‘Intussen ben ik erachter gekomen dat kiezen tussen mainstream en underground onzin is’

Als Charli XCX minder eigenzinnig was, dan blonk ze nu ter hoogte van Selena Gomez, Camila Cabello en Taylor Swift: wereldsterren die háár top 10-hits vertolkten, of met wie zij het podium deelde. Misschien komt die grote doorbraak er nu wel, met derde plaat Charli, een future pop-extravaganza van heb ik jou daar. Hoe dan ook verdient ze uw aandacht, en niet alleen vanwege die platenhoes. ‘Ik wil muziek maken waarop je aangenaam fucked up kunt worden.’

Blijft de Grote Doorbraak alsnog uit, dan zal Charli XCX (née Charlotte Aitchison) er haar slaap niet voor laten. Ze bouwt al sinds 2013 – en eigenlijk veel vroeger, toen ze als tiener aantrad op Britse raves – aan een onverwoestbare reputatie bij fans, pers en collega’s. Ze werkte samen met iedereen, van Cardi B over Rita Ora tot David Guetta. De meest geliefde nummers van Shawn Mendes en Camila Cabello (‘Señorita’) en Selena Gomez (‘Same Old Love’) zijn van haar hand. Ze voorzag Iggy Azalea (‘Fancy’) en Icona Pop (‘I Love It’) van een bestaansreden en vergezelde Coldplay, Katy Perry en Taylor Swift op tour. Ze schreef zelfs songs voor haar spirituele voorouders, Blondie en Giorgio Moroder. Op vrije dagen is ze producer, regisseur en stemactrice; het zou me niet verbazen als ze stiekem ook nog eens topsporter, wetenschapper of Nobelprijswinnaar zou blijken te zijn.

Die productiviteit durft weleens een tol te eisen. Haar management laat haar niet graag op vakantie vertrekken, ‘omdat ik dan tijd heb om na te denken en de eerste dag al instort’. Dit interview moest plaatsvinden op Pukkelpop, maar wegens extreme vermoeidheid werd het uitgesteld. Later, in Londen, wacht ze op me in het imposante Warner-hoofdkwartier, waar ze stijlvol in een fauteuil ligt gedrapeerd. Het is nog vroeg op de dag, ze oogt fris.

Charli XCX: “Sorry voor Pukkelpop: dat was nét voor mijn Grote Breakdown van 2019. Ik geraakte niet uit bed, huilde de ogen uit m’n kop, vond dat ik maar beter zou kappen met the whole thing... Er zijn zo van die dagen: soms voel ik mij de beste, soms voel ik me shit.»

In welke categorie valt vandaag?

Charli: “Ik voel me... (Denkt na) Nonchalant is het juiste woord, denk ik. Geen klachten, al is er ook nog niks gebeurd wat ik memorabel zou noemen. Jíj (wijst met beide wijsvingers) kunt daar nu natuurlijk verandering in brengen.”

Ik betwijfel het. Je zei al dat je een ‘ongezonde workaholic’ bent. Wanneer heb je voor het laatst écht kunnen relaxen?

Charli: “Na m’n 27ste verjaardag, vorige maand, ben ik naar Big Sur getrokken, aan de prachtige Californische kust. Ik was omringd door de natuur, het was fantastisch! Maar de eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat die innerlijke rust twee dagen later al om zeep was: toen kwam namelijk die fameuze breakdown. (Haalt schouders op) Zo gaat het wel vaker. Als ik relax, kan ik daar 24 tot 48 uur intens van genieten, maar daarna slaat de werkelijkheid me des te harder in het gezicht.”

Charli dan: ben je tevreden?

Charli: “Definitely. Ik vind de plaat top, echt waar.”

Ik vraag het maar omdat je over je vorige platen achteraf nooit helemáál tevreden was: bij True Romance en Sucker dacht je nog te veel na over wat ándere mensen wilden horen.

Charli: “Voor True Romance was ik te streng: eigenlijk was dat wél de plaat die ik wilde maken, alleen was ik nog jong en moest ik vertrouwen op de expertise van anderen. Sucker is een ander verhaal. Ik had toen net van wereldsucces geproefd met ‘Fancy’ en ‘Boom Clap’, waardoor men verwachtte dat ik een Grote Artiest zou worden. En daarom zong ik pakweg ‘Break the Rules’: dom nummer, maar veel volk dacht dat het een geheide hit was. Nu zou ik zoiets niet meer uitbrengen.”

