Joke Hansen: ‘Ik zeg tegen mijn kinderen ook dat ze buiten de lijntjes moeten kleuren’

Haar diploma Schilderkunst haalde ze dik tien jaar geleden, en nu heeft Joke Hansen (41) plots drie tentoonstellingen en een vaste galerij te pakken. Leve de laatbloeiers. ‘Jezelf moeten verkopen, dat is niks voor mij.’

Het is met enige schroom dat we het hier vermelden, want dit zou geen opmerkelijk nieuwsfeit mogen zijn: een van de meest beloftevolle schildertalenten in ons land is een vrouw van veertigplus. En om uw beeld van wat ‘een kunstenaar’ is helemaal aan flarden te schieten: ze woont met haar gezin met twee jonge kinderen in het Limburgse Bilzen. Een artiest moet vooral géén gekke dingen doen om ons verwachtingspatroon te doorbreken.

Joke Hansen beleeft een wonderjaar: haar werk wordt op dit ogenblik tentoongesteld in Brussel, Leuven en Hasselt. Ze vond onderdak bij Whitehouse Gallery, die haar ook opnemen in hun selectie voor Art Rotterdam volgend jaar. Het gaat plots hard, dus is ze vandaag naast doodmoe - “ik zoek een week met acht dagen” - ook voorzichtig hoopvol: “Ik ben heel nuchter en heb te vaak gezien hoe jonge talenten als een komeet de lucht inschieten en even snel weer opgebrand geraken. Ik hoop dat ik door mijn leeftijd en ervaring wat kan doseren en een duurzame carrière kan opbouwen.”

Niet op de radar

Toen Hansen afstudeerde in de richting schilderkunst (aan de School of Arts PXL-MAD in Hasselt, EM), vond ze het vanzelfsprekend dat ze een ‘echte job’ moest zoeken om geld te verdienen. “Qua galerijen was het aanbod niet zo groot als vandaag, en zeker niet in Limburg. Het is vreemd hoe dat werkt: ik zit heel vaak in Gent, Brussel of Antwerpen, voor mij is die afstand verwaarloosbaar. Maar in de andere richting is Bilzen blijkbaar héél ver weg. (lacht) Daardoor krijg je nog meer het gevoel dat je als kunstenaar niet op de radar staat.”

Een keerpunt kwam er in maart vorig jaar, toen schilder Koen van den Broek haar schilderijen opnam in een groepstentoonstelling die hij cureerde voor De Filatuur, de kunstgalerij in Brussel van Jean-Jacques De Gucht. De begeleidende teksten bij de expo kwamen onder andere van SMAK-directeur Philippe Van Cauteren, die Hansen loofde als “een schilder die geëngageerd het schilderen bevraagt”.

Bekende namen

“Het feit dat mensen van dat kaliber iets in mijn werk zien, heeft me een enorme duw in de rug gegeven”, vertelt Hansen. “Bekende namen openen deuren, zo werkt het gewoon. Ik heb les gehad van Koen van den Broek tijdens mijn opleiding schilderkunst, en het is dankzij zijn steun dat de bal nu aan het rollen is gegaan. Natuurlijk wil je graag dat je werk voor zich spreekt, maar je hebt mensen nodig die je een forum geven en je werk onder de aandacht brengen. Er zijn tal van kunstenaars die fantastisch werk creëren dat misschien nooit wordt opgemerkt.”

Tot nu toe combineerde Hansen het schilderen met andere jobs zoals lesgeven, al blijft de droom om van haar kunst te kunnen leven. “Ik zie het als een voordeel dat ik met één voet in het ‘echte leven’ sta. Hoe boeiend ik de kunstwereld ook vind, het is gezond om regelmatig uit die bubbel te stappen en alles te relativeren. Het helpt me om telkens met een frisse blik mijn atelier binnen te stappen. Ik kan niet afwachten tot de inspiratie komt, ik heb mezelf geleerd om heel snel in de juiste flow te geraken omdat mijn tijd zo kostbaar is.”

SPEED DATE

Dat atelier in Hasselt krijgt ze al enkele jaren ter beschikking via Kunstenwerkplaats VONK, dat ondersteuning biedt aan beloftevolle kunstenaars, en helpt bij het uitbouwen van een netwerk. Zo mocht Hansen eerder deze maand mee met een delegatie naar Kopenhagen, waar onder andere ‘speed dates’ werden georganiseerd met plaatselijke galeristen en curatoren. “Dat zijn fantastische kansen om te grijpen, maar ik heb vooral geleerd dat ik het moeilijk vind om mezelf te verkopen. En de concurrentie is gigantisch. Wat me het meeste voldoening geeft, is dat er bij de eerste tentoonstelling bij Whitehouse heel wat stuks verkocht zijn aan mensen die louter voor mijn werk kiezen omdat ze er iets bij voelen, niet omdat ik een klinkende naam ben of een ‘hype’.”

Toch blijkt succes aanstekelijk, want gelijktijdig met de expo’s in Whitehouse en Z33, werd er ook werk van Hansen geselecteerd voor de tentoonstelling Nuages in La Maison des Arts in Schaarbeek, rond het thema ‘wolken’ in de schilderkunst. Haar ludieke, haast cartooneske werken vallen er op, want in plaats van romantische wolken lijkt zij eerder onheilspellende rookpluimen af te beelden.

Dat haar leven geen voorspelbare paden volgt, vindt zijn weerslag in haar schilderwerk. Hansen loste het klassieke rechthoekige canvas en werkt met houten panelen in afwijkende vormen. Alsof er ook op dat platte vlak wat grenzen verlegd moeten worden. Ze vergelijkt het met een verhaal dat een onverwachte plotwending krijgt. “Ik weet op voorhand nooit wat het eindresultaat moet zijn. Het is een thema dat heel actueel is, denk ik. We snakken naar vrijheid, maar hebben grenzen nodig om binnen te functioneren. Of zoals ik tegen mijn kinderen zeg: ‘Vooral niet binnen de lijntjes kleuren!’”

Joke Hansen & Maxim Renard, tot 17 oktober bij Whitehouse Gallery in Lovenjoel. www.whitehousegallery.be

Nuages, tot 21 november bij La Maison des Arts in Schaarbeek, www.lamaisondesarts.be

Between Canyons and Deserts, expo i.s.m. VONK Ateliers, nog tot 7 november bij Z33 in Hasselt, www.z33.be