Game over: Luanda Casella maakt bij NTGent een fascinerende theatergame ★★★☆☆

‘Lua’ staat voor een projectiescherm, verzonken in diepe meditatieve oefening. We schrijven 1983 en in het rehabcenter waar ze verblijft wordt ze ‘aangekoppeld’ aan een VR-spel. Daarin is het 2062, en vechten de overlevenden van de ecologische catastrofe voor hun leven. Wij zullen deze virtuele omgeving nooit zien: we horen enkel de beschrijving van Lua, die door het verwoeste landschap loopt. Want daarover gaat Ferox Tempus: over onze verbeelding van de catastrofe.

Lua komt terecht op verschillende levels: tussen plunderende bendes, in de decision room van een bedrijf dat oorlog voert om de laatste olievoorraden, in een onderaardse stad die toevluchtsoord is voor biljonairs. De stemmen die ze hoort zijn quotes uit hedendaagse films, speeches, interviews – ze vormen het koppelstuk tussen verleden en heden. Zo klinkt plots het ‘meisje met de noodrem’, Greta Thunberg. Het wortelt deze scifi uitdrukkelijk in het nu.

Het verontrustende aan Ferox Tempus is niet zozeer de gruwel van de beschreven taferelen – die kennen we al uit dystopische films à la Mad Max. Het lastige zijn de machtsverhoudingen: al in 1983 ziet men blijkbaar klaar in de toekomst, een toekomst die precies op dat moment – de doorgroei van het kapitalisme, de hoogdagen van consumentisme – wordt gesmeed. Toch ligt het frame van de game vast: Lua’s agency is beperkt en ontkoppelen lijkt niet mogelijk, ondanks herhaalde vragen daartoe.

Theatermaker Luanda Casella heeft van het tackelen van maatschappelijke kwesties via spelformats haar handelsmerk gemaakt – zie de Killjoy-Quiz, waarin ze met de flair van een televisieshow taalgeweld aankaart. Ook in Ferox Tempus leidt de flashy jaren 80-vormgeving (oldskool typografie, new wave, ‘Thriller’-pasjes) af van een ongemakkelijke ervaring, en niet alleen intellectueel. Wij zijn immers Lua, opgesloten in een scenario dat op voorhand lijkt vastgelegd, en Casella bevraagt terecht ons (niet-)handelen. Maar net zoals Lua’s ervaring vast zit binnen de wetten van het spel, is ook de theaterervaring extreem strak gestuurd. Het formalisme en de zware meta-insteek maken van Ferox Tempus een noodzakelijke, maar niet per se fijne theaterervaring.

Tot 29/5 in NTGent.