Kampioen van de quarantaine Larry David: ‘Ik vind het fantastisch dat ik geen uitnodigingen meer krijg. Nooit meer piekeren over excuses’

Larry David is de bedenker en scenarist van twee van de beste shows in de tv-geschiedenis die nergens over gaan: Seinfeld en Curb Your Enthusiasm. Het eerste seizoen van Curb kwam in 2000 op de buis, dit voorjaar is het tiende afgerond. In volle coronacrisis is zijn onophoudelijke stroom van ergernissen over pietluttigheden heerlijk ontspannend voor al wie heimwee heeft naar de tijd waarin we ons onbekommerd druk konden maken over futiliteiten in plaats van over social distancing en mondmaskers.

Het is mijn eerste interview via FaceTime en ik ben best wel zenuwachtig. Om mijn zelfvertrouwen op te krikken heb ik mijn steun en toeverlaat Tom Ford om enkele tips gevraagd, en hij stuurde me deze instructies: “Plaats je laptop op een stapel boeken zodat de camera iets hoger dan je hoofd gepositioneerd is, en richt hem dan op je ogen. Plaats een staande lamp aan de kant van je gezicht die jou de beste lijkt – een beetje achter de laptop, zodat het licht mooi op jou valt. Leg dan een blanco blad papier of een wit tafellaken op de tafel waar je aan zit, maar let er wel op dat het niet zichtbaar is voor de camera, zodat het licht wordt weerkaatst. Poeder je neus, en voilà!”

Wanneer ik Larry David spreek, zit hij thuis in de chique wijk Pacific Palisades in Los Angeles, waar hij zich heeft gebarricadeerd. Hij draagt een donkerblauwe pullover van Zegna, een roestkleurige broek en sneakers. En hij heeft een sjofel baardje laten groeien.

Larry David: “Elke gezichtsbeharing is een zegen voor de kale man. Het is echt een meerwaarde voor zijn uitstraling.” (grijnst)

David zit comfortabel in een blauwe fauteuil in een hoek van de salon. Ik voel me heel wat minder op mijn gemak, en hij doet weinig om me gerust te stellen.

(monkelt) “Ik zie maar de helft van je gezicht, weet je dat?”

Mijn excuses. We zitten in volle lockdown. Lukt het?

“Wees maar zeker. Hier komt niemand binnen. Alleen een loodgieter mag erin als ik hem dringend nodig heb.”

Andere Hollywood-sterren posten al eens een filmpje om te tonen hoe het hun vergaat in coronatijden. Niet zelden etaleren ze een onthutsend gebrek aan mensenkennis. Hoe komt dat, denk je?

“Dat is zoiets als de vraag van één miljoen. Ik vermoed dat ze aanvoelen dat ze moeten helpen en dat hun beweegredenen nobel zijn, maar ze denken niet na over hoe anderen erop zouden reageren. Het getuigt van een compleet gebrek aan inschattingsvermogen om het op dit moment over je lifestyle te willen hebben. Het is te gek voor woorden. Natuurlijk gaan andere mensen dan kribbig reageren.”

Jij hebt een filmpje gemaakt op vraag van Gavin Newsom, de gouverneur van Californië.

“Ja, ik moest de mensen vragen om zich niet als covidiots te gedragen. Ze moeten thuisblijven en het leven van oudere mensen zoals ik niet in gevaar brengen. Ik heb ook een crowdfundingactie op poten gezet voor de caddies van golfclub Riviera Country Club, hier naast mijn deur. Ik was wel wat gegeneerd toen dat uitlekte, maar die jongens hebben het nu erg lastig om rond te komen. Wacht, ik zal je tonen hoe de golfcourses erbij liggen (gaat met zijn iPad naar zijn slaapkamer en toont me door het raam een verlaten golfterrein). Er zijn er die nu zwarte sneeuw zien, hoor.”

Ben jij nu nergens bang voor?

“Jawel: dat er anarchie zou ontstaan. En dat ik plots hevige tandpijn krijg. Dat zijn mijn twee grootste angsten – niet noodzakelijk in die volgorde.”

Mag ik vragen of je iets hebt gehamsterd?

