‘Hopper zat soms dagen hopeloos ongelukkig voor zijn schildersezel’

Edward Hopper (1882 – 1967) is dé quarantainekunstenaar van het moment. Talloze mensen postten op Instagram en Twitter al ­schilderijen van hem, omdat die perfect ons ­collectief gevoel van isolement en eenzaamheid vertolken. Meesterwerk Nighthawks (1942) schopte het zelfs tot massaal gedeelde meme over social ­distancing: je herkent nog die ­iconische bar van op het schilderij, maar de nachtbrakers aan de toog zijn thuisgebleven.

Hopper inspireerde zijn beroemde werk op een – inmiddels afgebroken –tweederangs eetcafé in Greenwich Village, de buurt in Manhattan waar hij van 1910 tot aan zijn dood woonde. Zelf groeide hij op in Nyack, een havenstadje aan de Hudson, waar zijn geboortehuis – gebouwd door zijn opa in 1858 – nu een kunstencentrum is. Aan de balie krijg je een kaartje met buurtlocaties die ook op zijn schilderijen voorkomen. In het kleine museum zelf is niet veel topwerk te zien. Wat vroege ­schilderijen, schoolopdrachtjes, zijn slaapkamer, zijn fiets, verfgerei én modelboten.

Eigenlijk wou Hopper bootarchitect worden, maar zijn ouders stuurden hem in 1899 naar een opleiding tot illustrator. Vijftien jaar lang tekende hij illustraties voor advertentiecampagnes en magazines. Met zijn eerste centen reisde hij naar Spanje en Parijs. Daar bezocht hij de grote musea én leerde hij de fauvisten en kubisten kennen.

Toch voelde hij meer voor het 19de-eeuwse impressionisme en vooral het realisme, waarvan hij een geheel eigen variant zou ontwikkelen: filmisch, voyeuristisch en moody. Je hoeft geen doctoraat psychologie te hebben om te zien dat Hopper een introverte loner was. “Hopper zat soms dagen voor zijn schildersezel, zo hopeloos ongelukkig dat hij zijn verfborstel niet kon oppakken”, zei Walter Tittle, een bevriend illustrator. De ongemakkelijke stiltes die Hopper graag in gesprekken liet, vallen ook in zijn schilderijen en aquarellen. Hij oogstte er maar laat succes mee: in 1913 verkocht hij pas zijn eerste werk, pas in 1920 kwam zijn eerste soloshow in New York.

Hopper trouwde in 1924 met Josephine ‘Jo’ Nivison, die model stond voor al zijn schilderijen met vrouwen. Een vrolijk kwetterende kunstenares en een depressieve binnenvetter: dat botste natuurlijk. “Met Edward praten is als een steen in een put gooien. Met dat verschil dat die niet plonst, als hij het water raakt”, zei Jo. “Een huwelijk is lastig. Maar je moet het ondergaan.”

Edward Hopper House Museum & Study Center, 82 N Broadway, Nyack, New York, edwardhopperhouse.org. 

Je online verdiepen in de tijdelijk gesloten Hopper-tentoonstelling in Fondation Beyeler kan via fondationbeyeler.ch