Kunst met vitamine D: Sergio De Beukelaer maakt expo over licht

Exact één jaar na zijn overdonderende expo in het Cultuurcentrum van Mechelen komt Sergio De Beukelaer (50) al met een vervolg. Vanaf nu kunnen we zijn kunst als Sergiaans omschrijven.

Het iconische werk van de nieuwe expo hangt in de etalage van PLUS-ONE gallery. Een groot, buisvormig ding, fluogeel tegen een grijze achtergrond. Een schilderij op ‘fat canvas’ kun je het niet meer noemen, veeleer een object of een sculptuur. De titel ervan is -some.thing.light (2018).

“Het verwijst naar Claude Monet”, zegt Sergio De Beukelaer. “In 1918, toen de slachting van de Eerste Wereldoorlog voorbij was, zei die tegen de directie van het Musée de l’Orangerie in Parijs: ‘Ik ga jullie iets geven dat over licht gaat.’ Dat werd Les Nymphéas, een ensemble van acht schilderijen dat er pas in 1927, na Monets dood, kwam te hangen. En het hangt er nog steeds. Het is het pronkstuk van het museum. (Dat nu ressorteert onder het Musée d’Orsay, DI)”

“Ik heb dat verhaal opgepikt uit een documentaire over Monet. En ik dacht meteen: ‘Dat moet ik ook doen, een expo maken die over licht gaat! In dit donkere tijdperk is daar meer dan ooit behoefte aan. Ik heb nu ook het gevoel dat er een oorlog aan de gang is. De oorlog tegen het virus. Ik heb oudere mensen in mijn omgeving al horen zeggen dat ze dit erger vinden dan de oorlog die zij hebben meegemaakt. Dat vind ik een bizarre vergelijking. Maar hoe dan ook: deze oorlog is nog niet voorbij. Dat is het verschil met Monet. Hij kwam met Les Nymphéas op een moment dat Europa een zucht van opluchting slaakte. Mijn expo is hooguit een kort moment van oplichting.”

“Uiteraard moest ik het op een meer hedendaagse, Sergiaanse manier aanpakken. Zo ben ik op die lamp gekomen. Ik hou van die simpele, banale vorm. Hij heeft een hoog Brico-gehalte, vind ik. Wat ik me erbij voorstel is... (denkt na) een uitbater van een nachtwinkel die voor de avond valt nog rap rap naar de Brico loopt, daar een goedkope looplamp uit de rekken haalt, en ze in zijn etalage hangt om meer licht te hebben. (lacht) Monet, dat is hoge kunst. Ik acteer op een aardser niveau. Het speelveld tussen highbrow en lowbrow in, dat is mijn terrein.”

Fluogeel

Net als in Mechelen vorig jaar is de kleur geel ook weer overvloedig aanwezig in -Spot.Light. Als zogenaamde contextkleur, aangebracht op vloeren en muren. Is dat een artificiële manier om de zon in ons leven te brengen? En in zijn leven, na het rampjaar 2020 waarin hij in enkele weken tijd zijn vriendin en zijn vader verloor?

De Beukelaer: “Absoluut! Kleur als vitamine D! Maar geel hoort natuurlijk ook bij het thema van deze tentoonstelling. En in mijn universum geldt het motto: hoe artificiëler, hoe liever. Vandaar fluogeel. Ik ken in de kunstwereld mensen die niet van fluogeel houden. Daar kan ik met mijn verstand niet bij. Je kunt toch niet zomaar een kleur verbannen? Dat is kleurapartheid. Ik discrimineer niet. Mijn voorliefde voor roze en blauw in diverse tinten is gekend. Met het harde contrast tussen zwart en wit speel ik ook graag. Groen heb ik een tijd heel veel gebruikt. En nu duikt ineens ook oranje en rood op. Vraag me niet waarom. Yves Klein kennen we als de kunstenaar die de kleur blauw claimde (International Klein Blue, IKB, DI). Ik wil eigenlijk àlle kleuren claimen. (lacht) Ik geef het maar mee. Een béétje megalomaan moet je zijn als kunstenaar.”

Er zit veel subtiliteit en stilering in -Spot.Light. Werken als -Blind.Spot, -black&white.light, -Polaroid en -the.soft.colinder zijn schilderkunstige én sculpturale, ambachtelijke huzarenstukjes. Maar er is ook brute kracht en verdoken hardheid. In -Light.Spot kun je Minnie Mouse ontwaren, maar eigenlijk is het een kogelgat - de rode cirkel verbeeldt de hitte van de inslag. -Spot.On verwijst naar de zwaailichten op New Yorkse politiecombi’s. -Spot.Off is een mokerslag in zwart-wit. Het zwarte vierkant van Malevitsj duikt op. De witte constructie -Abstract is overduidelijk een ode aan zijn held Donald Judd. Sereniteit en revolutie.

“Ik ben verschrikkelijk ambivalent”, zegt De Beukelaer. “Ik wil au sérieux genomen worden, maar ook weer niet té serieus. Het is eigenlijk nooit goed. In Mechelen was iedereen dermate begeesterd door mijn kleuren, dat ik dacht: mm, het mag wel wat dieper gaan dan dat. Kleur-om-de-kleur, daar geloof ik niet in. Als je alleen maar kleureffecten najaagt, krijg je iets heel slaps. Ik ben ervan overtuigd dat ik dat enthousiasme in Mechelen te danken had aan het feit dat er ook een bepaald sérieux in mijn werk zit. Maar ik geloof al evenmin in zwaar en diep. Dat is mijn kritiek op mijn eigen werk: al dat zwart, soms is het gewoon te heavy. Donkere kunst is passé, dat kun je niet meer maken in de 21ste eeuw.”

En dan is er nog -Bounce: een grote, zwarte komma met een witte stip erin, tegen een achtergrond in gloeiend geel.

“Dat werk gaat over Marianne”, zegt hij. (Marianne Rydberg is zijn overleden vriendin.) “Over het komma-effect in mijn leven. (denkt na) Wat komt er na de komma? Iedereen zal het zich vroeg of laat wel afvragen. Ik heb afgezien, ik blijf maar rouwen. Er zijn momenten geweest dat ik naar boven keek en prevelde: ‘Marianne, kun je alsjeblieft efkes komen, zodat we nog eens kunnen babbelen?’ Als het echt niet meer lukte om te werken, ging ik in de zetel voor me uit zitten staren. Dat duurde geen dagen of weken, maar telkens ongeveer tweeënhalf uur. Dan moést ik wel terug opstaan, anders geraakte deze tentoonstelling niet klaar. Een geluk dat ik een workaholic ben.”

Sergio De Beukelaer, -Spot.Light, tot 09.01.2022 in PLUS-ONE gallery, Léon Stynenstraat 21, Antwerpen. www.plus-one.be