Lady Gaga over haar rol in ‘Gucci’: ‘Ik mocht onverbloemd lelijk zijn. En dat is lovenswaardig’

Lady Gaga kroop voor House of Gucci van Ridley Scott in de huid van een vrouw die met een erfgenaam van het modehuis trouwt. Maar het is niet al goud wat blinkt. Een rol die Gaga bijzonder serieus nam. ‘Ik mocht onverbloemd lelijk zijn.’

Daags na de feestelijke première van House of Gucci in Londen spreek ik Lady Gaga in een hotelkamer in de buurt van Trafalgar Square. Ze wil meteen iets rechtzetten. “Eerlijk gezegd vind ik dat er veel te veel ophef wordt gemaakt over het feit dat ik zo lang aan mijn accent heb gewerkt en zo lang in character bleef”, zegt Gaga, terwijl haar platina bles over één oog valt. “Dus dat wil ik graag wat beter kaderen…”

De 35-jarige superster verwijst naar een paar recente nieuwsartikelen over haar acteertechniek op de set van Ridley Scotts nieuwste film, die eind november bij ons in de zalen komt. Voor haar rol als Patrizia Reggiani, die in 1995 haar ex-man, een erfgenaam van het modehuis Gucci, liet vermoorden, sprak Gaga negen maanden lang met een zwaar Italiaans accent en kroop ze zo diep onder de huid van haar personage dat ze voelde en dacht als Patrizia, ook als de camera niet liep.

Maar daar had ze een goede reden voor, zegt ze. Net als Patrizia, trouwens.

De film, die gebaseerd is op Sara Gay Fordens boek The House of Gucci: A Sensational Story of Murder, Madness, Glamour, and Greed, vertelt het verhaal van de ambitieuze Patrizia, die Maurizio Gucci (Adam Driver) verleidt en zich via haar huwelijk een plaatsje verwerft in de dynastie van het Italiaanse luxemerk. De belezen Maurizio heeft weinig belangstelling voor het familiebedrijf en de echte macht is in handen van zijn vader Rodolfo (Jeremy Irons) en oom Aldo (Al Pacino).

In een poging om zich als buitenstaander op te werken binnen het Gucci-imperium, zet Patrizia de familieleden tegen elkaar op. Uiteindelijk komen zelfs zij en Maurizio met getrokken messen tegenover elkaar te staan – en in haar geval kun je dat letterlijk nemen.

“Ik kreeg het script toegestuurd in een nogal turbulente periode in mijn leven”, zegt Gaga over haar eerste hoofdrol sinds A Star Is Born (2018). Ze worstelde met een depressie, zat midden in de opnames voor haar album Chromatica, dat in 2020 uitkwam, en zo kwam het dat Stefani Joanne Angelina Germanotta op den duur niet eens meer wist of ze nog wel Lady Gaga wilde zijn. Toen House of Gucci haar de kans bood om een tijdje iemand anders te worden, twijfelde ze dan ook geen seconde.

Terugblikkend op dat moment vertelt ze glunderend hoeveel vertrouwen Scott in haar vertolking had. “Ik heb nooit eerder zo prettig met een regisseur samengewerkt”, zegt ze. “Hij geeft echt om zijn acteurs, in tegenstelling tot sommige andere regisseurs. Die geven alleen om zichzelf.” Terwijl Gaga vertelt hoe hun band ertoe bijdroeg dat ze zich dieper dan ooit tevoren in een personage kon onderdompelen, voegt de 83-jarige Scott zich via videocall bij ons.

Lady Gaga, meteen aan het begin van de film zegt u iets over mensen die voor een Gucci-etalage staan te watertanden zonder er zelfs maar het goedkoopste prul te kunnen kopen. Hoe was het voor u om u al die kleren niet alleen te kunnen veroorloven, maar ze zelfs gratis te krijgen?

Lady Gaga: “Die vraag herinnert me aan het moment dat ik die woorden op de set uitsprak. Ik weet nog dat ik dacht dat ik, als Patrizia, het goedkoopste prul in de winkel was, dat ze nooit een topstuk zou worden.

