Het zomerhuis van componist Ole Bull: Een sprookjeskasteel dat vloekte met zijn omgeving

Zijn muziek wordt nog zelden opgevoerd, maar in de 19de eeuw was componist en violist Ole Bull (1810 - 1880) een megalomane wereldster. Noem hem de Tom Waes van de Noorse muziek: hij trad ooit op in een grot in Kentucky, op de hoogste berg van Noorwegen en bovenop de grote piramide van Gizeh.

Maar hij was evengoed een ­revolutionaire patriot, die zijn ­composities vol Noorse volksdeuntjes propte. Bull verkocht wereldwijd de grootste concertzalen uit en verdiende ­bakken geld. Niet het minst aan merchandising, zoals Ole Bull-zeep of zijn eigen badwater, gebotteld in ­parfumflesjes. Zijn fortuin verbraste hij helaas aan gokken en andere stommiteiten. Zoals: in Pennsylvania de ­ministaat ‘New Norway’ oprichten, waar Noorse kolonisten op zijn kosten kwamen leven. Na één strenge winter was de enclave compleet verlaten, Bull was er zelf nauwelijks geweest.

Als natuurliefhebber trok de violist zich liever terug op het eiland Lysøen (spreek uit ‘Lies-ijen’). Zijn zomerhuis blendde er totaal niet met de omgeving: het lichtblauwe fantasiekasteel uit 1873 had zelfs Moorse trekken. Het interieur is een wereldreis in hout, vol exotische referenties aan de vele culturen waar hij tijdens zijn tournees van proefde.

Normaliter is dat Ole Bull-huismuseum binnenin te bezoeken, maar momenteel zijn er restauratiewerken aan de gang. Geen nood: Bull liet rond zijn huis 13 kilometer wandelpaden aanleggen voor hem en zijn gasten. En die komen talrijk, sinds zijn kleindochter Sylvea het pand in 1973 aan de Noorse staat schonk.

Door zijn turbulente leven zou een mens haast vergeten dat Bull een uitzonderlijk muzikant was met een uniek ­parcours. Op zijn 9de was hij al eerste violist bij het Bergen Philharmonic Orchestra. Zijn vader zag in hem eerder een minister. Dus maakte Ole hem wijs dat hij in Duitsland rechten deed, terwijl hij stiekem muziek studeerde en volop concerten gaf.

“Autodidact noemt men hem weleens, maar dat klopt niet”, zegt biograaf Harald Herresthal. “Ole Bull had gewoon een probleem met gezag. Hij wilde niet studeren wat al bestond, hij wilde het zelf ­uitvinden.”

Paganini achterna zocht Bull de limieten van de viool op. Zoals johnny’s hun auto’s tunen, verbouwde hij onbetaalbare Guarneri-violen. Hij schaafde bijvoorbeeld de brug zo plat dat hij vier snaren tegelijk kon bespelen. Ongehoord, maar dat was zijn leven eigenlijk integraal.

En zijn muziek intussen ook.

Ole Bull House, 5215 Lysekloster, Lysøen, Noorwegen. lysoen.no