(boos) “Ik ben geen hamsteraar. Meer zelfs: als de lockdown achter de rug is en ik over een paar maanden bij iemand op bezoek ga en zie dat er in een kast vijftig rollen toiletpapier liggen, dan schrap ik die meteen van mijn lijstje vrienden. Hamsteraars zijn zoals paardendieven in het Wilde Westen. Die 19de eeuw zou niets voor mij geweest zijn. Ik zou de hele tijd paranoïde rondgelopen hebben door de gedachte alleen al dat iemand mijn paard zou kunnen stelen. Je had nog geen sloten, hè. Je bond je paard vast aan een paal! Hoe kon je dan een saloon binnenwandelen en je amuseren, als je paard elk moment gestolen kon worden? Ik zou voortdurend naar buiten gelopen zijn om te checken of het er nog wel stond.”

ZO’N AANGENAME MAN!

Jerry Seinfeld heeft eens opgemerkt dat Larry David het beste bewijs is dat elke mens is wat hij is: David is altijd een chagrijnige zuurpruim gebleven, zelfs nu hij rijk en beroemd is. Zijn kijk op het leven is zo somber dat hij in staat is huurmoordenaars te ronselen om lastpakken het hoekje om te helpen, als hij er zeker van kon zijn dat hij niet in de problemen zou komen – dat is toch wat Larry Charles, één van de coscenaristen van Seinfeld, zich eens heeft laten ontvallen. Maar op zijn 72ste lijkt David zich iets beter in zijn vel te voelen.

Tot zijn tevredenheid mag hij in quarantaine zitten samen met de oudste van zijn twee dochters, Cazzie David, die ironische columns schrijft voor het onlinemagazine Air Mail, met de huiskat en de Australische herderspuppy Bernie – genoemd naar Bernie Sanders, de linkse politicus en ex-presidentskandidaat die hij met een verbluffende gelijkenis neerzet in Saturday Night Live – en met zijn vriendin Ashley Underwood, de producer van Sacha Baron Cohens satirische reeks Who Is America? Underwood is bevriend met Isla Fisher, Cohens echtgenote, die een hilarische rol vertolkt in het tiende seizoen van Curb Your Enthusiasm. David heeft Underwood voor het eerst ontmoet op Cohens verjaardagsfeestje in 2017.

“We zaten naast elkaar, en waarschijnlijk was dat geen toeval (grinnikt). Ze was erg verrast toen ik er vóór het dessert vandoor ging. Ik deed het prima, had de hele avond voor de vuist weg gebadineerd, en ik wilde die goede indruk niet tenietdoen. Dus maakte ik dat ik op tijd wegkwam.”

Jij en je dochter Cazzie lijden allebei aan een ernstige vorm van smetvrees, heb ik me laten vertellen.

“Dat moet het enige zijn waarover ik het met Donald Trump eens ben: we moeten maar eens ophouden met dat handjes schudden. En misschien kunnen we in één moeite door ook het vrijen verbieden. Dat is toch vooral problematisch voor de meeste mensen.”

Net als president Trump ben jij dol op handgel. Die speelt een hoofdrol in het tiende seizoen van Curb Your Enthusiasm.

“Wie kan er Purell weerstaan? Telkens als je zo'n flacon ziet, word je er als vanzelf door aangetrokken.”

Hoe hou je het uit tussen je vier muren? Discussiëren met Jan en alleman is je lust en je leven.

“O, maar we hebben kans genoeg om met elkaar te kibbelen, hoor. Er gaat geen dag voorbij zonder dat er minstens twee huisgenoten een issue hebben gehad. En als het ene akkefietje is opgelost, staat er weer iemand anders klaar om je naar het leven te staan. Niet zelden is de vaat een levensgevaarlijk obstakel. ‘Jij hebt niet meegeholpen!’ ‘Het was jouw beurt!’ Nog zo’n ergernis: iemand begint naar een tv-serie te kijken zonder op de anderen te wachten. Irritant! Je zou toch de elementaire beleefdheid moeten hebben om de anderen op zijn minst te vragen of ze willen meekijken. Geen haar op Ashleys hoofd dat daaraan denkt. Ze begint eraan, en de anderen kunnen onmogelijk nog volgen.”

