In ‘Call Jane’ zeggen gezichten meer dan woorden ★★★☆☆

“Een therapeutische beëindiging.” Dit eufemisme voor abortus is volgens Joys gynaecoloog het enige wat haar leven met zekerheid kan redden. Maar de bestuursraad van het ziekenhuis – een mannenclubje – veegt het voorstel van tafel omdat Joys levenskansen nog altijd 50 procent zijn.

Het is augustus 1968 en abortus is strafbaar in de meeste staten van de VS. Joy, echtgenoot Will en hun vijftienjarige dochter Charlotte leiden een gezapig bestaan in een slaperige buitenwijk van Chicago. Zij wordt verondersteld het huishouden te runnen. Hij, een topadvocaat, weet niet eens hoe je een gerecht opwarmt in de oven.

In haar zoektocht naar een abortus stoot Joy op de Janes, een groep vrouwen (van revolutionairen tot een non) die seksegenoten helpen hun zwangerschap af te breken. Voor ze het goed beseft en zonder het aanvankelijk te willen, wordt Joy een essentieel radertje van die goed geoliede machine.

Verrassende songs

De geschiedenis van de Jane Collective wordt van naaldje tot draadje verteld in de eerder dit jaar verschenen documentaire The Janes. De speelfilm Call Jane is dus níét het verhaal van het collectief, maar van één (fictieve!) vrouw die erbij betrokken raakt.

Het is het bioscoopdebuut van Phyllis Nagy (scenariste van Carol) als regisseur. Met zwier en vergezeld van een resem verrassende songs uit die tijd vertelt ze Joys relaas als een variant op een bildungsroman. Ze kiest opvallend vaak voor close-ups van gezichten die veelzeggender zijn dan de uitgesproken woorden.

Het scenario van Call Jane is vijf jaar geleden al geschreven. Maar het arrest deze zomer waarmee het Amerikaanse Hooggerechtshof de staten de mogelijkheid geeft om abortus te beperken of te verbieden verleent de film een sinistere ondertoon. De Jane Collective is in 1973 opgeheven omdat abortus toen legaal werd. Call Jane richt de blik op een halve eeuw geleden én ongewild ook op een nieuwe, omineuze realiteit.

Vanaf morgen in de zalen.