In de series van 2023 duiken we in een donkere geschiedenis, een droef heden en een nog duisterdere toekomst

Van dEUS tot Steven Spielberg, van Rinus Van de Velde tot Barbie: het culturele jaar belooft opnieuw heel wat lekkers. De cultuurredactie van De Morgen haalde alvast de krenten uit de pap zodat u nu al uw agenda kunt vullen. Naar deze series en televisieprogramma’s kijken zij alvast uit.

1985

Je weet het nu al. Vanaf 22 januari ontstaat een queeste naar boeken van Hilde Geens, Guy Bouten en de helaas betreurde De Morgen-collega Walter De Bock. Internetfora over de Bende van Nijvel zullen kreunen onder de kliks.

De nieuwe zondagavondreeks 1985 draait rond boezemvrienden Marc en Franky en diens zus Vicky. Zij gaat in 1980 rechten studeren aan de VUB in Brussel, Marc en Franky beginnen ­simultaan aan hun opleiding bij de ­rijkswacht in Etterbeek.

De rijkswacht was de militaristische voorloper van onze federale politie. Waar een snor verplicht was en op vrijdag een paar ‘gastarbeiders’, studenten of ‘homofielen’ in elkaar geramd dienden te worden om de goede sfeer ­onder de jongens erin te houden.

Hoe de wereldbeelden van Franky en Vicky tijdens de zogenaamde loden ­jaren uit elkaar groeien is fictie. De ­gebeurtenissen die daartoe de achtergrond vormen zijn dat niet. Telkens als je je afvraagt of iets van deze strekking ooit echt is gebeurd, is het antwoord onverbiddelijk ja.

De rijkswacht was toen de gewillige dekmantel voor (en gedoger van) de zwaarste misdrijven. Ze verhandelde cocaïne, liet het gesofisticeerdste ­wapentuig van de speciale eenheden roven uit de hyperbeveiligde kazerne in Etterbeek. Ze vertrouwde de onderzoeken ernaar zelfs toe aan de daders.

Oefenkampen op een militair terrein in Leopoldsburg of in de Ardennen, waar jonge rijkswachters agressieve schietles kregen van extreemrechtse terroristen. Een rituele testmoord op een koppel in Anderlecht. Een brutale roofmoord op een geldkoerier. Een springtuig in de Renault 4 van rijkswachtadjudant Guy Goffinon – in 1985 verbasterd tot ­‘Goffinard’ en briljant vertolkt door Tom Vermeir.

De moordpoging op Herman Vernaillen – net zo briljant vertolkt door Peter Van Den Begin. Vernaillen was toen ongeveer de enige integere figuur binnen de rijkswacht. Wat meteen zijn onherroepelijke ondergang dicteerde.

Maar het indrukwekkendste aan 1985 is hoe makers Wouter Bouvijn en Willem Wallyn deze tot hiertoe enkel in dikke non-fictieboeken of eindrapporten van parlementaire onderzoekscommissies bestaande figuren tot leven wekken. Madani Bouhouche, Robert Beijer, Christian Amory, Guy Goffinon en ­zoveel anderen die hun geheimen meenamen in hun graf, of tot vandaag vastbesloten zijn om dat te doen.

We weten nog altijd niet wie er achter de Bende van Nijvel zat. Maar eigenlijk weten we het wel. 1985 is zowel een ontzettend onderhoudende fictiereeks als een historisch document.

Vanaf zondag 22 januari op Eén.

Over de oceaan

We hebben niets met zeilen, maar na het zien van Over de oceaan is een zeilcursus volgen opeens toch een serieuze optie. Zes BV’s wagen zich opnieuw aan de overtocht over de Atlantische Oceaan en doen nu zelfs mee aan een wedstrijd. Maar laat een eventuele afkeer voor wedstrijden of een overtal aan BV’s u vooral niet tegenhouden: Over de oceaan is een van die zeldzame programma’s die geen minuut verveelt. Nu eens word je er ontzettend stil van en leef je mee, om enkele minuten later luidop te lachen met de zoveelste droge mop van ­Jonas Geirnaert of Ella Leyers.