Cazzie David: “Je zou het niet denken, maar in het echte leven loopt Larry niet de hele tijd te ruziën, wel integendeel. Het klinkt ironisch als je zijn tv-personage kent, maar hij kan helemaal niet tegen vitten en bekvechten. Als ik dat doe, kan hij er geen seconde naar luisteren. Het doet hem pijn. Ik herinner me dat mijn zus en ik in onze tienerjaren tegen elkaar fluisterden als we ruzie hadden, want als hij ons bezig hoorde, was hij er telkens helemaal ondersteboven van. Dat twee mensen boos zijn op elkaar, is voor hem als het einde van de wereld. Het is bijna een misdaad om hem stress te doen krijgen omdat hij zo’n aardige en aangename man is, dus proberen we allemaal te vermijden dat we hem van streek brengen.”

De personages jammeren en janken er nochtans op los in zijn tv-series.

Cazzie: “Ja, maar thuis kan hij het niet verdragen. Als iemand je een idioot kan doen voelen omdat je klaagt, is hij het wel. Als ik nog maar begin te zuchten, vraagt hij me: ‘Hoe oud ben jij?’ Ik antwoord dan: ‘25.’ En dan begint hij zoals alle ouders en grootouders: ‘Zal ik jou eens zeggen wat ik deed toen ik 25 was? Ik stond in een tochtige gang in een metrostation tijdschriften te verkopen. Als reservist van het leger.’ Hij verdraagt geen gemekker, zeker nu niet, omdat velen onder ons het geluk hebben gezellig thuis te mogen blijven.”

“Hij krijgt het op zijn heupen van elke vorm van zelfmedelijden. Volgens hem is het de verfoeilijkste eigenschap ter wereld. Dus mag je je op geen enkel moment beklagen ten huize David. Zelfs toen we opgroeiden, mochten we ons niet slecht of depressief voelen. Hij kan er geen greintje begrip voor opbrengen. ‘Ga eens onder de douche staan,’ zegt hij dan. Dat is zijn medicijn voor stress. En als dat niet helpt, zegt hij: ‘Neem gewoon nog een douche.’ Maar ik moet wel toegeven dat hij de laatste jaren minder knorrig is geworden.”

DAGEN VOL TONIJN

Larry, kom je helemaal niet buiten tijdens de lockdown?

“Jawel, hoor. Nu en dan ga ik hier in de buurt wandelen. Die is bij momenten compleet verlaten, heerlijk! En als ik toch iemand mijn richting uit zie komen, steek ik de straat over, net zoals ik deed toen ik een jongetje in Brooklyn was en de Italiaantjes het zakgeld uit mijn broek wilden kloppen. En als de andere als eerste oversteekt, kan ik het niet helpen te denken: hoe durft hij? Ook al weet ik dat het niet persoonlijk bedoeld is.”

Waar haal je nu je inspiratie vandaan, nu je niet meer op restaurant kunt gaan lunchen? Daar lag het materiaal voor je scenario's voor het grijpen.

“Het enige positieve aan deze coronacrisis is dat ik geen keuzestress meer heb. Vroeger kon ik wel een kwartier piekeren over wat ik zou eten, nu kies ik in een handomdraai: het wordt kalkoen of tonijn. We hebben niks anders in huis.”

Het uitgaansleven is abrupt tot stilstand gekomen. Dat vind je ook niet erg?

“Ik vind het fantastisch dat ik geen uitnodigingen meer krijg. Ik hoef geen excuses meer te verzinnen. Mijn naamgenoot in Curb Your Enthusiasm, een onaangename, luidruchtige versie van mezelf, liegt zich te pletter om onder verplichtingen uit te raken. Neen zeggen is een kunst: er gaat veel denkwerk aan vooraf, en bij het opstellen van die e-mail kruipt er veel tijd en energie in het zoeken naar de juiste woorden.”

Volgens Cheryl Hines, die je ex-vrouw speelt in Curb, moet je je nu in de hemel wanen. Jij oefent die social distancing al jaren.

David: “Haha, reken maar. Maar voor mensen die het er wel lastig mee hebben of naar zelfdestructief gedrag neigen, heb ik deze tip: stel je voor dat je probeert te stoppen met roken. Je wordt wakker en je zegt: ‘Vandaag ga ik niet roken.’ Probeer je op dezelfde manier voor te nemen om vandaag niet door het lint te gaan. Dat is de enige manier om het voor elkaar te krijgen.”