Wanneer kwam dat besef?

Charli: “De afgelopen twee of drie jaar heb ik alle ballast van me afgeworpen en heb ik gewoon gedaan wat ik wilde doen, samen met de mensen die ik graag zie. Het project Pop 2, dat eind 2017 uitkwam, is daar het beste voorbeeld van: goed of slecht, op dat moment klonk ik als mezelf en níémand anders.”

Pop 2 en het project daarvoor, Number 1 Angel, heetten mixtapes te zijn. Wat is het verschil met een officiële plaat?

Charli: “Voor mij? Niks. Ik noemde ze mixtapes omdat ik ze op die manier makkelijker kon uitbrengen. Ik zit bij een major en als je daar een langspeler klaar hebt, dan halen ze de fanfare van stal. Maar als je zegt dat het maar een mixtape is, dan zijn ze veel relaxter: ‘Oh, cool. Doe maar op!’ (lacht) Voor mij heeft het alleszins gewerkt: de fans waren er dol op en dat gaf me het vertrouwen om de lijn door te trekken naar Charli.”

Heet de plaat Charli omdat je nu helemaal jezelf bent?

Charli: “Zo had ik het nog niet bekeken, maar ik denk het wel! Ik weet dat elke artiest die ooit tegenover je heeft gezeten zulke dingen uitkraamt, maar ik méén het: dit is mijn meest persoonlijke plaat tot nu toe. Het is bijvoorbeeld de eerste keer dat mijn al dan niet romantische relaties een rol hebben gespeeld in mijn muziek. Dat kon alleen maar omdat ik zelfzekerder ben geworden als schrijver en als artiest. Ik begrijp mezelf beter.”

Pas op, nu klinkt het alsof je volwassen bent geworden.

Charli: (lacht) “Oei! Gelukkig staat er ook nog altijd meer dan genoeg party stuff en weird shit op de plaat.”

Daar zeg je zoiets: je hebt altijd in een spagaat verkeerd tussen mainstreampop en rare underground. Heb je met Charli voor één van de twee gekozen?

Charli: “Helemaal niet. Er zit hoegenaamd géén groot plan achter Charli, it’s not intended to do anything. Eigenlijk zijn mijn artistieke motieven louter zelfzuchtig: ik wil muziek maken die ík wil horen als ik uitga, waarop je aangenaam fucked up kunt worden. (Denkt na) Al is er misschien een tweede reden: ik maak óók muziek om in dialoog te gaan met de mensen die me inspireren uit de lgbtq-gemeenschap, queer artiesten, mensen die escapisme nódig hebben. Als ik hun maar een fijn avondje uit kan bezorgen.

“Ik heb er vrede mee dat ik nooit een pure undergroundartiest zal zijn die lak heeft aan de regels, en ook nooit een grote superster, want daarvoor ga ik te graag naar raves en ben ik te geïnspireerd door freaky, anarchistische shit. Vroeger voelde ik me gevangen: ik vond dat ik moest kiezen, anders was ik vis noch vlees. Intussen ben ik erachter gekomen dat dat onzin is, en dat ik me zelfs in een bevoorrechte positie bevind: ik ben één van de enige artiesten die succesvol kunnen navigeren tussen beide werelden.”

Nog iemand die altijd succesvol tussen mainstream en underground heeft gelaveerd, is zangeres Debbie Harry van Blondie. Vorig jaar heb jij een nummer voor haar geschreven.

Charli: “Debbie Harry is sick. Toen niemand goed wist wat hiphop was, ging zij naar de Bronx om die kunstvorm naar Manhattan te halen. Haar song ‘Rapture’ was een aardverschuiving: voor veel mensen was het de eerste keer dat ze iemand hoorden rappen!

“Dus ja, het was enorm cool om met haar en Chris Stein (gitarist en medeoprichter van Blondie, red.) samen te werken. (Lachje) Nu ik eraan denk: de nummers die ik hun gaf, waren ruwe schetsen uit mijn puberteit. Vreemd hoor, om Blondie, die al huge was nog voor ik geboren werd, nummers te horen zingen die ik heb geschreven op mijn 14de.”

Daar heb je ballen voor nodig.

Charli: “Ze hadden zelf gevraagd om ze op te sturen, anders had ik het nooit gedaan.”

Zijn de nummers die je voor anderen schrijft even persoonlijk als pakweg Charli-uitschieters ‘Gone’ en ‘Thoughts’?

