‘Ik vrees dat ik een overjaarse punker ben’: belpopkoning Philippe Cortens over zijn muzieklabel

Mauro Pawlowski, Tim Vanhamel, Michiel Romeyn van Jiskefet: allemaal zijn ze tuk op de Lierse labelbaas en muziekavonturier Philippe Cortens. Aan dat rijtje mag u sinds kort poplegende David Sylvian toevoegen. Ze zwichtten stuk voor stuk voor de goudgraver van de belpop.

“Ik vrees dat ik een overjaarse punker ben”, zegt Philippe Cortens met een veelbetekenende grijns. We zitten in zijn woonkamer tussen kasten vol cd’s en ingepakte vinylplaten. Er is koffie en taart, ook al is het negen uur ’s ochtends. De Lierse gastvrijheid, quoi. “Toen ik 16 was, heb ik de punkmuziek ontdekt en dat is er altijd ingebleven.”

Hij liep school aan het Sint-Jozefscollege in Herentals, diep in de jaren negentig, en werd er buiten geschopt omdat hij zijn haar niet wilde laten knippen. “Ik had toen een lange bles die voor mijn ogen hing. Dat mocht niet. Ik droeg ook een jasje van de anarchopunkband Conflict met ‘We Don’t Want Your Fucking Law’ op. Ik vloog meteen naar de directeur. Vanaf toen mocht ik om de twee weken bij die man langskomen om uit te leggen wat ik nu weer aan had of wat ik in godsnaam met mijn haar had gedaan. Ik herinner me dat ik eens heb geantwoord met wat Nicolas Cage zei in de film Wild at Heart van David Lynch over zijn vintage slangenleren jasje: ‘Het is een symbool van mijn individualiteit en mijn geloof in persoonlijke vrijheid’. (lacht)”

Het zegt veel, zo niet alles over Cortens, een man die in haast elke fase van zijn leven en in elke job met passie en branie zijn stinkende goesting deed, tot spijt van wie het benijdde. Ook als bezieler van het kwaliteitslabel cortizona – met kleine c want Cortens zweert bij bescheidenheid – reed hij tot nog toe een eigenzinnig parcours.

In ons land is het een volstrekt uniek platenlabel: een eenmansproject geboren uit vage plannen en wilde dromen. Met cortizona brengt Cortens even achteloos jazz en postklassiek uit als elektronische klankcollages of verloren gewaande opnames van beruchte Belgische avantgardekunstenaars. “Bewondering is de factor waarop ik mij baseer om een plaat uit te brengen”, zegt hij.

Een allesverterende liefde voor muziek bracht hem op het spoor van Jean Hoyoux, een Belgische therapeut en componist die in 1981 het obscure album Planètes uitbracht. Cortens liet de mastertapes opkuisen en bracht ze in 2017 uit als eerste release bij cortizona. Een obscuur concert van jazzgigant Freddie Hubbard in een kerk in Heist-op-den-Berg uit 1973 volgde. Het trok de aandacht van de trendsettende BBC-dj Gilles Peterson, die de liner notes voor de plaat schreef.

Piano op een Piaggo

De kop was eraf. Wat volgde, bruiste even fel en wierp een ongezien licht op de belpopunderground van weleer. Zoals een heruitgave van het debuut van Nasca, het project van Gerry Vergult (Aroma Di Amore) en Klara-muzieksamensteller Gerrit Valckenaers. Al snel dienden jonge Belgische muziekavonturiers zich aan, zoals de harpiste Ann Eysermans, die haar liefde voor treinen vertaalde in prachtige composities die “versmelten in apocalyptische ambient”, zoals we in deze krant schreven.

En dan is er Tim Vanhamel, het opperhoofd van Millionaire, ooit gitarist bij Evil Superstars en dEUS, die onder de naam Comité Hypnotisé twee fantastische instrumentale platen uitbracht bij cortizona.

“Tim heeft lang de boot afgehouden, want hij wilde het juiste moment afwachten om die nummers met de buitenwereld te delen”, aldus Cortens. “Toen ik ze eindelijk mocht horen, was ik heel enthousiast. Voor dat soort muziek heb ik nu eenmaal mijn label opgestart. Ik vind het plezierig om op lange termijn aan een echt verhaal te bouwen met zo iemand.

“Ja, dat klinkt wat melig, maar ik vind het een aanlokkelijk idee dat een label een familiegevoel uitstraalt: een bende mensen die niet bang is voor zotte ideeën. Zo hebben we de hoes van Frederik Croenes debuut met een autoband van een Piaggio Ape bedrukt door simpelweg over al die hoezen te rijden.”

Met voorgenoemde Frederik Croene heeft Cortens een speciale band. Zoek op YouTube het filmpje ‘Cul De Sac’ op waarin Croene al pianospelend door de Vlaamse Ardennen snort, vanop een laadbak van zo’n koddige Piaggio, een autootje dat u vast kent van een hoop komische films. Het Belgische surrealisme spat ervan af, een troef die Cortens graag in zijn compagnons de route ziet.

