Achtergrond
‘Ik wilde bij Beyoncé spelen, tot ik ontdekte dat haar blazers uit een synthesizer kwamen’: tromboniste Nabou Claerhout
Na een jeugd vol pop en funk leerde tromboniste Nabou Claerhout op het conservatorium hoe rijk de jazz kan zijn. Als jong boegbeeld van de Belgische scene cureert ze deze week het Brussels Jazz Festival. ‘Wie de trombone wil beheersen, weet dat hij aan de bak moet.’
“Sorry, er kwam van alles samen”, glimlacht Nabou Claerhout als ze wat later dan voorzien de koffiebar binnenkomt. Van alles, dat betekent in haar geval: een concert in Münster de dag ervoor, een reeks interviews de dag zelf en daarna de laatste rechte lijn naar het Brussels Jazz Festival van Flagey, dat de tromboniste aanduidde als artist in residence.
De keuze voor Claerhout is een logische voor wie de jazz ook maar een beetje volgt. De Antwerpse probeert al een paar jaar om de trombone als solo-instrument naar het grote publiek te brengen en daar is ze nog in aan het slagen ook. Voor You Know, de even klassieke als frisse jazzplaat van haar kwartet Nabou, waren de goeie reviews uit binnen- en buitenland in 2021 niet aan te slepen. Radiozender Klara koos haar als een van De Twintigers, Flagey wilde haar in residentie.
Zo mag ze dus nu in Brussel uitpakken met drie projecten: een duo met Lynn Cassiers, een trio met gitarist Reinier Baas en drummer Jamie Peet, en het internationale trombone-ensemble dat ze deze zomer ook al voor Gent Jazz verzamelde. Special guest bij dat laatste project is de Amerikaanse tromboneveteraan Robin Eubanks, iets waar Claerhout bijzonder trots op is. “Hij is de man die de trombone op een moderne manier in de jazz heeft gebracht.”
Elk interview weer moet Claerhout uitleggen waarom ze op haar achtste voor de trombone koos. Haar antwoord is er niet minder mooi op geworden. “Mijn moeder zei me dat ik verliefd moest worden op een instrument en dat had ik met de trombone meteen. Ik vind dat het klinkt als een mama: soms kordaat en hard als het moet, maar zelf laat ik liever de warme en lage klanken horen.”
Moeder zorgde ook mee voor de muziek ten huize Claerhout. “Mama draaide alles van Skunk Anansie tot Brel, mijn broer was gek van opera en mijn zus dweepte met Destiny’s Child. Zij gaf me op Kerstmis een dvd van Maceo Parker, mijn eerste kennismaking met jazz. Zijn trombonist Fred Wesley was een openbaring voor mij.”
“Eerst neigde ik als trombonist naar de pop, de funk en de r&b. In de blazerssectie van Beyoncé gaan spelen leek me wel wat. De cd waar ik toen veel naar luisterde, zette ik drie jaar geleden nog eens op voor mijn lief. De trompetten en trombones van Beyoncé bleken uit een synthesizer te komen.”
Kindertheater
Op CODARTS, de kunsthogeschool in Rotterdam, kwam Claerhout tot volle wasdom. “Ik ging er naartoe omdat mijn voorbeelden Bart van Lier en Ilja Reijngoud er lesgaven, maar er waren ook gewoon veel meer trombonisten om van bij te leren. In België was ik vaak de enige van mijn generatie, in Nederland zaten we plots met zijn twaalven in de les. Iedereen had zijn eigen ding: de ene wilde in bigbands spelen, de andere ging zelf een groep samenstellen. Omdat we zo verschillend waren, was er geen wrok of interne concurrentie.”
“Toen ik in mijn derde jaar zat, nam ik met een bang hartje mijn eerste zelfgeschreven stuk mee naar de les. Sindsdien weet ik dat ik vooral wil componeren en improviseren. Het liefst doe ik zoveel mogelijk verschillende dingen. Ik werk mee aan een kindertheatervoorstelling over Meredith Monk, speel hedendaagse klassieke muziek met ensemble Ictus en onderzoek in opdracht van het Conservatorium van Antwerpen hoe je muziek kunt schrijven en improviseren vanuit het ritme in plaats vanuit de melodie of harmonie. Een beetje zoals Fred Wesley dus. Wat hij deed in de band van James Brown was een en al ritme.”
Het voorlopige pièce de résistance van Nabou Claerhout is haar eigen ensemble met vijf trombonisten, voor haar de ultieme manier om te laten zien wat het instrument vermag. De groep nam in het najaar een plaat op met de 10.000 euro die Claerhout won als winnares van de Jong Jazztalent Gent-wedstrijd. Of beter gezegd: hád moeten winnen, want organisator Gent Jazz is failliet na de wanpraktijken waarvan Bertrand Flamang beschuldigd wordt. De tromboniste wacht nog steeds op het bedrag.
“Er is al veel inkt over gevloeid”, zucht ze als we ernaar vragen. “We proberen nog altijd het geld te recupereren. Aan de andere kant was het ensemble er zonder Gent Jazz waarschijnlijk niet gekomen. Ik ben er jaren naartoe gegaan, op zusterfestival Jazz Middelheim was ik zelfs jobstudent. Ik heb er voor de eerste keer Charlie Haden en Brian Blade ontmoet. Die unieke momenten en kansen voor jonge muzikanten, dat is óók Gent Jazz en Jazz Middelheim.”
Nu hoopt Claerhout op haar beurt trombonisten te inspireren. Op één gebied hebben de vrienden van de schuiftrompet volgens haar een streepje voor. “Van gitaristen hoor ik vaak dat beginnende leerlingen sneller afhaken dan bij een blaasinstrument. Een trombone is niet zoals een piano, waarbij je op een toets moet duwen om de juiste noot te krijgen. Het is veel fysieker: de schuif heeft zeven posities en op enkele posities kan je tot acht verschillende noten spelen door je lippen anders te spannen. Dan speel je niet zomaar een leuk liedje. Wie dat toch wil kunnen, weet dat hij aan de bak moet.”
Brussels Jazz Festival, van 12 tot en met 15 januari in Flagey. Info op flagey.be