“Ik weet ook nog dat ik, toen ik eindelijk mooie dingen voor mezelf kon kopen of zomaar cadeau kreeg, altijd een knagend gevoel had dat er iets niet klopte, dat ze niet echt van mij waren. Maar dat komt, denk ik, omdat veel kunstenaars uiteindelijk altijd bang blijven dat ze niet goed genoeg zijn. Materieel bezit is iets prachtigs, maar deze film laat ook zien hoe boosaardig macht en privilege kunnen zijn.

Patrizia laat zich van haar meest gehaaide kant zien als ze Maurizio het hof maakt, maar toch hoop je als kijker aanvankelijk dat ze bij elkaar zullen blijven.

Gaga: “Een van de eerste dingen die ik tegen Ridley zei, was: ‘Ik wist niet dat ze echt van Maurizio hield.’ En hij zei: ‘Ja, ze hield van hem.’”

Ridley Scott: “Voor mij was het belangrijk dat je die twee mensen ergens sympathiek kon blijven vinden, hoe vreselijk ze zich ook gedroegen. Zij gaat heel doelbewust achter hem aan, maar volgens mij is ze gecharmeerd door zijn hoffelijkheid, en dat evolueert vervolgens naar affectie en liefde. Liefde is een overweldigend gevoel, maar je moet er altijd voorzichtig mee zijn: in een oogwenk kan het in haat omslaan.”

Gaga: “Toen Ridley me had uitgelegd dat het liefde was, liet ik het idee dat Patrizia alleen maar op geld uit was varen en begon ik alle krantenartikelen en interviews die ik over haar kon vinden uit te pluizen. Het boek heb ik niet gelezen.”

Waarom niet?

Gaga: “Ik ben erin begonnen, maar er staan alleen maar meningen in, dus heb ik het opzijgelegd. Ik wilde niet dat iemand me beïnvloedde. Om die reden leek het me ook geen goed idee om Patrizia Gucci zelf te ontmoeten – zodra ik haar interviews had bekeken, was het me duidelijk dat ze me haar agenda zou opdringen om het verhaal te vertellen zoals zij het wilde.”

Vertel eens over dat accent. Wat het niet vermoeiend om al die maanden zo te praten?

Gaga: “Volgens mij was het me zuur opgebroken als ik het niet zo intensief had geoefend. Ik praatte met dat accent tegen mijn moeder, tegen vrienden, net zolang tot ik – Stefani – gewoon op die manier praatte en het een tweede natuur werd. Je bouwt een soort muscle memory op, zodat het accent niet in de weg zit van de spontaneïteit waarmee je acteert.

“Als ik volgende week een jazzoptreden heb, moet ik repeteren, anders is mijn stem er niet op voorbereid. Bij het acteren ga ik in grote lijnen op dezelfde manier te werk als voor mijn muziek. Maar laat het duidelijk zijn: methodacting of voortdurend in personage blijven is zeker niet de enige manier om tot een goed resultaat te komen. Voor mij persoonlijk zou het zelfs moeilijker zijn geweest om telkens weer in en uit mijn personage te kruipen.”

Scott: “Op een gegeven moment dacht ik: wacht eens even, was ze vroeger ook al zo? Dat ben ik dan vast vergeten. Terwijl ze bij onze eerste afspraak heel erg, hoe zal ik het zeggen… Amerikaans overkwam.”

Gaga: “Maar ik bén ook Amerikaans! Italiaans-Amerikaans.”

Scott: “In ieder geval besloot ik haar aanpak niet in twijfel te trekken, want voor mij werkte hij perfect.”

Lady Gaga, waar vond u de inspiratie voor Patrizia’s lichaamstaal? Als je haar ziet lopen of dansen, lijkt ze een veel lager zwaartepunt te hebben dan jij.

Gaga: “Er bestaat een acteertechniek waarbij je ‘het dier gebruikt’. Voor Patrizia zijn dat drie verschillende dieren geworden. Ik begon met een huiskat, een aaibaar beestje dat zich soms ook heel afstandelijk kan gedragen. Dat verwerkte ik in haar lichaamstaal. Wanneer ze Aldo zijn neef Maurizio ziet omhelzen, ondergaat ze een gedaanteverwisseling. Ze hoopt Maurizio ervan te overtuigen haar toe te laten tot de familie, ze wil echt deel van de familie worden. In die scène laat ik haar van een kat in een vos veranderen.

