‘Kapsalon Romy’: een jeugdfilm over dementie, zonder te belerend te worden ★★★★☆

Kapster Stine (Beppie Melissen) laat een nieuw kassasysteem installeren, want dan zit ze de komende twintig jaar nog zeker goed. Want waarom zou ze niet zo lang doorwerken? “Omdat je al best oud bent”, klinkt het bij de tienjarige Romy (Vita Heijmen). En daarmee is de toon gezet over de wat gespannen relatie tussen grootmoeder en kleindochter.

Romy moet na schooltijd dan wel vaak bij haar oma blijven, omdat haar pas gescheiden mama (Noortje Herlaar) moet werken. Maar dat is niet het uitgangspunt van deze magnifieke jeugdfilm. Op een vooral niet belerende manier wordt van naaldje tot draadje uit de doeken gedaan hoe dementie kan toeslaan. Of in het geval van oma Stine: alzheimer.

Het begint met een onhandige manier van wisselgeld teruggeven, waarbij de kapster niet langer uit het hoofd kan rekenen. Wat later ontdekt haar boekhouder dat er systematisch centen uit de kassa verdwijnen. Maar dan is het de kleine Romy die ontdekt dat haar oma wel heel erg verward raakt. Oma past niet langer op haar kleinkind, nu zijn de rollen omgekeerd.

Met haar glazige ogen weet Melissen haar aanvankelijk strenge en kordate personage om te buigen naar een nederig en uiterst kwetsbaar figuur. Een oma die plots veel vriendelijker wordt, het altijd over vroeger heeft, haar jeugd in Denemarken. Die zelfs zonder het te beseffen weer in het Deens begint te praten tegen haar Nederlandse kleinkind. Allemaal symptomen die kunnen wijzen op dementie.

Maar in plaats van deze vertelling te beginnen met een verklarende uiteenzetting, neemt regisseur Mischa Kamp de kijker zonder al te veel uitleg gewoon mee in de eerste verschijnselen van de ziekte. Vertrekkende van het op zich al onderhoudende verhaaltje van een meisje dat liever niet naar oma gaat, ontdekt Romy zelf de subtiele gedragsveranderingen die dementie voorspellen.

Die omgekeerde uitleg, samen met de puike prestaties van Melissen en Heijmen maakt Kapsalon Romy een bijzonder frisse, warme en tegelijk wat droeve jeugdfilm. Eentje waar we nog vaak aan terugdachten.

Vanaf 23/10 in de bioscoop.