NEEF BERNIE

David heeft net het tiende seizoen van Curb Your Enthusiasm achter de rug, en is er achteraf bekeken uitermate tevreden over. Eén van zijn favoriete afleveringen is die waarin hij koude koffie en een slappe scone voorgeschoteld krijgt in Mocha Joe’s koffiebar, en vervolgens een concurrerende zaak ernaast opent: Latte Larry’s. Dat brengt Sean Penn op het idee om een winkel met exotische vogels te openen naast de winkel waar hij beledigd werd, en Mila Kunis begint een juwelenwinkel naast de juwelier die ze failliet wil doen gaan. Zoals steeds is die verhaallijn geïnspireerd door een voorval in het echte leven.

“Toen ik in een koffiebar een lauwe koffie kreeg en daar een opmerking over maakte, deden ze alsof ze me niet hoorden. Ik verliet de zaak en wat zag ik aan de overkant van de straat? Een leegstaand pand! Ik zei tegen mezelf: ik koop dat en richt het net zo in als die koffiebar, ik serveer betere en goedkopere koffie en ik ruïneer ze.”

En heb je het ook gedaan?

“God, nee! Hoe kom je daarbij?”

President Trump heeft een scène geretweet uit een aflevering waarin je een Make America Great Again-hoedje draagt om onder sociale verplichtingen uit te komen in het liberale Hollywood. Het draait uit op een vechtpartij met een motorfreak. ‘Stevige jongens voor Trump!’ schreef de president eronder.

“Ik was stomverbaasd. Wat was dát in godsnaam? Ik kan er nog altijd niet bij.”

Curb Your Enthusiasm is anders wel erg populair bij Trump-aanhangers omdat de reeks zo politiek incorrect is, en omdat je altijd tekeergaat tegen het systeem.

“Dat is toch verbazingwekkend? Trump heeft niet één kwaliteit. Noem een paar van de ergste dictators uit de wereldgeschiedenis, en ik ben er zeker van dat ieder van hen wel een positieve eigenschap had. Misschien zelfs Stalin, waarom niet?”

“Ik word gek van de briefings waarin hij zijn eigen wetenschappers live op tv tegenspreekt. Dat is telkens weer het moeilijkste moment van de dag: toezien wat er nu weer uit die kerel zijn mond komt. Je wordt er krankzinnig van omdat je tegen je tv-toestel staat te schreeuwen. Net zoals ik vroeger in de straten van New York deed, nog vóór Seinfeld, als ik gelukkige koppeltjes zag passeren.”

Door de lockdown kun je in het weekend niet naar New York vliegen voor je imitatie van Bernie Sanders in Saturday Night Live.

“Daar ben ik wel blij om. Stel je voor dat hij president was geworden: wat zou er dan met mijn leven gebeurd zijn? Je weet dat ik dankzij het tv-programma Finding Your Roots heb ontdekt dat hij een verre neef van me is. Daarna heb ik hem ontmoet in de Today-show, en hij riep luid: ‘Neef van mij!’ Telkens als ik hem tegenkom, is het alsof ik iemand van mijn familie tegen het lijf loop.”

Hoe breng je de lockdown voor de rest nog door?

“Ik kijk naar Ozark en Unorthodox op Netflix. Ik heb ook geprobeerd naar die nieuwe hype te kijken, Tiger King, maar ik ben niet verder dan de eerste aflevering geraakt. Ik vond het zo schokkend. En ik deed het haast in mijn broek van al die leeuwen en tijgers. Ze leken telkens op het punt te staan iemand te verscheuren. Dat kon ik niet aanzien. En die mensen waren knettergek.”

Je was in 2009 te zien in Woody Allens film Whatever Works, en je bent nu zijn memoires aan het lezen, waarvoor hij eindelijk een uitgever heeft gevonden.

“Ja, het is een fantastisch boek. Erg grappig, ook. Het is net alsof je met hem in dezelfde kamer staat. Als je het leest, kun je je moeilijk inbeelden dat hij iets verkeerds heeft gedaan.”

Je hebt vroeger al eens opgemerkt dat mensen niet graag naar neurotische alleenstaande mannen of oudere kerels kijken op tv. Maar naar Curb Your Enthusiasm kan ik eindeloos blijven kijken.

“Ik kan alleen maar denken aan hoe het Buster Keaton is vergaan. Hij was zo’n straffe comedian, en plots wilde je hem niet meer zien. Zelfs oude mensen kijken niet graag naar oude mensen.”

“Had je nog vragen? Sorry, maar ik moet ophangen. Ik moet dringend weer niksen. Bedankt voor de babbel.”

© The New York Times/HUMO