“Als er daarna een advocaat van de Gucci’s bij haar dochter op school opduikt om haar de scheidingspapieren te overhandigen – omdat Maurizio daar zelf niet het lef voor heeft – verander ik van een vos in een panter. Ik heb uitgebreid onderzoek gedaan naar panters. Op welke manier verleidt een panter zijn prooi? Op welke manier sluipt hij voordat hij toeslaat? Tot welke dingen is een panter die razend is van de honger in staat om te overleven? In mijn ogen stond Patrizia haar hele leven in overlevingsmodus.”

Hoe bedoelt u dat precies?

Gaga: “Ze was niet zo voornaam, onberispelijk en afgeborsteld als de Gucci’s. Ze paste nooit helemaal in het plaatje, ze bleef de vreemde eend in de bijt. Deze vrouw streeft naar meer macht voor zichzelf, maar in mijn ogen is haar macht in werkelijkheid een illusie, net zoals het patriarchaat een eindeloze illusie in stand houdt.

“Als vrouw kan ik het gevoel hebben dat ik macht heb, maar zodra een man me afschrijft ligt mijn hele wereld in duigen. Patrizia wordt telkens weer aan de kant geschoven, en volgens mij heeft dat haar uiteindelijk tot moord gedreven.”

Lukte het om die daad rationeel te begrijpen?

Gaga: “Ik ben ervan overtuigd dat Patrizia nu met enorm veel wroeging in Milaan rondloopt (na achttien jaar gevangenschap kwam ze in 2016 vrij en woont nu in Milaan, red.). Naar mijn idee was ze zo getraumatiseerd dat ze een verschrikkelijke fout beging. Ik heb geen poging gedaan om haar mooier te maken dan ze was, maar ik denk dat ze dankzij Ridley toch een mooi personage is geworden omdat hij mij als vrouw mijn ding heeft laten doen. Er zijn maar weinig mannelijke regisseurs die het aandurven een vrouw lelijk te laten zijn op het scherm.

“Naarmate Patrizia ouder wordt, waren er scènes waarin ik er vreselijk uitzie, wanhopig ook. Hij liet het personage onverbloemd lelijk zijn, en dat is lovenswaardig. Het ís ook lelijk om opzij te worden geschoven om hoe je eruitziet, het ís lelijk om te worden ingeruild voor een jongere vrouw. Ik waardeer het dat Ridley een zogenaamd ‘sexy moordverhaal’ lelijk durfde te laten zijn.

Ridley Scott, weinig regisseurs slaagden er tijdens de pandemie in om een grote film te maken. U maakte er twee. De opnames voor The Last Duel werden vorige lente nog stilgelegd vanwege het coronavirus. Hoe hebt u zich daar doorheen geslagen?

Scott: “Ik heb het beste team ter wereld. Ik weet nog dat we aan het filmen waren op een schilderachtige plek op het Franse platteland. Nu ben ik niet zo’n buitenmens – ik hou niet van gras en nattigheid en zo, dus ik liep een beetje te mijmeren over een wodka-martini om drie uur ’s middags, wat natuurlijk nefast is... En opeens was daar dat monster genaamd Covid-19 en moesten we alles platleggen. Maar uiteindelijk is het goed uitgedraaid: ik had zeeën van tijd om het materiaal dat ik al had voor The Last Duel te monteren, en ik kon twee volle maanden uittrekken voor het storyboard van House of Gucci.”

Gaga: “Ik weet niet of jij het ook zo hebt ervaren, Rid, maar door corona moesten alle acteurs op hun kamer blijven als ze niet op de set stonden, en het was alsof het leven heel ver weg was. Misschien verklaart dat wel voor een deel waarom ik zo graag in mijn personage bleef, want wat moest ik anders doen als ik terug op mijn kamer was? Wie moest ik anders zijn? Mijn medeacteurs en mijn regisseur waren mijn enige contact met de buitenwereld.”

Ridley Scott, wat vindt u van de ontvangst van The Last Duel? De film kreeg goede recensies en er spelen grote sterren als Matt Damon en Adam Driver in mee, maar hij lokt weinig volk naar de zalen.