Charli: “Songs waar ik écht van hou, blijven bij mij. Daartegenover staat iets als ‘Señorita’: fantastische popsong, maar ik voel er geen diepe verbintenis mee. Zelf zou ik het nooit overtuigend hebben kunnen brengen. Shawn Mendes en Camila Cabello – allebei geweldige songschrijvers – hebben het nummer op prachtige wijze naar zich toe getrokken: intussen is het hún verhaal, niet het mijne.”

Schrijf je specifieke songs voor specifieke mensen, of deel je gewoon lukraak het spul uit dat je al hebt liggen sinds je 14de?

Charli (lacht): “Soms schrijf ik weken aan een stuk materiaal waarvan ik wéét dat ’t naar andere artiesten zal gaan, om een voorraadje op te bouwen. Soms is de artiest aanwezig in de ruimte, dat geeft automatisch iets extra’s. En soms schrijf ik iets en denk ik tijdens het proces: ‘Hé, dat moet ik naar háár sturen!’ ’t Is altijd anders.”

Van welk door jou geschreven, maar door een andere artiest vertolkt nummer ben je het meest onder de indruk?

Charli: “‘Señorita’: alle respect voor Shawn Mendes en Camila Cabello. En ook ‘Same Old Love’ van Selena Gomez, omdat het verhaal op dat moment in haar leven (toen ze nog samen was met Justin Bieber, red.) helemaal op haar lijf was geschreven. Zij transformeerde het nummer vollédig.”

Open boek

Pop 2 blikte je in in twee weken, toen je in New York ging feesten. Voor Charli huurde je drie maanden lang een huis in L.A. Heb je daar ook grote party’s gegeven?

Charli: “Nu en dan. Ik kan gerust feesten wanneer ik in de studio zit, meer nog: I like recording when I’m fucked up. Maar het is vooral léúk, en niet zozeer nuttig. Ik weet niet hoeveel ideeën die uit zulke sessies zijn voortgekomen, al effectief bruikbaar zijn geweest (lacht).

“Mijn studio is zoals een fabriek: veel volk in één kamer, geconcentreerde bedrijvigheid, ideeën die heen en weer vliegen. Het moet vooruitgaan: verschrikkelijk om urenlang aan één stom detail te sleutelen, dat haalt voor mij alle magie en alle fun eruit. En daarna mag er een feestje volgen: stoom aflaten hoort erbij.”

Men vertelt mij dat de politie eens is moeten langskomen omdat er iets te véél stoom werd afgelaten.

Charli: “Het is weleens uit de hand gelopen, ja. Rita Ora stond buiten: ‘Laat me erin!’ ‘Gaat niet, de politie is hier!’ (lacht)”

Het is een ongebruikelijke werkwijze voor een ‘persoonlijke’ plaat. Meestal trekken artiesten zich terug in een berghut, terwijl jij net andere mensen nodig hebt om bepaalde zaken uit jezelf te halen.

Charli: “Absoluut. Ik praat voortdurend met de mensen met wie ik samenwerk. Dan ben ik een open boek, en kom ik weleens tot gewaarwordingen en emoties die anders buiten bereik waren gebleven. ‘Gone’, het nummer met Christine and the Queens, is een goed voorbeeld. Chris en ik praatten over depressie, onzekerheid, angst, isolatie, je helemaal alleen voelen als je in een kamer vol mensen staat... Op dat moment dáchten we zelfs niet aan muziek. Maar toen ik haar het ideetje voor een song opstuurde, ging zij met haar lyrics wel die richting uit, omdat het iets was wat we gemeen hadden. Of het nu gaat om Sky Ferreira, Lizzo of Troye Sivan: telkens is het resultaat een unieke sound en feel die ik nooit in mijn eentje had kunnen vinden.”

Zijn er grote vissen door de mazen van je net geglipt?

Charli: “Ik had vrijblijvende babbels met Robyn en Matt Healy van The 1975: het was cool geweest als daar iets méér uit was voortgekomen.”

Had je ook geen nummer gemaakt met Grimes?

Charli: “Ja! Een technonummer zonder tekst (lacht). Dat heeft bijna de plaat gehaald, tot we beslisten dat we ooit samen eerst een huge popnummer willen schrijven.