“Karl Van Welden, een kunstenaar met wie Frederik vaak samenwerkt, heeft die Piaggio speciaal gekocht om de platenhoes te maken. De autorit was pure slapstick! Die piano was weliswaar met touwen aan de laadbak vastgemaakt, maar toen Karl een al te stevige bocht nam, kantelde ze en moest Frederik zich met man en macht vastklampen om niet met piano en al overboord te vliegen. (lacht)”

Aan van de pot gerukte ideeën geen gebrek bij Cortens. Zo liet hij Hoyoux’ compositie opvoeren in Belgische planetaria door de Limburgse band Meteor Music. Of hij cureerde een multimediale avond rond ‘In Dreams’, de classic van Roy Orbison, in samenwerking met het Mechelse cultuurhuis Nona en de VRT-radiozender Klara, alwaar hij erin slaagde Mauro Pawlowski te koppelen aan de Nederlandse acteur Michiel Romeyn, beroemd en berucht dankzij het absurd-satirische VPRO-programma Jiskefet. Charlotte Adigéry en Melanie De Biasio speelden er ten dans. Daarnaast draaide hij een documentaire over de pas heropende jazzclub Hnita, en eentje over de begin dit jaar overleden Belgische pianist-componist Fred Van Hove.

Exit StuBru

Radio was lang Cortens’ grote liefde. Hij stond mee aan de wieg van de Brusselse stadsradio FM BSSL, die later transformeerde in FM Brussel en BRUZZ.

Voor Klara stelde hij mee de playlists samen van het programma Laika. Maar het gros van zijn radioavontuur sleet hij bij Studio Brussel, waar hij tot 2014 zo’n beetje de luis in de pels van de muziekredactie speelde. “Toen was Studio Brussel nog een heel andere zender dan nu”, mijmert hij. “Ik zat er natuurlijk knus in het avondblok, toch een beetje een speeltuin voor muziekliefhebbers: nieuwe muziek programmeren, livesessies en interviews met alternatieve bands organiseren. Je kon er tenminste nog iets opbouwen.”

Wie in de avonduren van de jaren nul op Studio Brussel het spannendste uit de underground ontdekte, heeft dat voor een groot deel te danken aan Cortens’ onnavolgbare feeling voor onontgonnen muziek.

Maar naarmate de zender minder de klemtoon begon te leggen op muzikale verdieping, werden connaisseurs zoals Cortens er quantité négligeable. “Langzaamaan voel je die zender veranderen. Ik vertrok bij Studio Brussel op een kantelpunt. Op een moment besef je dat je een van de oudste redacteurs op de muziekredactie bent en dat het tijd is voor verfrissing en verandering. Ik voelde me er hoe langer hoe minder op mijn plaats. Voor mij stopte het toen. Nu ja, veel keuze had ik niet. Maar ik kijk er met plezier op terug, hoor. Het was de max.”

Hij mist vandaag ervaren gidsen op de radio, zegt hij, die luisteraars tot bij minder voor de hand liggende muziek loodsen. “Nu ja, die bestaan nog, hè. Kijk naar Rik De Bruycker op Studio Brussel of Ilse Liebens op Radio 1. Maar ze zijn in de minderheid.”

Niet te serieus

“Philippe Cortens is een goudgraver”, schrijft de bekende belpopkenner Jan Delvaux in zijn nieuwe boek De Dikke Delvaux, alwaar hij Cortens’ eclectische smaak looft, alsook diens neus voor vergeten pareltjes . “Het is nieuwsgierigheid én monumentenzorg.”

Wat vandaag niet meer op de radio kan, doet Cortens dan maar op zijn eigen platenlabel. Niet zonder succes. Met de regelmaat van de klok ontvangt hij fanmail van overal ter wereld, vanuit Japan, Mexico en Venezuela tot Rusland. Het gerespecteerde Britse muziekmagazine The Wire besteedde vorige zomer een stuk aan cortizona waarin Cortens hilarisch genoeg wordt omschreven als “a wryly humorous character, walking a fine line between the deadly serious business of releasing music he feels is important, while not taking himself too seriously”.

Die combinatie van bescheidenheid en een sterke werkethiek lokt tegenwoordig grote namen naar zijn label. Zo lanceerde cortizona vorige week de plaat Upon This Fleeting Dream van de Britse band Twinkle3, waarop elektronische muziek in dialoog gaat met stokoude Japanse haiku’s, in het Engels voorgelezen door David Sylvian, de frontman van de eightiesband Japan, ook bekend van superbe soloplaten zoals Secrets of the Beehive. De zanger neemt ook de fotografie en het artwork van de plaat voor zijn rekening. Het is een vette vis voor een eenmansoperatie die wordt gerund vanuit een woonkamer in Lier.

Toch kreunt Cortens gepijnigd bij de vraag of zijn label hem financieel al dan niet windeieren legt. “Ik ga er geen dikke villa van kunnen bouwen. Zodra ik verlies zou maken, stop ik er mee, dat dan weer wel. En mocht het label uit zijn voegen barsten, kan ik altijd mijn kinderen aan het werk zetten.

“Eerlijk? Het runnen van cortizona heeft mij al door moeilijke tijden gesleept. Recent nog zelfs, in de coronacrisis. Het bevestigde hoe belangrijk muziek voor mij is. Als je geweldige platen voorgeschoteld krijgt met de vraag of je die wilt releasen, dan durf je weleens in het diepe te springen. Er moeten op deze wereld nu eenmaal gekken zijn die risico’s nemen.”

Upon This Fleeting Dream van Twinkle3 is uit op cortizona.