'Hacksaw Ridge': goede intenties bedolven onder afgehakte ledematen

Desmond Doss wou geen wapen dragen, maar wou wel bij het leger. En dat vonden zijn oversten redelijk geschift. Ze wilden hem ontslaan op psychische gronden. Maar hij werd wel de eerste gewetensbezwaarde die een eremedaille won voor zijn heldhaftig gedrag tijdens de Slag om Okinawa.

Tegen Gibson zelf bestaan er wel meer verdenkingen die zijn mentale gezondheid in twijfel kunnen trekken: antisemitisme, rassenhaat, geweldzucht, alcoholisme, om maar enkele van de onhebbelijkheden op te sommen waarvan hij de voorbije jaren werd beschuldigd. En zet zijn liederlijk machogedrag naast de boodschappen die hij in zijn films wil meegeven, dan kun je hem ook een hoge graad van schijnheiligheid aanwrijven.

Maar na jaren van boetedoening lijken al zijn zonden vergeven. Hij is terug met een uiterst gewelddadige film waarmee hij de vrede wil prediken. Een dubbele moraal is hem nooit vreemd geweest.

De slowmotionbeelden waarmee de film begint, vormen slechts een klein voorproefje van het bloederige gruwelspektakel dat nog moet volgen. Na de in bloed gedrenkte titels maken we kennis met de kleine Desmond Doss, die opgroeit in de Blue Ridge Mountains van Virginia als zoon van een vader die drinkt en die alle leden van zijn gezin slaat omdat hij in WO I zijn beste maten heeft zien sneuvelen. Geweld is de norm thuis, maar wanneer kwajongen Desmond tijdens een vechtpartijtje zijn broertje bijna doodslaat, loopt hij letterlijk tegen een poster waar de tien geboden en vooral dat zesde gebod hem toeschreeuwen: gij zult niet doden.

En zo houdt Desmond aan ieder litteken een levensles over. Om er zeker van te zijn dat hij niets vergeet, stopt zijn in de vlucht opgedane lief hem ook nog een bijbel in de handen voor hij naar het leger vertrekt. Want hij heeft wel gezworen nooit een wapen te zullen dragen, toch wil hij zijn vaderland verdedigen. Als hospik dan. Viooltjes onderstrepen het suikergehalte. De verhaallogica is simpel, maar het speelt zich dan ook in tijden af waarin filmpjes als deze voorzien zouden zijn van slogans als 'ze noemden hem een lafaard, maar hij was de dapperste van hen allen'.

Geweldsporno

En zo zijn we aanbeland in de kazerne waar hij gedrild maar vooral geplaagd wordt. Omdat mannen zonder wapen zichzelf en hun vaderland niet kunnen verdedigen. Natuurlijk, zoals het echte helden betaamt, zal hij het tegendeel bewijzen. En wordt Hacksaw Ridge een onvervalste slasherfilm. Ten tijde van Braveheart, The Passion of Christ en Apocalypto werd Gibson ook al wel beschuldigd van geweldsporno, maar de jaren van verplichte bezinning hebben zijn dorst naar bloed alleen vergroot: je ziet nog nauwelijks een lijf waar ledematen aan zitten. Hoofden, armen, benen vliegen in het rond, spatten open, of de lijken liggen te rotten terwijl de ratten ze aan het opvreten zijn.

Even onmenselijk zijn de Jappen, die dan ook 'beesten' worden genoemd. En om de bovenmenselijke inspanningen van ons aller Doss te onderstrepen, wordt deze gigantische koudevleesschotel natuurlijk afgewerkt met een stevige scheut pompeuze muziek.

Ja, Gibson kan actie regisseren. Maar het is zoals François Truffaut ooit zei: een antioorlogsfilm maken is onmogelijk, want door de oorlog te tonen, maak je hem alleen maar nobel. Als devote katholiek zou Gibson moeten weten dat de weg naar de hel geplaveid is met goeie intenties.

Hacksaw Ridge
Oorlogsfilm
Regie: Mel Gibson
Met: Andrew Garfield, Vincent Vaughn, Hugo Weaving, Sam Worthington, Teresa Palmer en Rachel Griffith
Speelduur: 132 minuten