Het Eames-huis stond in amper anderhalve dag recht

Aan al wie ooit zijn tanden brak op een nieuwbouw waar maar geen einde aan leek te komen: het huis van het echtpaar Charles & Ray Eames stond op anderhalve dag recht. Kwestie van met een simpel prefab staalskelet te werken. “Het huis is als een legodoos”, zei kleinzoon Eames Demetrios ons ooit. Dat bouwpakketidee kwam Charles & Ray goed van pas, want eigenlijk ­hadden ze eerst een ander huis ontworpen. Maar toen ze ontdekten dat hun L-vormige ­ontwerp te veel op een woning van architect Mies van der Rohe leek, veranderden ze de schets. Van het staal dat al was besteld maakten ze een nieuw frame. En dat rechthoekige skelet vulden ze met een speels vlakspel in glas, staal en kleurige cementpanelen.

Zelfs de locatie wijzigde nog last minute: ze raakten verliefd op een plekje naast een rij eucalyptusbomen in Pacific Palisades, waar ze hun huis met apart atelier bouwden. Vlak naast John Entenza, de uitgever van magazine Arts & Architecture. Met zijn Case Study-programma daagde Entenza tussen 1945 en 1966 hedendaagse architecten – onder wie de Eames’ – uit om prefab huizen te ontwerpen in industriële snelbouwmaterialen. In de heropbouw na WO II wou Entenza een nieuwe manier van wonen promoten: licht, modulair, goedkoop, snel opbouwbaar, dupliceerbaar én geënt op het landschap rond L.A. Met succes: de eerste zes Case Study Houses, voltooid in 1948, lokten liefst 370.000 bezoekers.

Het Eames House, Case Study House #8, is ongetwijfeld het invloedrijkste én meest leefbare. Bovendien is het een van de weinige Case Study Houses die nog intact én bezoekbaar zijn. Met die dubbelhoge leefruimte en al dat hout doet het interieur wat Japans aan. Maar dan niet à la Marie Kondo: Charles & Ray verzamelden fanatiek reissouvenirs en folky prullaria – 1.864 items telde de archivaris er, in de leefruimte alleen al. Natuurlijk hadden ze ook prototypes van hun eigen mid-century meubilair in huis, zoals de tweede Lounge Chair ooit gemaakt, maar een pretentieuze designshowroom werd het nooit. “Het was een speelhuis: opa sprong met ons van het balkon in een hoop kartonnen dozen”, vertelde kleinkind Lucia. “Ik herinner me de picknicks in de patio als gisteren”, zei Eames Demetrios. “Het huis is nog grotendeels zoals ze het achterlieten. Maar dat het zo’n architecturaal icoon was, besefte ik pas later toen mijn leraar in de les foto’s toonde van de woning. Ik dacht: ik ken dat huis van ergens!”

Charles & Ray trokken er in op kerstavond 1949 en bleven er tot aan hun dood in 1978 (hij) en 1988 (zij) wonen. Daar werken lukte op den duur niet meer: hun atelier werd te klein. Ze maakten immers niet alleen meubilair, maar ook films, foto’s, affiches en… speelgoed. Ach, wie wil er niet zo’n opa en oma?

Eames Foundation, 203 Chautauqua Boulevard, Pacific Palisades, Californië, eamesfoundation.org