“Dat blijft een enorme teleurstelling. Het ergste is wanneer je zelf denkt dat je het uitstekend voor elkaar hebt en dat niet zo blijkt te zijn. Dat was het geval bij Blade Runner (1982): ik meende een prima film te hebben gemaakt, maar werd compleet afgekraakt door Pauline Kael, een belangrijke recensente. Sindsdien lees ik geen kritieken meer, nooit.

“Je moet beslissingen vanuit jezelf nemen – als je te veel nadenkt over wat het publiek wil of wat het ergens van zal vinden, komt het niet goed. Een goeie film komt altijd bovendrijven, en ondertussen staat Blade Runner wel in de Library of Congress.

Aan de andere kant geeft het vast vleugels als mensen enthousiast zijn over uw werk. Toen u House of Gucci nog aan het filmen was, zorgden de foto’s van de set alleen al voor een onlinesensatie.

Scott: “Ja, natuurlijk. Ik zal niet ontkennen dat succes een heerlijk gevoel kan geven. Maar tegelijkertijd moet je het niet te erg aantrekken of iets een hit of een flop wordt. Zolang jij maar trots bent op wat je gemaakt hebt. De rest moet je loslaten.”

Gaga: “Daar ben ik het helemaal mee eens. Als je kunst maakt om mensen te pleasen of om lovende kritieken te krijgen, hou je het niet vol. Dan ben je er alleen maar op gefocust om mensen van je te laten houden, in plaats van te focussen op je werk. Zelf ben ik als artiest het spoor een tijdje bijster geweest omdat ik te erg naar de goedkeuring van mijn publiek hengelde. Maar het duurde niet lang voor ik opstandig werd, want waarom zou ik me moeten richten op iets dat zo veranderlijk is?

“Ik heb een heleboel ups en downs gekend in mijn carrière. Jij had het daarnet over Blade Runner. Ik moest denken aan mijn plaat Artpop (2013), waarover nog voordat hij was uitgekomen al recensies verschenen. Dankzij de vrijheid van meningsuiting kunnen mensen schrijven wat ze maar willen, ook al zijn het pure leugens, maar goed: jaren later is het een van mijn best gewaardeerde albums.

“We hebben geen idee hoe deze film ontvangen zal worden, maar dat maakt niet uit – we weten dat we iets goeds hebben gemaakt. Als je zoals ik het geluk hebt om in een van Ridleys films te mogen meespelen, weet je gewoon dat het een onuitwisbare ervaring zal blijven, wat er ook gebeurt.

U koestert duidelijk veel genegenheid voor Ridley.

Gaga: “Ik ben ontzettend op Ridley gesteld. Hij waakte over me op de set. Hij zag dat ik steeds meer in mijn personage opging en hij vroeg me vaak of alles oké was, of ik me wel goed voelde. Ik gaf altijd eerlijk antwoord en dan zei hij: ‘Wat er ook aan de hand is, ik hoop dat je het hier achterlaat.’”

Hoe voelde het om uiteindelijk afscheid te moeten nemen van Patrizia?

Gaga: “Eerlijk gezegd was ik er wel aan toe om afscheid van haar te nemen. Ze is een verschrikkelijk complex persoon en als je de hele tijd in overlevingsmodus staat – en zij stond dus altijd in overlevingsmodus – wordt ongeveer alles traumatisch. Zodra ik in Italië op het vliegtuig naar huis stapte, ben ik gestopt met roken, ik ben gestopt met drinken, ik landde in L.A. en bracht mijn leven op orde. Ik kon niet langer op haar manier leven. Het maakte me kapot, omdat het haar kapotmaakte.”

En hoe bevalt het om weer uzelf te zijn?

Gaga: “Het is uitdagend. Ridley en ik zitten nu wel te grappen, maar toen we klaar waren met filmen werd ik overvallen door een soort verlatingsangst. Ik miste hem verschrikkelijk. Ik voelde me net als Patrizia: een leven zonder Gucci was het leven niet waard. Zij beleefde de mooiste tijd van haar leven toen ze een Gucci was, en ik kan daar met de hand op het hart aan toevoegen dat ik als Gucci de mooiste tijd van mijn leven heb beleefd. Zo zie je maar: in zekere zin vallen kunst en werkelijkheid altijd samen. Ridleys leven is een meesterwerk, en ik prijs mezelf gelukkig dat ik daar deel van heb kunnen uitmaken.”

© The New York Times