Koffietafelboek over Nijntje toont de kunstenaar in Dick Bruna. Gewicht: 15 kilo. Prijs: 3.000 euro

Bijna 600 pagina’s losse beelden van Nijntje, zorgvuldig vervat in een handgenaaide band. Het zou tekenaar Dick Bruna zeker hebben bekoord. ­‘Een echt ­verzamelaarsboek.’

Het bekendste konijn ter wereld wordt meestal geroemd om de oersimpele schilderstreken waarmee grafisch ontwerper Dick Bruna haar onsterfelijk maakte in die kleine vierkante kinderboekjes. Nijntje xxl Miffy, een ode aan het konijn en haar schepper, is niet klein. Het luxueuze boek weegt 15 kilo, kost bijna 3.000 euro en werd gepresenteerd in Bruna’s voormalige zolderkameratelier in Utrecht.

Bijna 600 pagina’s zijn volledig gevuld met de begenadigde tekenhand van Dick Bruna (1927-2017). Geen tekst, geen verhalen uit de boekjes, alleen losse beelden van Nijntje, haar ouders, bomen, een vogel, een bal, een varken en landschapjes, allemaal zorgvuldig vervat in een handgenaaide band met twee gouden lijntjes tussen het voor- en achterplat van de boekband. Alle zeven basiskleuren van Nijntje hebben een eigen drukgang gekregen. “Het is vrijwel volledig met de hand in elkaar gezet. Een echt verzamelaarsboek”, zegt Steven Hond van uitgeverij Komma, die wereldwijd duizend exemplaren hoopt te verkopen. “Zo bewerkelijk, dat we er maar een paar per dag kunnen maken.”

Dat handgemaakte zou Bruna zeker hebben bekoord. Want hoewel Nijntje altijd verschijnt in dezelfde frontale contour – nooit en profil – en de subtiele wisselende emoties vooral schuilgaan in de puntoren, het kruisje als mond en stipjes van ogen – bezondigt Bruna zich nooit aan knippen en plakken. Elke figuurtje, elk detail is handgeschilderd en ingekleurd. De contourlijnen die hij met potlood trok en dan overschilderde met zwarte verf, hadden altijd een ‘bibber’. “Daaraan herken je het handschrift van de maker”, zei hij.

“Bruna’s hartslag”, noemt grafisch ontwerper Bob van Dijk de bibber. Die hartslag was voor de vormgever leidend voor het ritme van het boek, dat opent met een eerbetoon aan die handgetrokken lijn, ver ingezoomd zodat de rafeligheid goed zichtbaar wordt. Van Dijk vertelt geen chronologisch verhaal. Het boek is een filmisch beeldrijm: een afwisseling van totaalbeeld naar sterk uitvergrote details, wat Bruna’s vermogen om alles met zijn kwast tot de essentie terug te brengen helder voor het voetlicht brengt. Dat laat zien hoe Bruna is beïnvloed door kunstenaars van De Stijl, maar ook de Franse schilders Matisse en Léger.

Bruna is zelf een kunstenaar, met een grote K, zegt kunsthistoricus Caro Verbeek, die in 2015 meewerkte aan de tentoonstelling Dick Bruna, kunstenaar in het Rijksmuseum in Amsterdam. “Zowel in zijn kinderboeken, zijn boekomslagen als autonome werk zie je dat hij denkt en tekent als een kunstenaar.” Ze noemt Nijntje in het bos, waar het konijn tussen de bomen tevoorschijn piept en de kleur en vorm van haar oren echoën in restruimte tussen de bomen, zodat het oog even niet meer weet wat de voor- of achtergrond is. Of wat een hoofdvorm of een restvorm is. “Op die momenten zie je hoe hij door Matisse is beïnvloed.”

De helft van de oplage verschijnt in Azië, waar Nijntje (in het buitenland Miffy gedoopt) mateloos populair is. Uitgever Hond laat weten dat er al 250 exemplaren zijn verkocht in de voorverkoop. Komma heeft ervaring met luxeboeken. Het Rijks (2016), gemaakt met designer Marcel Wanders, kostte 6.500 euro. Een boek over Herman Brood (2021) 2.500 euro. Die laatste was in ‘24 uur uitverkocht’. De oplage is gelimiteerd, de boeken zijn genummerd en er komt een speciale boekenstandaard bij: een kruis geïnspireerd op het mondje van Nijntje.

Nijntje xxl Miffy, uitgeverij Komma, vormgeving Bob van Dijk, 2.995 euro.