K-pop verovert de wereld: ‘Veel fans zijn bereid om diep in hun buidel te tasten’

Wie dacht dat westerse popmuziek melig en suiker­zoet was, kent K-pop nog niet. Bands bestaande uit bijna identieke, perfecte jongens en meisjes in flitsende pakjes en met perfect georkestreerde danspassen, dat is de succesformule zowat samengevat. Zuid-Korea valt er als een blok voor. Gillende, vaak ook geobsedeerde, megafans inclusief.

Maar K-pop heeft niet alleen aanhang in haar thuisland. Ook hier, en in de rest van het Westen, hebben de grote ketens stilaan een eigen K-pop-rek in de platenafdeling. Bovendien zijn er in ons land al langer verenigingen die K-pop­evenementen organiseren en zich specialiseren in alles wat te maken heeft met het feno­meen. K-Pop Belgium Society is er daar een van. Wat begon als een Facebook-pagina – met onder­tussen 1.700 vind-ik-leuks – groeide uit tot een organisatie die al vier jaar bestaat en gerund wordt door verschillende leden. De Franstalige Facebook-pagina KPop Belgium telt nog duizend duimpjes meer en is zo de populairste van ons land.

Volgens Adrien Carbonnet, hoofd van het Centrum voor Koreaanse Studies aan de Universiteit van Leuven, is het net dankzij die sociale media dat K-pop ook hier voet aan de grond begint te krijgen. “In de jaren 80 waren er in Korea al heel wat lokale popsterren actief, maar die bereikten ons niet.”

“Het ging om een verre, mysterieuze cultuur waar wij maar weinig over te horen kregen en die niet echt verspreid was.” Door sociale media is dat veranderd, zegt hij. “Dat gegeven is nieuw: plots krijgen muziekfans hier die nieuwe, ‘exotische’ muziek te horen en dat kunnen zij blijkbaar wel smaken.”

Dat jongeren hier nu ook toegang hebben tot K-pop, zorgt ervoor dat de Zuid-Koreaanse cultuur in zijn geheel veel wijder verspreid raakt. Het is volgens Carbonnet ook duidelijk dat door de Zuid-Koreaanse populaire cultuur, meer en meer jongeren zich verder willen verdiepen in het Oost-Aziatische schiereiland.

“Twee weken geleden hadden we hier een info­dag,” zegt Carbonnet. “Voor het eerst kwamen er studenten naar mij toe met de vraag of ze effectief een volledig curriculum, dus niet enkel een paar keuzevakken, in het teken van de Koreaanse cultuur en geschiedenis konden volgen. Dat was nieuw, de invloed van die Zuid-Koreaan­se popcultuur daarin kan niet onderschat worden.”

Filip en Mathilde

K-pop bereikt trouwens niet alleen tieners, maar wordt zelfs opgepikt in de hoogste kringen. Tijdens het staatsbezoek van koning Filip en koningin Mathilde aan Zuid-Korea vorige maand, had onze vorst het in een speech tijdens een officieel staatsbanket uitdrukkelijk over K-pop: “Zuid-Korea is een moderne staat. Dat zie je ook in het artistieke milieu, denk maar aan zijn literatuur. En natuurlijk aan de K-pop, die ook de harten van tieners in België massaal aan het veroveren is.”

Hoewel K-pop hier fris en nieuw aanvoelt, zijn de teksten van de nummers op zich dat niet zozeer. Nummers van bekende K-popbands als Blackpink en BTS, gaan volgen Carbonnet over dezelfde thema’s als superhits van bij ons. “Popmuziek uit Zuid-Korea gaat evenzeer gewoon over banale tienerproblemen als liefdesverdriet. Al zingt BTS in één nummer blijkbaar ook over sociale onrust en wereldproblemen.”

Volgens Lena Scheers, mede-oprichter van K-Pop Belgium Society, is het niet per se de muziek die vernieuwend is, maar de totaalbeleving. “K-pop gaat veel verder dan alleen de nummers die de bands zingen. Het draait vooral om de choreografie en de kostuums. Die is zo nauwgezet samengesteld door het productieteam achter de artiesten dat het geheel een geoliede machine is.”

Daarin speelt ook de marketingafdeling een belangrijke rol. Vergeet merchandise als T-shirts en petjes die je na een optreden voor veel te veel geld koopt. K-popbands gaan veel verder. Niet alleen de albums en singles verkopen goed, de meesten hebben ook hun eigen, uitgebreide cosmetica­lijn.

“Popidolen in Zuid-Korea moeten er altijd extreem goed uitzien en gebruiken heel veel beautyproducten. En heel veel fans zijn bereid om diep in hun buidel te tasten wanneer ze hun idolen die producten zien gebruiken.” Wie er net zo goed wil uitzien als zijn of haar favoriete K-pop­idool, kan dus maar beter hetzelfde crèmepje smeren.

Maar de Zuid-Koreaanse fans gaan nog verder in hun devotie. “Ze geven heel veel geld uit aan hun idolen”, vertelt Scheers. “Sommigen jagen er zelfs hun hele vermogen door. Daarom denken ze dan ook dat ze ‘recht hebben’ op hun idool en dat die hen toebehoort omdat ze er zo veel in investeren. Wanneer een bandlid een relatie heeft is dat dan ook een echt schandaal. Je wilt natuurlijk niet dat je plots moet zien dat ‘jouw’ lief een ander heeft.”