Help een kunstenaar in nood: ‘Veel artiesten hebben het geld niet meer voor eten of huur’

Geen optredens, geen expo’s, geen opdrachten. De cultuurwereld ligt sinds enkele weken weer volledig op haar gat en de kans dat er snel beterschap komt, lijkt eerder klein. Ook bij het kunstenaarsplatform State of the Arts merken ze dat. “Sinds 23 oktober, de dag dat de cultuurhuizen in Wallonië en Brussel moesten sluiten, hebben we al veertig nieuwe aanmeldingen gekregen van kunstenaars en anderen die het moeilijk hebben de eindjes aan elkaar te knopen”, zegt Philippine Hoegen van State of the Arts.

Het kunstenaarsplatform lanceerde in het voorjaar, tijdens de eerste lockdown, met SOS Relief een solidariteitsmechanisme dat mensen toelaat om rechtstreeks, van individu tot individu, kleine bedragen te doneren aan hen die het nodig hebben. 307 mensen kregen al financiële steun, in totaal werd er 101.500 euro verdeeld tussen hen, geld dat van meer dan 600 schenkingen kwam.

“Uit een bevraging bij mensen die op die manier iets geschonken hebben, kwam naar voren dat ze graag meerdere keren een bedrag zouden doneren”, zegt Gosie Vervloessem, die artist in residence is bij wpZimmer in Antwerpen. “Ze wilden op een meer solide basis steun geven.” Het antwoord is een nieuwe steunformule, de ‘golden reliever’, waarbij mensen zich engageren om zes maanden lang elke maand 50, 100, 200 of 400 euro van hun maandinkomen te schenken aan telkens iemand anders die het nodig heeft. “Sinds we dit vorige week aankondigden, hebben al 45 mensen zich aangemeld”, zegt Hoegen. “En het blijft groeien. Het leeft dus wel.”

Geen statuut

State of the Arts hoopt met deze solidariteitsactie vooral op steun en solidariteit van de mensen uit de culturele sector die wel een vast inkomen hebben: mensen die voor culturele instellingen of koepelorganisaties werken, of die in het onderwijs actief zijn. “Veel mensen in de kunstensector hebben dat geluk niet en werken als freelancer, hebben geen duidelijk statuut...”, zeggen Vervloessem en Hoegen. “Zij vallen tussen de regels voor de steunmaatregelen van de overheid in. Die maatregelen zijn niet toegepast op de werkelijkheid van de cultuursector. We hebben daar al meerdere gesprekken over gehad met de overheid, maar er wordt maar geen gehoor aan gegeven.”

Het gevolg is dat vele mensen op zwart zaad zitten en zonder inkomen vallen. De rechtstreekse vorm van solidariteit die State of the Art lanceert, moet een beetje soelaas brengen. “Vaak gaat het om basisbehoeften die ze niet meer kunnen betalen”, zegt Gosie Vervloessem. “Geen geld meer voor eten, geen geld meer voor de huishuur op het einde van de maand. Ze hebben cash nodig.” En er zijn nogal wat mensen in die situatie: er staan nog 303 aanvragen in de wacht bij State of the Arts, samen goed voor een nood van zowat 100.000 euro. “Maar er is een groeiend bewustzijn bij veel mensen hierover, een besef dat solidariteit noodzakelijk is”, zegt Hoegen hoopvol.

Schone mails

Dat het werkt, blijkt ook uit de reacties. “We krijgen veel schone mails, zowel van mensen die geld gekregen hebben als van mensen die steun geboden hebben”, zegt Hoegen. Bij die laatsten hoor je ook vaak dat ze het doen omdat kunst en cultuur voor hen noodzakelijk is voor hun mentaal welbevinden. Ze hebben kunst nodig om zich goed te voelen. Door de kunstenaars te helpen, willen ze ook hun waardering tonen voor het werk dat zij realiseren.”

Al blijft het wrang dat State of the Arts zo’n actie moet opzetten, geven Hoegen en Vervloessem aan. “Eigenlijk is dit iets wat de overheid moet doen. Er moet een structurele oplossing komen voor al die mensen, ook buiten de kunst, die tussen de mazen van het net glippen. Maar omdat we zien dat dat nu niet gebeurt, kunnen we nu niet anders dan dit doen.”

sosrelief.net