Nu op Streamz, vanaf 16 januari op Play4.

Copenhagen Cowboy

Voor zijn eerste Deense productie in bijna vijftien jaar kreeg Nicolas Winding Refn een flinke duit van Netflix om zijn befaamde ­neongloed te doen schijnen op een Scandi-­noir-vertelling met bovennatuurlijke toets. Een waarin Miu (Angela Bundalovic) in de criminele onderwereld van Kopenhagen duikt, om daarna samen met aartsvijand Rakel (Lola Winding Refn, dochter van) nog een trapje dieper te belanden: in metafysische oorden waar andere de regels gelden.

Nu op Netflix.

Dagen zonder broer

Op 31 december 2021 moest Jeroen Meus afscheid nemen van zijn broer Wim. Jeroen Meus kreeg na het overlijden honderden kaartjes en brieven, vaak van mensen die hij niet kende, maar die een eigen verhaal van verlies vertelden. De getuigenissen brachten hem zoveel troost dat Meus besloot die mensen op te zoeken voor ­Dagen zonder broer. Eenduidige ­antwoorden, laat staan lapmiddeltjes over hoe je met zo’n verlies kan omgaan, zijn er niet. Maar met andere mensen praten en samen herinneringen ophalen kan wel ontzettend troostend en waardevol zijn.

Vanaf 25 januari op Eén.

Shrinking

Een van de grootste verrassingen van het jaar – een reeks die u wellicht écht niet zag aankomen – wordt wellicht deze comedyserie over een eigenzinnige, met eigen ­sores worstelende psychiater. Uit verdriet schuift hij de zielkunde opzij en vertelt hij zijn patiënten gewoon wat hij denkt. Met in de hoofdrol Harrison Ford! Die laatste lijkt tv te hebben ontdekt als medium: eerder trad hij aan in de bij ons nog niet uitgezonden westernreeks 1923, een tweede spin-off van het door Vlaamse kijkers schromelijk overziene Yellowstone.

Vanaf 27 januari op Apple TV+.

Arcadia

Er was een tijd dat Vlaamse fictie zich vooral in een nostalgisch verleden afspeelde. Eén gooit het over een andere boeg met Arcadia, een reeks die zich in de nabije en niet zo fraaie toekomst afspeelt. Na een catastrofe is de grondstoffenvoorraad schaars geworden en een punten­score voor burgers bepaalt wat je kunt doen en waar je recht op hebt. Een idee waar ze in China jaloers op zijn en waar ook de serie Black Mirror al een aflevering over maakte. ­Benieuwd of Arcadia even afschrikwekkend wordt.

Dit voorjaar op Eén.

Succession

Hoe moet dat verder met de Waystar Royco-mediabaronie nu ­zorgenkind Kendall voor een zoveelste keer zijn vader iets probeert te lappen, deze keer met de volle medewerking van zijn al even door hebzucht en eigenwaan doordrenkte broers en zus? Hoe abject die lui in Succession ook zijn, het vierde seizoen van deze topper heeft véél te lang op zich laten wachten. Klaar voor een nieuwe lading daddy issues en messcherpe dialogen? Ergens in de lente is het zo ver, belooft kwaliteitsfabriekje HBO.

In de lente, op Streamz.

True Detective: Night Country

Na de southern gothic van het eerste seizoen, het hard-boiled ­detectiveverhaal van het tweede en het magische realisme van het derde, zoekt True Detective het voor zijn vierde jaargang in de claustrofobische, winterse sferen. ­Jodie Foster vertolkt deze keer de hoofdrol: ze speelt FBI-agente Liz ­Danvers, die in Alaska de verdwijning van acht medewerkers in een wetenschapsstation moet onderzoeken.

De precieze releasedatum van True Detective: Night Country is nog niet bekend, maar HBO introduceerde de reeks eind vorig jaar in een overzicht van nieuwigheden voor 2023.

Dit jaar op Streamz.