Het is duidelijk dat zijn leven over veel meer dan pure oplichting gaat. Dit wijst op zijn minst op een diepe mensenhaat

Eerst maar een tip. Kijk de sterke driedelige true-crimedocumentaire The Puppet Master: Hunting the Ultimate Conman (127 minuten) in één sessie; dat scheelt minstens een slapeloze nacht tussendoor. Je kunt veteraan van vele documentaires over serial killers zijn, maar toch heb je het gevoel dat je met het verhaal van Robert Hendy-Freegard het kwaad in het gezicht staart; en dat terwijl het nog niet zo helder is wat precies de strafbare feiten zijn.

In de eerste aflevering worden twee verhalen verteld. Het eerste speelt zich af in het begin van de jaren negentig en wordt verteld door Sarah Smith. Ze volgde een agrarische opleiding toen haar vriendje een man ontmoette die beweerde dat hij undercoveragent van de Britse inlichtingendienst MI5 was. Het waren de jaren dat de IRA zeer actief was en op een of andere manier overtuigt deze man het tweetal dat de IRA hun op het spoor is en dat hij ze zal beschermen. Er volgen maar liefst tien jaar waarin Sarah van adres naar adres wordt gesleept, uiteindelijk breekt met haar familie en gebruikt wordt om overal geld los te praten.

Een tweede verhaal begint in 2012 en wordt verteld door broer en zuster Jake en Sophie Chilton. Zij vertellen over de nieuwe vriend van hun moeder, die langzaam maar zeker het gezin ontmantelde. Ook deze verhalen gaan over een MI5-agent en zijn vele manieren om geld los te peuteren via zijn slachtoffers. In beide gevallen ging het om dezelfde man, de voormalige autoverkoper Robert Hendy-Freegard. Hij kon klanten desnoods een wrak aanpraten, zegt een oud-collega, en dat specifieke talent werd later ingezet om mensen een destructieve leugen aan te smeren en hun persoonlijkheden langzaam af te pellen.

Een van de helden van het verhaal is Peter Smith, de vader van Sarah, die tien jaar van zijn leven op het spoor van zijn dochter en haar belager zat en langzaam een zaak opbouwde. Scotland Yard gaat zich ermee bemoeien en zelfs de FBI schuift aan als blijkt dat een van Hendy-Freegards vele slachtoffers een Amerikaanse vrouw is. Er wordt een val opgezet en er volgt een arrestatie op een vliegveld. Hendy-Freegard wordt tot levenslang veroordeeld, onder meer vanwege kidnapping.

Maar in hoger beroep wordt hij vrijgesproken, omdat de zaak niet valt onder de strikt juridische omschrijving van kidnapping, al was het maar omdat de slachtoffers, hoe ongelofelijk ook, zelf geloofden dat hij de waarheid sprak. Ze waren hun eigen cipiers. Pas in 2015 wordt in Engeland emotioneel en psychisch misbruik strafbaar, maar toen was de vogel al gevlogen.

De vrijwel onzichtbare dader blijft een soort zwart gat in de Britse documentaire, maar het is duidelijk dat zijn parasitaire leven over veel meer dan pure oplichting gaat. De manier waarop hij zijn slachtoffers langzaam afbreekt en tegelijk hun oude familiebanden opblaast, wijst op zijn minst op een diepe mensenhaat. Verbijsterend is het woord.

The Puppet Master: Hunting the Ultimate Conman is te zien op Netflix