijpt als geen ander dat cinema heel wat gemeen heeft met meditatie: hij laat de kijker meer dan twee uur stilzitten en verplicht hem met minutenlange takes om helemaal tot stilstand te komen, en gewoon te zijn.
‘Memoria’ speelt vanaf 12/01 in de bioscoop.
