Hoe juryvoorzitter Bret Easton Ellis de prijsuitreiking kaapte

Festivaledities komen en gaan. Net als de jury's, hun palmaressen én hun voorzitters. Soms verdwijnen ze in de nevelen des tijds, soms blijven ze in de herinnering hangen. Dat laatste zal dit jaar met juryvoorzitter Bret Easton Ellis zeker het geval zijn.

Fotograaf Luk Monsaert, die al enige decennia mooie portretfoto's maakt van alle belangrijke festivalgasten, zal zich het bezoek van de Italiaanse actrice Gina Lollobrigida, die in 1997 voorzitster was van de competitiejury, wel altijd blijven herinneren. Toen de diva kwam poseren, bleek ze niet tevreden over de belichting zoals die door vakman Monsaert was opgesteld. En dus begon ze eigenhandig de lampen te verplaatsen.

Maar Gina Lollobrigida zorgde dat jaar ook nog op een andere manier voor opschudding. Na rijp beraad vond de jury dat de Grote Prijs naar de Hongaarse film 'Witman fiúk' van regisseur János Szász moest gaan. Een hard verhaal over twee tienerbroers, die door hun moeder compleet aan hun lot worden overgelaten en haar uiteindelijk vermoorden. Daar had de Italiaanse actrice het toch wel erg moeilijk mee. Een film bekronen met zo'n moreel verwerpelijk onderwerp? Dat kon volgens haar niet. Maar de jury hield voet bij stuk.

Toen het palmares werd aangekondigd, maakte Lollobrigida weliswaar de winnaars bekend, maar toen het de beurt was aan de Grote Prijs hield ze haar opdracht voor bekeken. Ze wou de titel van de winnende film niet eens uitspreken. En dus nam een ander jurylid, de Vlaamse theater- en filmregisseur Jean-Pierre De Decker, die taak van haar over.

Dit jaar werden de winnaars in de historische Pacificatiezaal van het Gentse stadhuis wél allemaal bekend gemaakt door voorzitter Bret Easton Ellis, maar niet nadat de Amerikaanse schrijver van 'Less than zero' en 'American Psycho' héél duidelijk had gemaakt dat het niet zijn keuze was. Dat ging zelfs gepaard met een lange speech.

Hij begon met zich te verontschuldigen ten overstaan van Erik Van Looy. Vorige week had hij diens film, de Amerikaanse reamke 'The Loft', tijdens een praatshow zomaar eventjes weggezet als "één van de domste films die ik ooit gezien heb". Maar hij had blijkbaar niet goed ingeschat dat zijn boude uitspraak binnen de kortste keren voor veel deining zou zorgen op sociale en in andere media. Een beetje wereldvreemd misschien, maar kom, misschien had hij gewoon wat last van jetlag.

Toen hij naderhand persoonlijk kennis maakte met regisseur Van Looy bleek dat best mee te vallen. Er werd zelfs een selfie gemaakt. Conclusie van Bret Easton Ellis: "I still don't like his film, but I like him". Moet kunnen, vond hij, want hij heeft in zijn leven vrienden en zelfs relaties gehad met mensen die zijn boeken maar niks vonden.

Hij hield wel een cynische slag om de arm, want misschien was de vriendelijkheid van Erik Van Looy niet meer dan "the Belgian way of pretending to be kind". Met andere woorden: de Belgen zijn wel vriendelijk, maar misschien doen ze gewoon alsof. Even voordien had de schrijver nochtans gezegd dat hij voortaan voorzichtiger wilde zijn met publieke uitspraken, maar dat het waarschijnlijk niet zou lukken. Dat bleek dus te kloppen. Tussen Erik Van looy en Bret Easton Ellis zijn de plooien dus wellicht gladgestreken, maar voor de organisatoren van Film Fest Gent blijft het slikken om hun officiële openingsfilm bij herhaling te horen neersabelen door één van hun buitenlandse gasten.

Nadien had Bret Easton Ellis het over de competitie van Film Fest Gent en toen was hij wél gul met complimenten. Hij vond de selectie zeer sterk. Bij de veertien films waren er maar liefst drie titels die hij uitstekend vond en dat is erg veel voor iemand zoals hij: "I am usually disappointed by everything". De schrijver vindt drie goede films per jaar al heel wat. En hier kreeg hij die zowaar op één week voorgeschoteld. Hij noemde de drie titels: 'Leviathan' van de Rus Andrey Zvyagintsev, 'Turist' van de Zweed Ruben Ostlund en 'Black Coal, Thin Ice' van de Chinees Diao Yinan.

Maar toen kwam het. De andere juryleden waren het daar niet helemaal mee eens. Bret Easton Ellis was naar eigen zeggen echt geschockeerd! De films die bij de allereerste telling van de jurystemmen bovenaan stonden, bengelden onderaan zijn voorkeurslijstje. Naar verluidt trok de voorzitter bleek weg toen hij dat eerste resultaat onder ogen kreeg.

Maar zo'n deliberatie moet nu eenmaal haar democratische gang kunnen gaan en dus kon de voorzitter moeilijk anders dan zich tenslotte bij de meerderheid neerleggen. En dus werd de Grote Prijs van deze 41ste editie toegekend aan de Colombiaanse film 'Gente de bien'. Toen regisseur Franco Lolli zijn in ontvangst kwam nemen, reageerde hij heel gevat dat hij "de democratie wilde bedanken". In het juryrapport werd de film omschreven als "een existentialistisch verhaal over het feit dat medeleven en goede wil ons niet altijd kunnen redden". Net zoals 'Leviathan' hier en daar omschreven werd als "de film die Poetin wilde bannen', kan 'Gente de bien' voortaan vergezeld gaan van de mededeling: "de film die Bret Easton Ellis niet wilde bekronen".

De jury had ook nog een Speciale Vermelding voor de Argentijnse film 'Jauja' van regisseur Lisandro Alonso. En de belangrijke Georges Delerue Prijs voor de Beste Muziek ging naar de Vlaamse film 'Violet' van Bas Devos, meer bepaald naar de sound design van Boris Debackere. De jury verklaarde zich onder de indruk van "de inventieve soundscape die perfect de rijkdom van het beeld weerspiegelt". Voor dat beeld was DOP Nicolas Karakatsanis verantwoordelijk. De Georges Delerue Prijs levert de film distributiesteun ter waarde van 10.000 euro op. En dat kan 'Violet' best gebruiken. In het commerciële circuit zal meer dan waarschijnlijk geen plaats zijn voor deze debuutfilm van Bas Devos. En in Antwerpen staat arthouse-bioscoop Cartoon's ook al niet te springen om 'Violet' te vertonen. "Maar op die manier wordt de film letterlijk ontoegankelijk voor het publiek", aldus de regisseur.