“Weet je, als het op samenwerkingen aankomt, heb ik twee vereisten: ik moet zelf fan zijn, en ik moet me bij de artiest in kwestie op mijn gemak voelen. Producer A.G. Cook is al drie jaar mijn vaste medewerker, maar wij praten nooit over mijn teksten. Hij laat me gewoon mijn ding doen: hij stelt me op mijn gemak, zodat ik spontaan kan blijven – niet altijd evident in een studio. Als een producer doelbewust dingen uit me zou willen halen, dan zou ik toeklappen. ‘Hoe voel je je, Charli?’ Verschrikkelijk, get away from me! Laat mij maar gewoon mijn ding doen.”

Als er featurings op moderne popnummers staan, dan wil dat meestal zeggen dat twee managers elkaar gebeld hebben, en dat er stukjes muziek over en weer zijn gemaild. Heb jij iedereen op je plaat in levenden lijve ontmoet?

Charli: “Zeker. Ik kén alle mensen met wie ik samenwerk. Het zijn vrienden, ik heb avonden met hen doorgebracht. Dat moet ook, hoe kun je nu goed samenwerken als je elkaar niet kent?

“Dat wil niet zeggen dat we altijd in dezelfde kamer stonden. Haim kwam gewoon langs in Los Angeles. Clairo ook, maar Yaeji, die samen met haar meewerkte aan ‘February 2017’, dan weer niet. En toen ik ‘Gone’ naar Chris stuurde, zat ik in Stockholm en zij in Parijs. Maar ze antwoordde zo snel – binnen het kwartier – dat het leek alsof ze naast me stond (lacht). Zelfs op afstand kan een samenwerking enorm onthullend zijn.”

Over onthullend gesproken: mooie platenhoes.

Charli (lacht): “Dank je. Het is bodyart die beeldend kunstenares Ines Alpha speciaal voor mij ontwikkeld heeft. Omdat het mijn persoonlijkste plaat tot nu toe is, wilde ik naakt op de cover staan: dat leek me het eerlijkst. Veel mensen zullen dat beeld wel seksualiseren, maar ik associeer de vrouwelijke vorm niet per se met erotiek. Iedereen heeft toch een lichaam? Ik vind het een warm, zacht beeld.”

Hard vlammen

Nog even over Taylor Swift. In een interview met Pitchfork zei je over jullie gezamenlijke tour: ‘Ik ben dankbaar dat ze mij heeft meegevraagd, maar het was wel gek om op het podium voor een leger vijfjarigen te staan.’ Dat is je niet in dank afgenomen.

Charli: “Dat weet ik, maar dat citaat was uit een veel ruimere context gerukt en kwam in het stuk nogal raar over. Ik was het gewoon gewend om in vuile clubs vol drank en neon te spelen. De sfeer in een Taylor Swift-arena is totaal anders – maar niet minder leuk! Ik heb ervan genoten, en Taylor is fantastisch.”

Je zei er wel in één adem bij dat je geen voorprogramma’s meer wilt doen.

Charli: “Ik heb alleen maar positieve ervaringen als voorprogramma, maar ik heb het misschien wel te véél gedaan: ik hoef niet meer zo nodig de eeuwige underdog te zijn. Ik moet nu op mijn eigen stuff focussen.”

Heb je Taylors nieuwe plaat Lover al gehoord?

Charli: “Niet volledig. De titeltrack is alleszins mijn favoriet van de singles. Ik hou van Taylor wanneer ze de countrytour opgaat: ze is zo’n ontzettend goeie verteller.”

Ik vraag het maar omdat ik wilde weten of je zenuwachtig wordt wanneer zo’n plaat uitkomt. Vergelijk je jezelf met je collega’s?

Charli: “Nee, competitiedrang is me vreemd. Naar verkoopcijfers kijk ik al helemaal niet, en verder doen we allemaal ons eigen ding. Het is alsof we hard over de snelweg vlammen, maar we hebben wél allemaal ons eigen baanvak: we hoeven nooit iemand voorbij te steken of te laten voorgaan. Laat mij maar méégenieten van het succes van anderen. De nieuwe plaat van Lana Del Rey bijvoorbeeld: briljant!”

Bedankt voor het interview. Is het alsnog een memorabele dag geworden?

Charli: “Wat vond je van de plaat?”

Top.

Charli: “Dán wel! (lacht)”

‘Charli’ is uit bij Asylum. Op 26 november staat Charli XCX in de Ancienne Belgique. Info & tickets: abconcerts.be